بفرمایید دانشگاه...

به گفته شریعتی نیاسر سهم دوره‌های کاردانی و کارشناسی از این کاهش 7درصد رشد منفی، ‌کارشناسی ارشد 2درصد رشد منفی و دکترا 8.7 درصد رشد منفی است. موضوعی که به طور شفاف از خالی ماندن صندلی دانشگاه‌های کشور خبر می‌دهد.

صندلی‌هایی که آمارشان طبق گفته‌های مراجع رسمی همانند محمد فرهادی وزیر علوم، به 600 هزار عدد می‌رسد و در دنیای آمارهای غیررسمی، ‌تا یک میلیون صندلی خالی هم تخمین زده می‌شود و این یعنی دیگر کمتر کسی دوست دارد از روی فرش قرمزی که مدت‌هاست مسئولان نظام آموزش عالی کشور، زیر پای داوطلبان پهن کرده‌اند، بگذرد.

صندلی‌های خالی؛ نتیجه برنامه‌ریزی‌های نادرست

هنوز هم در خاطره دانشجویان نسل قدیم، ورود به دانشگاه مساوی است با گذر از هفت‌خوان رستم. صف طویلی که مسئولان نظام آموزش عالی کشور را در دهه‌های گذشته به فکر راه چاره انداخت.

موضوعی که فاطمه سعیدی، دبیردوم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به آن به جام‌جم می‌گوید: صدور مجوز تاسیس مراکز آموزشی در اشکال و قالب‌های مختلف بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم در سال‌های گذشته بویژه از اواسط دهه 80 یکی از اصلی‌ترین عواملی بود که بحران فعلی صندلی‌های خالی را به‌وجود آورد.

این نماینده مجلس می‌گوید: در مقاطعی ما شاهد رقابت سنگین داوطلبان برای ورود به دانشگاه بودیم، بخصوص دوره‌ای که متولدین دهه 60 پشت درهای دانشگاه رسیدند و جمعیتشان چند برابر ظرفیت دانشگاه‌ها بود. اما بعدها به دلیل سیاست‌های کاهش جمعیتی، ‌آمار ورودی‌ها سال به سال کاهش یافت.

این موضوع را علی آهون‌منش رئیس اتحادیه موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی هم تائید می‌کند. او به جام‌جم می‌گوید: برنامه‌ریزی‌های نادرست همه آن چیزی است که باعث شده نظام آموزش عالی به شرایط امروز برسد و برخلاف نظر مقام معظم رهبری که می‌فرمایند برنامه‌ریزی در آموزش عالی باید به‌گونه‌ای باشد که از اتلاف سرمایه‌ها جلوگیری شود، وضع و حال دانشگاه‌های امروز ما به اتلاف سرمایه‌ها منجر شود.

آهون‌منش ادامه می‌دهد: مثل بسیاری از برنامه‌ریزی‌های ما، در این موضوع هم مقطعی عمل شد. در یک زمان، ما یک میلیون و 700 هزار نفر پشت کنکور داشتیم و جایی برای ورودشان نداشتیم، بعد برای ورود آنها برنامه ریختیم و به اینجا رسیدیم که حالا چندصدهزار صندلی خالی داریم.

رئیس اتحادیه موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی در توضیح بیشتر می‌افزاید: با سیاست‌های نادرست در مقاطعی تصمیم گرفته شد تعداد مراکز غیرانتفاعی و پیام نور افزایش پیدا کنند، به‌طوری‌که در طول 11 سال تعداد دانشگاه‌های ما از هزار واحد به 3000 واحد رسید.

آهون‌منش با اشاره به ظرفیت صندلی‌های خالی موسسات غیرانتفاعی می‌گوید: در مقطع کاردانی و کارشناسی در کل 358 مرکز سراسر کشور، ‌حدود 80 درصد ظرفیت ما خالی است و در مقطع کارشناسی ارشد، این آمار به 80 درصد می‌رسد.

صندلی دانشگاه‌های سطح یک خالی نیست

با استناد به گفته‌های رئیس اتحادیه موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی می‌توان حدس زد که سهم موسسات غیرانتفاعی از صندلی‌های خالی در دانشگاه‌ها سهم قابل توجهی است. موضوعی که آهون‌منش با تائید آن می‌گوید: در حال حاضر آمار صندلی‌های خالی در تمام مراکز آموزش عالی کشور متناقض است، بین 600 تا 800 هزار صندلی تخمین زده می‌شود اما درهرحال بیشترین لطمه را در این مورد دانشگاه‌های غیرانتفاعی دیده‌اند.

محمدعلی زلفی‌گل، رئیس سابق دانشگاه بوعلی سینای همدان نیز با بیانی دیگر، گفته‌های آهون‌منش را تائید می‌کند. زلفی‌گل به جام‌جم می‌گوید: آماری که از تعداد صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها بیان می‌شود، به عقیده من واقعی نیست. چراکه خیلی از این مراکزی که از آنها به عنوان دانشگاه یاد می‌شود اصلا دانشگاه نیستند. اینها فقط اسم دانشگاه را دارند.

این استاد دانشگاه در توضیح بیشتر می‌افزاید: الان در هر روستایی در هر منطقه کوچکی، واحدی بنا شده که اسما دانشگاه است اما رسما دانشگاه نیست؛ ‌نه استاد دارد، نه هیات علمی، نه امکانات آموزشی، نه آزمایشگاه، نه شرایط سخت‌افزاری و... طبیعی است که با کم شدن شیب رشد جمعیت جوان کشور، این مراکز دیگر اقبالی نداشته باشند و خالی بمانند.زلفی‌گل تاکید می‌کند: آمار صندلی‌های خالی که گفته می‌شود در نظام آموزش عالی ما وجود دارد متعلق به این مراکز است، نه مراکز آموزشی سطح اول کشور.

این نظر را محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران هم تائید می‌کند. نیلی احمدآبادی به جام‌جم می‌گوید: خالی ماندن صندلی‌ها و ظرفیت دانشگاه‌ها در دانشگاه‌های سطح یک کشور مصداقی ندارد و هنوز رقابت واقعی و اصلی بر سر صندلی‌های همین دانشگاه‌های سطح یک و تراز اول کشور برقرار است و نگرانی از این بابت وجود ندارد.

او نیز همانند بسیاری از کارشناسان آموزش عالی،‌ مراکز غیرانتفاعی، پیام نور و... را از صندلی‌های خالی سهم بیشتری می‌داند.

دانشگاه دیگر کعبه آمال نیست

دانشگاه‌ها شاید یک روز رویای جماعت بسیاری بودند، اما مدت‌هاست دیگر طرفداری ندارند و کسی برای گذر از سردر و نشستن روی صندلی‌هایشان، سال‌ها پشت سد کنکور منتظر نمی‌ماند، اتفاقی که نشان از تغییر در نگاه نسل جوان کشور به علم آموزی در فضای دانشگاه دارد.

آمار صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر

مینا مولایی - جامعه