ریشه‌کنی بی‌سوادی، نیازمند گام‌های عملی

از جمله چالش‌ها و مشکلات حوزه سوادآموزی باید به مسدود نبودن ورودی بی‌سوادی اشاره کرد، همچنین به بازگشت به بی‌سوادی در نوسوادان و کم‌سوادان، اما علاوه بر این نباید از مشکلاتی مثل بی‌رغبتی معلمان و مدیران مدارس برای ورود به حوزه آموزش بی‌سوادان، کم‌توجهی به نیازها و علایق سوادآموزان، غنی نبودن محیط یادگیری سوادآموزان و نیز بی‌انگیزگی در بی‌سوادان و کم‌سوادان برای دریافت خدمات سوادآموزی غافل شد.

بنابراین به نظر می‌رسد اگر سوادآموزی در سال‌های آینده بخواهد موفق‌تر از قبل عمل کند، باید در سیاست‌ها و راهبردهای خود تغییرات اساسی ایجاد کند؛ تغییراتی در برنامه‌ریزی، شیوه مدیریتی، ابزارهای آموزش، شیوه اجرا و گروه‌های مخاطب .

برای رسیدن به این جایگاه باید اهدافی کیفی را دنبال کرد مثل گسترش فرصت‌های یادگیری، ارتقای کارکردهای سوادآموزی در نظام ارزشگذاری جامعه، متناسب‌سازی محتواهای آموزشی با نیازهای فردی و اجتماعی بی‌سوادان و انعطاف و نوآوری در برنامه‌های سوادآموزی که همه این موارد در دستور کار نهضت سوادآموزی قرار دارد .

به همین منظور مواردی را برای گنجاندن در برنامه ششم توسعه پیشنهاد داده‌ایم که یک وظیفه را متوجه دولت، یک وظیفه را متوجه مرکز آمار ایران و یک اختیار را به سازمان نهضت سوادآموزی می‌دهد. به این ترتیب دولت موظف است به منظور دسترسی به فرصت‌های برابر آموزشی بویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، گسترش دانش و توسعه کمی و کیفی آموزش بزرگسالان نسبت به اصلاح و تغییر ساختار سازمان نهضت سوادآموزی اقدام کند.

همچنین مرکز آمار ایران موظف است نسبت به اصلاح شاخص سواد در سرشماری‌ به‌جای نفوس و مسکن از روش خوداظهاری از روش آمارهای ثبتی موجود در دستگاه‌های اجرایی اقدام کند، به طوری که سطح سواد افراد از طریق بانک اطلاعاتی مشخص شود نه خوداظهاری آنها به ماموران سرشماری.

در کنار این دو، سازمان نهضت سوادآموزی نیز مجاز است سوادآموزی را از طریق واگذاری به اشخاص حقیقی واجد شرایط با پرداخت هزینه تمام شده، به روش فرد به فرد اجرا کند. اگر این سه اتفاق در کنار هم رخ دهد، آن وقت می‌توان امیدوار بود برای کاهش جمعیت بی‌سوادان زیر 50 سال گام‌های موثری برداشته شود .

علی باقرزاده - رئیس سازمان نهضت سوادآموزی