تیربین

آیا کودکان سه‌بعدی می‌بینند؟

بینایی نوزادان در بدو تولد، نسبت به سال‌های بعدی زندگی به مراتب پایین‌تر است، به طوری که می‌توان گفت، بینایی نوزادان در بدو تولد یک چهلم بینایی کامل است. این میزان دید مربوط به بینایی هر یک از چشم‌هاست و به شرط این که چشم‌ها سالم خلق شده باشند، بینایی در چنین سطحی است. ولی درخصوص همکاری دو چشم با هم و دید دو چشمی بر اساس مطالعات متعدد به نظر می‌رسد نوزاد در بدو تولد از دید دو چشمی برخوردار نیست یعنی دو چشم نمی‌توانند هنوز با هم همکاری و دید سه‌بعدی را فراهم کنند.

کد خبر: ۱۰۰۹۹۴۲

توانایی تشخیص دور یا نزدیک بودن اجسامی که می‌نگریم، حاصل کارکرد دو چشم با هم است که موجب می‌شود دید سه‌بعدی داشته باشیم؛ یعنی مثل یک نقاشی روی تابلو همه چیز را در یک سطح دو‌بعدی نبینیم.

شاید این سوال پیش بیاید که ما در نقاشی‌هایی که ماهرانه ترسیم شده‌اند می‌توانیم بعد را درک کنیم. این کاملا صحیح است، ولی این بعد براساس سایه روشن‌ها و اندازه‌ای که در ترسیم اجسام اعمال شده و پرسپکتیو و زوایایی که در نقاشی توسط نقاش لحاظ شده، به فرد مشاهده‌گر القا می‌شود. افرادی که تنها یک چشم دارند، تنها به همین صورت می‌توانند نزدیکی یا دوری اشیا را تشخیص دهند و دید سه‌بعدی ندارند که حاصل بینایی دو چشمی است. بینایی سه‌بعدی واقعی، آن چیزی است که از فعالیت دو چشم با هم و تلفیق تصاویر دو چشم با هم در مغز حاصل می‌شود.

همان‌طور که نوزادان بزرگ می‌شوند، بتدریج سیستم بینایی آنها از جمله بینایی دو‌چشمی و دید سه‌بعدی آنها نیز شکل می‌گیرد. تا سه ماهگی، هماهنگی دو چشم بسیار ضعیف است، ولی همان‌طور که نوزاد روز‌ها را پشت سر می‌گذارد تا سه ماهگی بسرعت دید دو چشمی و دید بعد وی تکامل می‌یابد. اگر نوزادی در روز‌های اول زندگی چشمانش لوچ شود یعنی انحراف نشان دهد، در کودکان طبیعی علت اصلی آن همین نبود تکامل دید دو چشمی در اوایل تولد است. البته هر گونه انحراف چشم که تا سه ماهگی باقی بماند،‌ مبین یک اشکال است و طفل باید توسط یک اپتومتریست یا چشم پزشک ارزیابی شود.

اگر چه تا سه ماهگی دو چشم هماهنگ می‌شوند و راست و مستقیم و موازی با هم می‌نگرند، ولی دید سه‌بعدی در این سن هنوز در ابتدایی‌ترین شکل خود قرار دارد و نیاز به تکامل بیشتری دارد. قسمت عمده تکامل دید سه‌بعدی تا شش ماهگی به وقوع می‌پیوندد. بنابراین کودکان شش ماهه دید سه بعدی دارند، ولی تکامل این جنبه بینایی شاید تا سه سالگی نیاز به پیشرفت داشته باشد. بنابراین، از لحاظ تکامل دید سه‌بعدی، کودکان در سه سالگی می‌توانند شبیه افراد بزرگسال ببینند.

با یک تست ساده، می‌توانید دید سه‌بعدی کودکان خود را در منزل به طور کیفی (و نه دقیق و کمی) بررسی کنید. کافی است، دو تا مداد یا خودکار را مورد استفاده قرار دهید. یکی را به طور عمودی در دست بگیرید و دیگری را به دست کودک خود دهید تا آن را از بالا به طور عمودی به سمت مدادی که آن نیز به طور عمودی در دستان شماست، نزدیک سازد و آن دو را در امتداد هم قرار دهد. اگر کودک مداد خود را نسبت به مدادی که در دست شماست جلوتر یا عقب‌تر فرود نیاورد و دقیقا دو مداد را در راستای هم قرار دهد یعنی دید سه‌بعدی دارد و اگر نتواند این کار را انجام دهد، ممکن است دید سه‌بعدی نداشته باشد یا تست را درست انجام نداده باشید. دید سه‌بعدی در کودکان سه ساله باید کامل شده باشد و نداشتن دید سه‌بعدی یا دید سه‌بعدی کمتر از حد طبیعی می‌تواند نشان‌دهنده وجود اشکالی در سیستم بینایی باشد. در معاینات بینایی از اپتومتریست خود بخواهید دید سه‌بعدی کودک شما را ارزیابی کند، زیرا وجود دید سه‌بعدی طبیعی نشان‌دهنده سلامت سیستم بینایی کودک و نبود تنبلی چشم و آمبلیوپی است.

معاینه چشم کودکان و اندازه‌گیری دید سه‌بعدی کودکان نیاز به صبر و حوصله و در نظر گرفتن وقت کافی هم توسط والدین و هم توسط متخصص دارد که دید سه‌بعدی را ارزیابی می‌کند.