کوتاهی اندام‌ها و راهکار فیزیوتراپیست‌ها

نکته مهم در چنین مشکلی، این است که اختلاف طول اندام‌ها می‌تواند علائمی چون درد، ناراحتی و لنگش ایجاد کند یا بدون علامت باشد. این غیرقرینگی طول اندام می‌تواند در نتیجه مشکلات خاص دیگر ایجاد شود. تشخیص یک فیزیوتراپیست با تجربه تعیین می‌کند که چگونه با تجویز یک کفی طبی یا یک وسیله کمکی اصلاحی، علائم همراه با این اختلال تخفیف یابد یا از بروز مشکلات بیشتر در کوتاه‌مدت یا بلندمدت پیشگیری شود.

افرادی که الگوی زندگی آرامی دارند و بیشتر در حالت سکون هستند، نسبت به کسانی که فعالیت‌های ورزشی دارند یا شغل‌شان همراه با تحمل وزن و اعمال فشار بر بدن است، کمتر به چنین اختلالاتی دچار می‌شوند.

از آسیب‌هایی که همراه با اختلال طول اندام‌ها بروز می‌یابد، کمردرد و گردن درد روزمره است. علت اولیه این دردها بروز فشارهای غیر‌طبیعی و غیر‌قرینه بر ستون فقرات از طرف اندام‌های تحتانی است. مفاصل مچ پا، زانو و لگن هم می‌توانند تحت تأثیر تحمل وزن بیش از اندازه و اعمال نیروهای غیر‌طبیعی، دچار درد و التهاب شوند. پرداختن به تمرین‌های ورزشی با توجه به سطح و شدت تمرین‌ها، احتمال تجربه چنین مشکلات مفصلی را بالا می‌برد. تغییرات تخریبی مفاصل زانو و لگن همراه با انجام ورزش‌های سنگین، ممکن است سال‌های متمادی طول بکشد و بتدریج بروز یابد.

درگیری عصب سیاتیک، ساییدگی غضروف مفاصل، پارگی مینیسک‌های زانو، کشیدگی تاندون عضلات، التهاب تاندون آشیل، درد پاشنه، کوتاهی و گرفتگی عضلات پشت ساق و دردهای کف پا از آسیب‌های شایعی هستند که همراه با اختلاف طول اندام‌ها در ورزش‌های سنگین و پرتنش ایجاد می‌شوند.

بسیار مهم است که یک فیزیوتراپیست باتجربه به‌درستی تشخیص دهد آیا اختلاف طول یافت شده ناشی از طول واقعی اندام‌هاست یا کوتاهی عضلات و بافت نرم و عدم توازن عضلات در بخش‌های بالاتر مانند لگن و فقرات کمری باعث بروز آن شده است. در صورتی که طول واقعی اندام‌ها در اثر عواملی چون نقص در رشد استخوان‌ها، شکستگی‌های استخوانی یا عوامل دیگر با هم یکی نباشند، از کفش طبی با جبران این اختلاف طول در کفه آن استفاده می‌شود. در صورتی که میزان کوتاهی زیاد باشد، بیمار برای بررسی به جراح ارجاع داده می‌شود.

اما نقش مهم و کلیدی فیزیوتراپی در درمان بیمارانی است که با منشاً کوتاهی‌ها و عملکردهای نامتقارن عضلات بخصوص در ناحیه کمربند لگنی به اختلاف طول اندام‌ها دچار می‌شوند. در این مواقع گاه آموزش چند تمرین ساده ورزشی و تکرار آن توسط بیمار در منزل می‌تواند به طور کامل مشکل را از بین ببرد. گاهی هم فیزیوتراپیست آستین‌ها را بالا می‌زند و با انجام تکنیک‌های دستی و مانورهای حرکتی همراه با مشارکت فعال بیمار در درمان، قرینگی را به اندام‌ها بازمی‌گرداند.

سوزن درمانی و استفاده از روش‌های آزادسازی غلاف‌های عضلانی هم از روش‌های تخصصی دیگری است که سبب ایجاد توازن در وضعیت عضلات نواحی راست و چپ و قرینگی طول اندام‌ها می‌شود. بیماران باید بدانند در صورت عدم انجام تمرین‌های درمانی در منزل ممکن است که علائم دوباره پدیدار شوند.

دکتر پرهام پارسانژاد

فیزیوتراپیست