رونق بازار دخانیات با مالیات پایین سیگار

مالیات سیگار در ایران 11 درصد اعلام شده است، اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، این میزان مالیات به 70درصد رسیده است.

نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز ضمن انتقاد از مالیات پایین سیگار در ایران، تاکید کرده که افزایش مالیات از سیگار به میزان 25 درصد ضروری است.

به گفته عبدالرحمان رستمیان، عوارض و مالیات کالاهای آسیب‌رسان باید افزایش یابد و سرمایه حاصل از آن در بخش‌های درمانی و بهداشتی هزینه شود؛ متاسفانه کمترین عوارض اخذ شده از یک کالا مربوط به سیگار است و تا اردیبهشت امسال، فقط 166 میلیارد تومان عوارض از سیگار اخذ شده؛ درواقع هیچ دولتی تاکنون در اخذ مالیات ازسیگار موفق عمل نکرده است.

البته کمیسیون بهداشت مجلس سال گذشته در لایحه بودجه سال 94 پیشنهاد افزایش مالیات بر سیگار را مطرح کرد، اما کمیسیون تلفیق با افزایش مالیات سیگار به میزان 25 درصد مخالفت کرد. حال قرار است در بودجه سال 95 نیز این پیشنهاد دوباره در مجلس مطرح شود و کمیسیون بهداشت امیدوار است این بار بتواند مالیات 25 درصدی سیگار را به تصویب برساند.

این نماینده مجلس به خانه ملت توضیح می‌دهد: به طور حتم اگر 25 درصد مالیات از سیگار گرفته شود، سالانه نزدیک به 3000 میلیارد تومان سرمایه وارد خزانه کشور می‌شود که می‌توان از این مبلغ در بخش‌های دیگر استفاده کرد؛ هرچند در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا حداقل 70 درصد مالیات از سیگار دریافت می‌کنند.

10 درصد افزایش مالیات 8 درصد کاهش مصرف

افزایش مالیات سیگار برای کاهش مصرف این ماده دخانی، یک استراتژی موفق جهانی است که امتحانش را پس داده است.

دکتر حسن آذری‌پور، عضو کمیته کشوری کنترل مصرف دخانیات وزارت بهداشت نیز در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند: از نظر سازمان جهانی بهداشت، موثرترین راه کنترل مصرف سیگار، افزایش مالیات و در نتیجه، افزایش قیمت این ماده دخانی است.

به گفته آذری‌پور، افزایش 10 درصدی قیمت سیگار، کاهش 8 درصدی مصرف این ماده دخانی را به دنبال دارد. او معتقد است حتی در برخی کشورهای توسعه یافته، مالیات 75 درصدی بر سیگار اعمال می‌کنند.

افزایش قاچاق سیگار بهانه است

یکی از عمده دلایل مخالفت با افزایش مالیات سیگار، بحث قاچاق این ماده دخانی است. مخالفان اصرار دارند افزایش مالیات سیگار برای شرکت‌های تولیدکننده دخانیات در ایران، میزان قاچاق سیگار را افزایش می‌دهد، اما بسیاری از کارشناسان این حوزه، این اظهارنظرها را توجیه شرکت‌های تولیدکننده دخانیات می‌دانند؛ بهانه‌ای برای این که سود بالای فروش سیگار را حفظ کنند.

نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بر این باور است؛ متاسفانه هیچ اقدام قابل قبولی از سوی مسئولان در حوزه کاهش مصرف دخانیات صورت نگرفته و هم‌اکنون سالانه 30 درصد سیگار به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. از این‌رو امیدوار هستیم امسال وزارت صنایع پیشنهاد کمیسیون بهداشت مبنی بر افزایش مالیات از سیگار را تائید کند.

عضو کمیته کشوری کنترل مصرف دخانیات وزارت بهداشت از زاویه دیگری به موضوع نگاه می‌کند و می‌گوید: راه جلوگیری از قاچاق سیگار، کنترل بیشتر مرزها و برخورد با سیگارهای قاچاق در محل‌های عرضه است، اما مسئولان این کارها را انجام نمی‌دهند، ولی در عین حال ادعا دارند افزایش مالیات به افزایش قاچاق سیگار می‌انجامد.

فرهنگسازی همگام با افزایش مالیات

در اغلب کشورهای جهان، مالیات سیگار را روی قیمت خرده‌فروشی سیگار اعمال می‌کنند، اما در کشور ما این مالیات را روی قیمت فروش کارخانه می‌بندند. همین عامل هم موجب شده مالیات سیگار در کشور ما بسیار پایین‌تر از کشورهای توسعه یافته باشد.

به باور آذری‌پور، علاوه بر افزایش مالیات، باید همزمان به اجرای قوانین و آموزش و فرهنگسازی در جامعه نیز توجه و برای کاهش مصرف سیگار در جامعه، اقدامات فرهنگی کنیم، اما به قول او همه این فعالیت‌ها باید در کنار یکدیگر و همسو با هم انجام شود، نه این که فقط یک راه‌حل برای کنترل مصرف دخانیات در جامعه را به پیش ببریم.

عرضه سیگار فقط در اماکن مجوزدار

دسترسی به سیگار در هر مغازه و هر دکه‌ای مهیاست. حتی در گوشه خیابان‌ها نیز دستفروش‌ها به عرضه دخانیات اقدام می‌کنند. رستمیان با انتقاد ازعرضه سیگار در اماکن عمومی و فاقد مجوز تصریح می‌کند: به طور قطع، عرضه سیگار باید در اماکنی که از سوی وزارت صنایع دارای مجوز هستند عرضه شود، البته قانون عرضه سیگار در مکان‌های دارای مجوز در سال 85 توسط مجلس امضا شد، اما متاسفانه وزارت صنایع و معادن تاکنون برای اجریی شدن این مصوبه اقدام نکرده است.

مالیات پایین سیگار، عرضه بی‌حساب و کتاب دخانیات در اماکن عمومی و رعایت نشدن قوانین مقابله با دخانیات، پاشنه آشیل‌هایی است که تا از میان برداشته نشود، نمی‌توان به کاهش مصرف دخانیات در کشور امیدوار بود.

امین جلالوند - روزنامه جام جم