مراقبت‌های دوره‌ای را فراموش نکنیم

پزشکان در مراقبت‌های دوره‌ای از بیمار معمولا در خصوص سلامت‌ کلی، نحوه زندگی و سوابق بیماری‌های ارثی پرسش کرده و سپس با بررسی قد، وزن، دمای بدن، فشارخون و سپس معاینه قلب، ریه و دیگر اندام‌ها به وضعیت کلی فرد آگاهی پیدا کرده و توصیه‌های لازم را می‌نمایند. در اینجا یک راهنمای کلی از این مراقبت‌ها را به شما تقدیم می‌کنیم:

قد و وزن

حفظ تعادل قد و وزن از ابتلا شدن فرد به بیماری‌های مهمی چون بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2، برخی سرطان‌ها و مشکلات مفصلی و خیلی بیماری‌های دیگر جلوگیری می‌کند. شاخص BMI برای محاسبه قد و وزن استفاده می‌شود که میزان طبیعی آن بین 9/24 ـ 5/18 است. محاسبه این شاخص از طریق تقسیم وزن فرد به کیلوگرم به توان دو (x²) قدش به متر به دست می‌آید. به عنوان راهنمای کلی اگر طول قد خود را به سانتی‌متر منهای 100 کنید، حدود تقریبی وزن صحیح شما به دست می‌آید.

فشارخون

فشارخون در واقع فشار درون رگ‌های بدن را نشان می‌دهد. فشارخون بالا می‌تواند باعث بیماری قلبی یا سکته‌های قلبی یا مغزی شود. میزان فشارخون صحیح وابسته به عوامل زیادی است که توسط پزشک مشخص می‌شود. انجمن قلب آمریکا توصیه کرده کنترل‌های دوره‌ای فشارخون باید هر دو سال یکبار برای افراد سالم انجام شود. در صورت بروز موارد غیرعادی کنترل‌های دوره‌ای مناسب را پزشک به شما توصیه خواهد کرد.

کلسترول

افزایش میزان چربی خون می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی و سکته‌ شود. توصیه برخی متخصصان این است که کنترل‌های دوره‌ای کلسترول خون در افراد فاقد بیماری‌های عروق خونی و بالای 20 سال هر 4 تا 6 سال ضروری است. بدیهی است در صورت بروز بیماری‌های وابسته کنترل‌های بیشتر را پزشک توصیه خواهدکرد. توصیه برخی دیگر این است که آزمایش‌های چربی خون باید در مردان از35 و در زنان از 45 سالگی آغاز شود. دکتر شما با آگاهی از وضعیت کلی سلامت شما بهترین مشاور در این زمینه خواهدبود.

تست‌های کنترل سرطان روده

تست‌های بررسی خونی یا نمونه برداری از روده بزرگ در افراد فاقد زمینه از 50 تا 75 سالگی انجام می‌شود. در این زمینه تست‌های خونی وجود داردکه سالانه توصیه می‌شود، ولی تست‌های مشاهده‌ای معمولا در فواصل زمانی 10 ـ 5 ساله ممکن است توصیه شود.

آزمایش‌های قند خون

این تست‌ها برای بررسی زمینه دیابت یا پیش دیابت ضروری است‌. توصیه انجمن دیابت آمریکا این است که تست‌ها در فرد طبیعی از 45سالگی آغاز شود. در افراد دارای اضافه وزن و همین‌طور دارای سابقه عوامل خطر دیابت این تست‌ها زودتر شروع می‌شوند و هر سه سال تکرار می‌شوند. انجام این تست بسیار راحت بوده و نقش بسیار مهمی در کنترل بیماری دیابت دارد.

مراقبت‌های پوستی

کنترل‌های دوره‌ای برای مراقبت از پوست ایده خوبی است ‌. در این زمینه مراقبت‌های خودکنترلی ماهانه توصیه شده است. به این منظور هر ماه با بررسی کلی پوست، موارد مورد نیاز به مشاوره با متخصص پوست مشخص شده و در صورت نیاز مشورت انجام می‌شود. بسیاری از سرطان‌های پوستی در مراحل اولیه قابل شناسایی و درمان است. اگر زمینه ارثی در ابتلا به سرطان پوست وجود دارد با توصیه پزشک نسبت به معاینات دوره‌ای لازم اقدام می‌شود.

معاینات سینه

در دهه سوم زندگی در خانم‌ها معاینات سینه و بروز هر گونه تغییرات بررسی می‌شود. در این دوره معمولا راهنمایی‌هایی در ارتباط با خودکنترلی به افراد داده می‌شود. انجمن سرطان آمریکا توصیه کرده معاینات سینه در خانم‌ها در زیر 40 سال هر سه سال یک بار و در افراد بالای 40 سال هر ساله انجام شود. در افراد دارای زمینه ابتلا به سرطان سینه توصیه پزشک خانواده انجام می‌شود. معاینات ماموگرافی در سنین بالای 40 و حتی در برخی توصیه‌ها در سنین بالای 50 سال توصیه شده است. معاینات مربوط به بررسی سرطان گردن رحم در خانم‌های 29 ـ 21 ساله هر سه سال یک‌بار تکرار می‌شود. در خانم‌های بالای 30 سال تست‌های تکمیلی هم به آن اضافه می‌شود.

معاینات فیزیکی مردان

مهم‌ترین مساله بررسی وضعیت پروستات است که وابسته به سن فرد و زمینه قبلی توسط پزشک خانواده توصیه می‌شود. نشانه‌های این بیماری را حتما جدی بگیرید.

معاینات دندانپزشکی

حتی برای کسانی که فکر می‌کنند مراقبت‌های دهانی و دندانی کافی دارند معاینه دهان و دندان هر 6 ماه یک‌بار برای بررسی شروع پوسیدگی دندان‌ها، ناراحتی لثه و ارزیابی نحوه مسواک و نخ‌زدن دندان‌ها ضروری است. اگر ارزیابی دندانپزشک اجازه دهد ممکن است فاصله زمانی بین معاینات دندانپزشکی افزایش یابد.

دکتر محمدامین نریمانی