حلیم بادمجان غذای سفره های افطار اصفهانی ها

هر نقطه از این کشور عزیز خود را به نحوی برای رسیدن ماه مبارک آماده می کنند و آداب و رسومی دارند که این آداب و رسوم بسته به آن شهر یا روستا متفاوت است، اما در کل همه این رسوم مقدمه ای است برای رسیدن به ماه خدا و تزکیه نفس و البته گرامیداشت سنت حسنه افطاری دادن به روزه داران.

مردم متدین اصفهان هر ساله با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان در هر محله ای که باشند با کمک اهالی محل، آماده شدن برای ماه رمضان را از تمیز کردن مساجد و حسینه ها آغاز می کنند و به قول معروف دستی به گوش مسجد می کشند تا برای پذیرایی از روزه داران آماده باشد.گویی که خانه خدا در آستانه ماه مبارک رمضان رخت نو بر تن می کند.

رفته رفته که به ماه مبارک رمضان نزدیک می شویم،شوق روزه داری باعث می شود که کمتر سراغ غذاهای خوردنی بریم و کم کم خود را برای یک ماه روزه داری آماده کنیم و یا به "قول پدر بزرگ مادربزرگ ها که می گفتند،چندین روز قبل از ماه رمضان گندم بهشت را در دل می کارند( این تعبیری است که با نزدیک شدن به حلول ماه رمضان اشتهای خوردن کم می شود و کمتر احساس گرسنگی می کنید) کم اشتها می​شویم.

کلوخ اندازون رسمی خوشمزه در میان اصفهانی ها

از آداب مرسوم اغلب اصفهانی در آستانه ماه مبارک رمضان رسم "کلوخسون یا کلاخسون یا کلوخ اندازون" است، رسمی جالب و شادی بخش که با آن به استقبال فرحناک ماه مبارک رمضان می روند. این رسم در بسیاری از استانها و نیز شهر ها و روستاهای استان اصفهان مرسوم بوده است به نحوی که افراد خانواده با یک شادمانی به مهمانی جمعی رفته و یا در باغ و خانه اجتماع می کرده اند و به خوردن و نوشیدن می پرداختند چرا که از روز اول ماه رمضان باید در ساعت خاصی بخورند و بیاشامند،این رسم در اصطلاح معروف به کلوخ اندازان معروف است و تا می توانند در این روز ازخوردنی ها استفاده می کنند و پس از آن به پیشواز ماه رمضان می روند.

چاوشی خوانی آیین فراموش شده ماه رمضان در اصفهان

یکی از آیین های قدیمی در آستانه ماه مبارک رمضان مراسم چاوش خوانی بود که این آیین در بازار قیصریه اصفهان احیاء شد،در زمان های گذشته یکی از رسوم و آیین‌های مردم در زمان فرارسیدن ماه مبارک رمضان اجرای چاووشی خوانی و نقالی بود که چاوشخوانان با حضور در بازارها و میادین اصلی شهر با قرائت ابیات مذهبی وحماسی حلول ماه مبارک رمضان را نوید می دادند که این آیین پس از سال ها احیاء و در ماه رمضان در میدان امام(ره) اجرا می شود

حلیم بادمجان غذای سفره های افطار اصفهانی ها

در گذشته در بعضی نواحی استان غذاهایی ویژه ماه رمضان وجود داشته است؛ به طور مثال در قمصر کاشان شولی، در شهر کاشان دیزی تنوری، در نشلج کاشان خورش چغندر مخصوص سحر و افطار بوده است.

هر چند که امروزه غذایی ویژه ماه رمضان وجود ندارد و همه آنچه را که در طول سال مصرف می‏‌کنند در این ماه نیز استفاده می کنند اما هنوز هم در برخی نقاط استان از غذاهای ویژه اصفهانی‌ها مانند بریانی، شله بریان زیره، شله قلم‌کار، حلیم بادمجان، کله جوش، ماش و قمری، گوشت و لوبیا، خورش ماست در ماه رمضان استقبال ویژه می‌شود ضمن اینکه به طور معمول بر سفره‌های افطار تمام اصفهانی‌ها حلیم بادمجان، شله‌قلمکار و شله‌زرد را به یقیین می‌توان پیدا کرد.

کاشانی ها پیشتاز در رسومات آیینی

کاشان همیشه به عنوان یک نقطه جاذب طبیعی و فرهنگی در کشور مطرح بوده است این شهر که از جمله افتخارات استان اصفهان است علاوه بر اینکه یک سری رسوم و آداب را با سایر نقاط این استان مشترک در ماه رمضان دارد اما رسومی اختصاصی هم دارد که ریشه دیرینه و از زمان های قدیم دارد که مردم آداب دان کاشانی بسیار در حفظ و احیای این سنت ها کوشا هستند،هر چند بسیاری از آنها به صورت جدی برگزار نمی​شود اما بعضا در برخی از نقاط این شهرستان برپا می شود.

رسم هومبابائی بانک نویدبخش ماه خدا

یکی از رسوم کاشانی ها رسم هومبایائی است، این رسم که از شب اول ماه رمضان آغاز و تا شب پانزدهم ادامه داشت در بسیاری از شهرهای استان از جمله کاشان توسط کودکان برگزار می‏‌شده است به این صورت که بچه‏‌ها و جوان‌ها در دسته‏‌های مختلف چهار تا 20 نفره به هومبابائی می ‏‌رفتند.این عده بعد از افطار در محل معینی جمع می‏‌شدند و یک نفر را به عنوان صندوق‌دار برای جمع‌‏آوری پول و خوراکی‏‌ها انتخاب می کردند؛البته رسم آنها به این صورت بود که آن‌ها به هر خانه‏‌ای که می رسیدند در آن را می‏‌کوبیدند و یک نفر را به عنوان میدان‏‌دار برای خواندن ابیاتی انتخاب می‏‌ کردند و بقیه جوان‏‌ها نیز عبارت «هومبابا، هومبابا» را بعد از هر بیت میدان‌دار تکرار می‏‌کردند زمانی که صاحب‌خانه چیزی به آن‌ها داد به در خانه دیگری می‌‏رفتند.

نشلج، افطاری بی ریا با قدمت سه قرن در شب های رمضان

یکی دیگر از آداب و رسوم مردم کاشان مراسم افطاری در روستای نشلج است که این روستا بزرگترین و پر جمعیت ترین روستای کاشان است که هرساله آیین های مذهبی مختلفی در این روستا برگزار می شود که آیین افطاری ماه ضیافت الهی ،معنوی ترین این سنتهاست.

اهالی روستای نشلج در فضایی معنوی در کنار هم شب های ماه رمضان پس از اقامه نماز جماعت پای سفره ای ساده و به دور ازتجمل روزه خود را با آش،حلیم و سوپ افطار می کنند.نشاط فقرا، ایجاد انس و هماهنگی و اتحاد بین اهالی از ویژگی برپایی سفره افطاری در این روستا است.

برپایی آیین هایی همچون سفره افطار مشترک نشلج، نشان از غنای فرهنگی، شناخت و استفاده صحیح روستاییان از مناسبت های مذهبی برای تقویت همبستگی اجتماعی دارد که برگزاری این آیین های مذهبی برای حفظ و ثبت میراث ناملموس کشور نیازمند تلاش مسئولان است

دوختن پیراهن مراد در روز 27 ماه رمضان

این مراسم اغلب در روز 27 ماه رمضان در اکثر شهرها و روستاهای استان برگزار می‏‌شده است و افردی که مریض داشتند پیراهن مراد می‏‌دوخته‌‏اند. به این منظور زنی از بستگان بیمار پارچه‌‏ای را به مسجد می‌‏برد و بعد از نماز مغرب و عشا آن را می‌‏بریدند و می‏‌دوختند و سپس از روحانی مسجد می‏‌خواستند که روضه حضرت ابوالفضل (ع) را بخواند و بیمار را دعا کند.همچنین در کاشان رسم بود که شب 27 ماه رمضان، زنان تازه عروس را برای سفید بخت شدن به مسجد می‏‌بردند و سعی داشتند عروس را در صف اول جماعت جای دهند.خانواده عروس پس از خواندن نماز مغرب و عشا، مقداری شیرینی یا خرما بین نمازگزاران تقسیم
می‏‌کردند و معتقد بودند که بین زن و شوهر هرگز جدایی نمی‏‌افتد و همیشه در صلح و صفا به سر خواهند برد.

**مراسم شب بیست و هفتمی رسمی برای نوعروس شرق *

از قدیم همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان در اکثر مناطق شرق اصفهان آداب و رسوم ویژه محلی برگزار می‌شد که با گذشت زمان برخی از آن‌ها فراموش شده است، اما افطاری برای نوعروس،‌ مراسم ویژه شب بیست و هفت و پختن نان جو از جمله این رسوم است که همچنان در این ماه برگزار می‌شود.

در میان اکثر مردمان محلی در منطقه ی براآن جنوبی با آمدن ماه رمضان بزرگان فامیل داماد با در دست داشتن سینی‌های افطاری شامل میوه، حلیم، آجیل، پشمک و هدایایی به خانه‌ عروس می‌روند و هدایا را در وسط خانه بر روی سفره‌ای بزرگ قرار داده و یکی از بزرگان به معرفی هدایا می‌پردازد. جالب است که پس از طی چند شب این مراسم توسط خانواده‌ عروس به سمت خانه‌ داماد تکرار می‌شود.

نفیسه راهداری/ جام جم اصفهان