هرگز در زندگی‌ام چنین تجربه ای نداشتم

زمان و تهیه برنامه مناظره خیلی روی او تاثیر نگذاشته بود با این‌که فکر می‌کردیم گرفتن جایزه ملی محیط‌زیست، در کنار ساخت مجموعه‌های مستند نقش بافت، گنجینه تتیس، اقوام ایرانی، هیرکان و تحقیقات آبزیان، مثل قدیم تمایلی به مصاحبه نشان ندهد.

اما همان سعید نبی بود که هنگام گرفتن تندیس پروانه طلایی جشنواره جهانی محیط‌زیست، نشان فیروزه سینما حقیقت، سرو طلایی جشنواره جام‌جم و تندیس زیتون طلایی فیلم‌های تلویزیونی دنیا گفت هنوز دوست دارم کارهای تازه انجام دهم.

او اکنون کارگردانی برنامه تلویزیونی «626» را که یک جنگ مفرح اقتصادی ـ اجتماعی است و قرار است هر شب حوالی ساعت 20 روی آنتن شبکه یک سیما برود، به‌عهده دارد.

آقای نبی اینجا، تالار حرکت، تمرین بیان، استاد دادگر؛ راستش کمی غافلگیر شدم و ارتباطش را با 626 نمی‌فهمم؟

من تئاتر خواندم و اینجا هم با آرش دادگر، حسین کلهر و بهادر مالکی روی بدن، بیان و تمرکز کار می‌کنیم، البته آرش هم استاد من است و هم مشاور برنامه، پس ما باهم بحث‌های تئاتری و فنی زیادی داریم.

بگذریم؛ چطور شد که به سمت ساخت 626 رفتید؟

پیشنهاد شبکه بود‌. خودم درحال پیش تولید یک مجموعه مستندم بودم.

یعنی پیشنهاد برنامه زنده را ترجیح دادید به کار ماندگاری مثل مجموعه مستند؟

عوامل زیادی در این تصمیم نقش داشتند‌. من بعد از مناظره دیگر قصد نداشتم برنامه زنده کار کنم و دوسال بود که تمرکزم را روی مطالعه و مجموعه‌های مستندم گذاشتم و به همه پیشنهادهایی که می‌شد نه می‌گفتم.

پیشنهاد 626 آن‌قدر شگفت‌انگیز بود که شما را قانع کرد کار مستند نکنید؟

نه‌. چون در مقابل برنامه‌هایی که ساخته‌ام و مجموعه مستندهایم کار سبک‌تری بود، اما تجربه کارکردن و دیدن واکنش‌های مدیران جدید را دوست داشتم‌.

با آقای تفکر، مدیر محترم شبکه از قبل آشنا بودم. به همین دلیل فضا را برای تجربه‌ای جدید مساعد دیدم. تجربه‌ای که در شبکه بتواند سنت‌شکن و خلاق و نو‌آورانه باشد.

به خاطر همین سبک طنز را انتخاب کردید، آن هم یک کار اقتصادی برای شبکه یک؟

کاملا‌. این تفاوتی بود که هرگز در زندگیم تجربه‌اش نکرده بودم و وزن این برنامه را سنگین می‌کرد.

بعد از گذشت 50 روز فکر می‌کنید موفق بوده‌ و به آنچه می‌خواستید رسیده‌اید؟

همراه استقامت و صبر، موفقیت است.

پس چرا نزدیک به 50 روز، 8 برنامه روی آنتن رفت و اخبار توقف برنامه شما و اختلافات دائما در خبرگزاری‌ها منتشر شد؟ این یعنی مدیران سبک طنز را برای یک برنامه اقتصادی نمی‌پذیرند‌؟

خیر‌. اتفاقا حامی من مدیرانم بودند. آنها بودند که سبک کاری من را می‌شناختند و پیشنهاد این کار را دادند و با فرم و محتوایی که در طرح اولیه آوردم، موافقت کردند.

البته اختلاف نظر و سلیقه در هر جا و هر خانواده‌ای بین پدر و فرزند هم وجود دارد، اما با گذشت زمان و جلسات پیاپی قابل حل است.

ما ایرانی هستیم و با سلیقه‌های گوناگون و تفکرهای قومیتی متفاوت سال‌هاست زیر یک پرچم یاد گرفته‌ایم باهم زندگی کنیم و به هم احترام بگذاریم.

پس چرا بهادر مالکی (فامیل دور) را که با نقش «ایران» در 626 حاضر بود و بخشی از بار طنز برنامه را بدوش می‌کشید، حذف کردید؟

برنامه زنده قابلیت‌های گوناگونی دارد‌. یک ایده جواب می‌دهد، در طول زمان پخته می‌شود، جا می‌افتد و به بازنگری مجدد نیاز دارد و باید اصلاح شود تا کلیت کار موفق دیده شود.

626 به نظر خودتان تا چه اندازه توانسته با مخاطبان ارتباط برقرار کند‌؟

برای 8 برنامه در 50 روز آن هم نه به صورت پیوسته، خوب بود.

چرا 50 روز 8 برنامه، شما در 50 روز ‌باید 16 برنامه اجرا می‌کردید؟

(نبی با خنده‌) دو هفته محرم را مشغول عزاداری بودیم، یک هفته قبل و بعد آن هم شبکه، کنداکتور متناسب با محرم و آن ایام را داشت.

چرا چنین ساختاری را برای کارتان در نظر گرفتید؟

طنز را تجربه نکرده بودم و جایش نیز در شبکه یک آن هم در برنامه‌های اقتصادی خالی بود‌. در این دوسال بعد از مناظره که بیرون بودم و قصد همکاری نداشتم روی طنز مطالعات زیادی کردم و این فرصت را برای تجربه‌ای متفاوت غنیمت دیدم.

الگوی خاصی را در 626 دنبال می‌کنید؟

در 55 دقیقه، مخاطب هر پنج دقیقه یک پلی‌بک می‌بیند که خستگی اش بیرون برود و گفت‌وگو هم برایش جذاب شود.

پلی‌بک‌ها چطور تهیه می‌شود؟

ما یک تیم گرافیست سه نفره داریم‌. بچه‌های بسیار قابلی در کار خود هستند و یک اتاق فکر گرافیک و موشن گرافیک هم داریم. در هفته 4 پلی‌بک، موشن گرافیک و 2 پلی‌بک ویدیو گرافیک مخصوص هفته داریم‌.

دوستان اهل‌فن می‌دانند که کار بسیار دشواری است‌. استودیو مجازی، کات‌اوت و... آن هم با این فرصت محدود‌. یک تیم حرفه‌ای نویسندگی نیز داریم که خوراک‌رسانی می‌کنند‌. یک تیم تحقیق و پژوهش و... و البته موسیقی هم همراهی‌مان می‌کنند.

اگر بخش نویسندگی را کنار بگذاریم، نکته جذاب 626، موسیقی‌های اصطلاحا اورجینال آن است که اتفاقا به چشم می‌آید.

بله. موسیقی‌های این برنامه به صورت کامل ساخته شده و جذاب است‌. از موسیقی تیتراژ گرفته تا موسیقی و ترانه‌های میانی‌.

شما سابقه کارهای مختلفی در حوزه اجتماعی و اقتصادی دارید. تجربه آن آثار چقدر به کمک‌تان آمد؟

خیلی زیاد. نزدیک به 20 مجموعه مستند که حاوی 150 مستند اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی و گردشگری است.

طی 15 سال در سرار کشور، کارکردن با سه نسل کارگردان سینمای مستند ایران و البته برنامه زنده «مناظره» تجربه‌های بسیار بزرگ و گرانبهایی به من آموخت که در هیچ دانشگاهی نمی‌توانستم آنها را بیاموزم‌.

من چند دفتر یادداشت دارم و همه این تجربیات را حتی به صورت روزانه در آن یادداشت و نکته‌برداری کرده و هر‌از‌چند‌گاهی آنها را مطالعه می‌کنم و تشنه این هستم که این تجربیات را در کارهای مستند و زنده‌ام پیاده کنم‌.

به شما قول می‌دهم در آینده مستندهای متفاوتی از من خواهید دید که واقعیت را آن‌طور ارائه کند که دراماتیک هم باشد.

برنامه شما چه طیف از مخاطبان را پوشش می‌دهد؟

عام.

در این برنامه به دنبال چه هستید؟

نزدیک کردن روح و قلب ایرانی‌ها به هم‌. این‌که برای هم نگران باشیم و به هم، تولید و تفکر هم افتخار کنیم.

از ویژگی‌های برنامه شما که کمتر در تلویزیون اتفاق می‌افتد این است که یکشنبه‌ها یک محور و موضوع، سه‌شنبه‌ها یک برنامه و پنجشنبه‌ها هم یک برنامه کاملا متفاوت با دو روز دیگر ارائه می‌کنید، اما جالب این است که اصطلاحا نخ تسبیح در هر سه دیده می‌شود.

ما یکشنبه‌ها کلینیک کسب و کار را داریم‌.

کلینیک کسب و کار‌؟

بله. به نظرم امروزه کار کردن و بیکاری دچار بیماری‌هایی شده که متخصص آن می‌تواند هم مسکن‌های لازم را تجویز کند و هم نسخه‌ای ارائه کند که درمان‌پذیر باشد‌. البته مشاوره درباره این‌که چه کنیم که کارمان هم بیمار نشود داریم.

سه‌شنبه‌ها چطور‌؟

ایده‌پردازی و آزمون ایده‌ها‌. این علم و رویه در ایران و سراسر دنیا بسیار قابل توجه و نوین است‌. از آنجا که دنیای جدید دنیای ایده‌های نو است و می‌توان از طریق آنها تولید ثروت کرد.

این برنامه را که اتفاقا بسیار سخت است و انتخاب شرکت‌کننده‌هایش سیکل پیچیده‌ای دارد، برای سه‌شنبه‌ها در نظر گرفتیم.

و پنجشنبه؟

احترام به مخترعان و ارج نهادن به آنها‌. پیشنهاد می‌کنم برنامه پنجشنبه‌های ما را از دست ندهید. سورپرایزهای بسیار ویژه‌ای داریم‌.

آن هم برای هر هفته‌. یک مخترع را غافلگیر می‌کنیم، آن هم روی آنتن، در حالی که از بیرون خبر ندارد.

موسیقی خاص این بخش، پخش می‌شود و مجری سوال‌هایی می‌پرسد که فکر می‌کنید چه کسی الان وارد استودیو می‌شود‌.

مهمانی که از همه چیز بی‌خبر است دچار استرس شدیدی در لحظه می‌شود و این به جذابیت برنامه برای بیننده کمک می‌کند‌.

به‌عنوان مثال این مورد را توضیح می‌دهم که یکبار به صورت کاملا غافگیر‌کننده، مهمان مخترع‌مان را از بوشهر به برنامه آوردیم که بیست سال بود شاگرد و دست‌‌پروده‌اش را ندیده بود و روی آنتن با او مواجه شد و مخترع نیز اشک شوق ریخت.

درباره مجری برنامه، حسین کلهر بگویید. قبلا اجرا داشته؟

حسین برای شبکه یک به نظرم یک گزینه کاملا جدید بود و اگر قابلیت‌های خود را بشناسد می‌تواند یک پدیده باشد‌. جوان خوبی است‌. اهل مطالعه است و طنز‌پرداز‌.

فرق طنز با بی‌احترامی، متلک، هجو و هزل را خوب می‌داند‌. شخصیت جذابی دارد‌. یک روز نیست که به پیشرفت در کارش با مطالعه فکر نکند. به او گفتم روزی که متوقف شوی دیگر در این برنامه جایی نداری.

چرا برنامه زمان پخش منظمی ندارد؟ این خیلی برای یک شبکه بد است.

با شما موافقم‌. این نظم یک هفته‌ای است که برقرار شده و شما تا دو ماه دیگر از این برنامه بسیار خواهید شنید.

ضمیمه قاب کوچک