80 درصد عوامل نابینایی قابل پیشگیری است

وراثت، حوادث، بیماری‌ها و کهولت سن مهم‌ترین عواملی هستند که به کم‌بینایی و نابینایی منجرمی شوند. گرچه راه‌های درمانی محدودی برای درمان برخی از انواع بیماری‌های منجر به نابینایی وجود دارد، ولی در حدود 80 درصد موارد کم‌بینایی و نابینایی به طور کامل یا نسبی قابل پیشگیری هستند. البته علل بروز کم‌بینایی و نابینایی در کشور‌های پیشرفته متفاوت از کشور‌های در حال توسعه است. از آنجا که در کشور‌های در حال توسعه به طور کامل از روش‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از نابینایی بهره گرفته نمی‌شود، شیوع کم‌بینایی و نابینایی در این‌گونه کشورها بیشتر از کشور‌های پیشرفته است.

براساس آمار‌های جهانی تقریبا 75 درصد موارد کم‌بینایی و نابینایی در جوامع فقیر یا خیلی فقیر اتفاق می‌افتد که علت بروز این اختلالات در این جوامع به بیماری‌هایی چون آب مروارید، تنبلی چشم، عیوب انکساری، اختلالات مادرزادی چشم در کودکان و تراخم بازمی‌گردد. در صورتی که مهم‌ترین دلایل کم‌بینایی و نابینایی در کشور‌های توسعه‌یافته به بیماری‌هایی چون دیابت و دژنراسیون ماکولا (شایع‌ترین علت کوری در افراد مسن ) مربوط می‌شود.

خوشبختانه در ایران به دلیل غربالگری سلامت چشم در بدو تولد و رسیدگی به نوزادان نارسی که دچار اختلالات شبکیه‌ای چشم می‌شوند، همچنین اجرای طرح پیشگیری از تنبلی چشم که با نظارت سازمان بهزیستی کل کشور از سوی اپتومتریست‌ها در گروه سنی سه الی شش سال کودکان اجرا می‌شود، بروز این نوع اختلالات در گروهی از افراد در معرض خطر کاهش چشمگیری داشته است. از سوی دیگر، اقدامات خود جوش برخی گروه‌های اپتومتری برای ارائه خدمت «درمان با عینک» در مناطق محروم در کنار اقدامات پیشگیرانه و درمانی وسیع وزیر بهداشت با اعزام نیرو‌های تخصصی چشم «نور‌آوران سلامت» به مناطق محروم کشور از اقدامات موثر در کاهش آسیب‌های بینایی در کشور تلقی می‌شود که در روز جهانی نابینایان نباید نادیده گرفته شود.

دکتر علی میرزاجانی

دبیر انجمن اپتومتری ایران