هیاهوی بسیار برای «آدامس»

آدامس‌خوانی به نوعی، نمایشی اجراگونه است که از عناصر موسیقی- نقاشی در کنار هنر نمایش بهره برده است. در اثر اپیزودیک رحمانیان، 22 تابلوی نقاشی فرح سلطانی که اختصاصا با موضوع آدامس کشیده شده است، استفاده می‌شود؛ نقاشی‌هایی که ایده نگارش این پرفورمنس را در رحمانیان ایجاد کرده است. در کنار نمایش دادن این 22 تابلو، 30 دقیقه از نمایش نیز به اجرای موسیقی زنده توسط گروه موسیقی امین عظیمی و خوانندگی اشکان خطیبی اختصاص دارد. موسیقی که در پایان هر اپیزود به فراخور موضوع و شخصیت، انتخاب شده و اجرا می‌شود.

آنچه این اپیزودها را به یکدیگر پیوند می‌دهد، «آدامس» است. داستانی که در هر یک از اپیزودها توسط شخصیت‌ها روایت می‌شود با آدامس مرتبط است و صحبت از چیزی است که ارزش چندانی ندارد اما در سرنوشت شخصیت‌های اپیزود از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

اگر نام محمد رحمانیان در شناسنامه اثر و برای مخاطبان پوشیده بود، این نمایش را در قالب «تئاتر آزاد» با استقبال‌کنندگان بسیار بیشتر از آنچه در تماشاخانه ایرانشهر به نمایش این تئاتر آمدند، همراه می‌شد. رحمانیان پس از مهاجرت به کانادا و حالا پس از بازگشت و باز شدن فضای کار برای او، با تمام اعتراض‌ها و گلایه‌هایی که از ممیزی و نداشتن شرایط مساعد برای کار و توقیف و عدم اجازه کار داشت؛ حالا در شرایط موجود نمایشی را روی صحنه می‌برد که جز «تئاتر آزاد» نام دیگری برای آن به ذهن متبادر نمی‌شود. تئاتری که سراسر ضد تئاتر است و قرار نیست اندیشه، نگاه یا تلنگری به مخاطب باشد، تنها برانگیختن نوستالژی‌هایی که هر کدام از مخاطبان در گذشته خود و در خاطرات سال‌های پیش از انقلاب و کمی بعد از آن روزگار گذرانده‌اند، تنها دستاورد موسیقی- نمایش رحمانیان است.

آنچه تماشاگر تئاتر در وهله اول باید با آن روبه‌رو شود و از دیدن نمایش احساس و عواطفش متاثر شود، بازی کردن زندگی است. در آدامس‌خوانی، بازیگران آنچه به نمایش می‌گذارند، تنها دیالوگ‌گویی است و نه بازی و بیان احساس شخصیت‌ها. بازی‌های ارائه شده در آدامس‌خوانی، ابدا در حد و اندازه یک اثر نمایشی به معنای هنری آن نیست و تنها در حد یک خاطره‌گویی صرف می‌ماند. در این نمایش مخاطب قصه‌ای را از زبان هر کدام از شخصیت‌ها می‌شنود و نقاشی‌ها و موسیقی زنده، بار نمایش را بر دوش دارند و آن‌را پیش می‌برند.

ویژگی دیگر این نمایش، استفاده از اصطلاحات و عبارت‌هایی است که قصد دارد فضایی طنزآمیز همراه با بیان برخی موضوعات نخ نما شده اجتماعی و سیاسی ایجاد کند که بسیار به لودگی نزدیک شده و در بسیاری موارد گوی سبقت را در جذابیت این نوع هجویات از تئاتر آزاد نیز ربوده است.

مهتاب نصیرپور، هومن برق‌نورد، حبیب رضایی، اشکان خطیبی، سینا رازانی، بهنوش طباطبایی، سها سناجو و پرستو رحمانیان، بازیگران نمایش آدامس خوانی، به نویسندگی و کارگردانی محمد رحمانیان هستند.

رویا سلیمی

جام‌جم