پدرم در اوقات فراغت نجاری می‌کرد

او بسیاری از هنرها و حرفه‌ها را آموخت‌. به گفته فرزندش سورنا ستاری‌ زمانی که به منزل می‌آمد در اوقات فراغتش به کارگاه نجاری که در پارکینگ خانه‌اش درست کرده بود می‌رفت . گاه نقاشی ‌وگاهی ماکت‌هایی ‌از‌هواپیما‌می‌ساخت. دستی هم در دوخت و دوز و خیاطی داشت و زمانی هم نجاری می‌کرد.

فرصتی پیش آمد تا با دکتر سورنا ستاری فرزند شهید منصور ستاری درخصوص هنرهایی که پدر به آنها آراسته بود گفت‌وگویی داشته باشیم.

می‌گویند شهید ستاری در کنار مسئولیت‌های مهمی که داشتند برخی از فعالیت‌های سنتی و هنری مثل طراحی و نقاشی و نجاری هم انجام می‌دادند. این فعالیت‌ها بیشتر در چه اوقاتی صورت می‌گرفت؟

این فعالیت‌ها قبل از جنگ بیشتر بود و ایشان بعد از جنگ و در پی مسئولیت‌هایی که داشتند کمتر فرصت می‌کردند به این امور بپردازند. بخشی از این توانمندی‌ها برمی‌گردد به استعداد ذاتی ایشان و بخشی دیگر مربوط به مشکلاتی است که شهید ستاری در زندگی شخصی درگیرآن بودند.

چه عاملی باعث خودساخته بودن وی شده بود؟

ایشان از نه سالگی از نعمت پدر محروم شدند و به هر حال شرایط به گونه‌ای بود که ایشان مجبور بود خیلی از کارها را به شخصه انجام دهد. کاری در خانه نبود که ایشان انجام ندهد. از پرده‌دوزی تا نجاری ازجمله کارهایی بود که ایشان در منزل انجام می‌داد. یادم می‌آید روبه‌روی منزلی که سکونت داشتیم کارگاه نجاری بود و هر چند وقت یک بار آن استاد نجار به خانه ما می‌آمد تا با آخرین کارهای نجاری پدر آشنا شود و از آنها ایده بگیرد. پدرم تمام دکورهای خانه را خودش می‌ساخت. یک کارگاه نجاری مفصل در پارکینگ منزلمان داشتیم که پدر بعد از فراغت از کارهای اداری وقتی به منزل می‌آمد، سروقت نجاری می‌رفت.

نقاشی هم می‌کردند؟

بله، نقاشی‌های پدر هم مربوط به همان دوره است. ما الان تابلوهای مختلفی از کارهای پدر داریم که اگر الان ببینید تصور می‌کنید یک نقاش حرفه‌ای آنها را کشیده است. پدر همیشه بوم نقاشی تهیه و مواقع بیکاری نقاشی می‌کرد.

این توانمندی‌ها براساس استعداد ذاتی بوده یا دوره‌هایی هم برای این کارها دیده بودند؟

خیر . هیج جا دوره‌ای ندیدند. بلکه در کوران حوادث و سختی‌های بعد از فوت پدرشان، از کودکی مجبور به کار کردن بودند و این حرفه‌ها را براساس استعداد ذاتی و ممارست و تمرین فرا گرفتند. البته برای این که گذران زندگی کنند و برای تحصیلشان پولی در بیاورند، مدتی را در یک مغازه خیاطی مشغول کار شدند و همین باعث شد خیلی از لباس‌هایشان را خودشان بدوزند.

با توجه به تخصصشان در نیروی‌هوایی آیا طراحی‌هایی در زمینه هواپیما هم داشتند؟

بله به طراحی در این زمینه هم علاقه داشتند و حتی کتاب‌هایی شامل تالیف و ترجمه در زمینه هواپیما دارند. در این چند جلد تالیفی که از ایشان به جای مانده، علاوه بر نگارش، بسیاری از عکس‌ها را نیز خودشان تهیه کرده بودند.

آیا ماکت‌هایی هم برای هواپیما ساختند؟

بله حدود 200 تا 300 ماکت هواپیما را طی سال‌ها ساختند که متاسفانه به خاطر نقل‌مکان بخشی از ماکت‌ها از بین رفت، اما بسیاری از آنها همچنان به صورت یادگار باقی مانده است.

علاوه بر تالیف، آیا از خوشنویسی هم بهره‌ای داشتند؟

علاوه بر این که نویسنده خوبی بودند، خط نگارشی زیبایی نیز داشتند و چون در زمینه نگارش تبحری داشتند، خاطرات خود را از سال 49 به بعد به رشته تحریر درآوردند که البته هنوز منتشر نشده است.

آیا این هنرها و توانمندی‌ها را به شما هم آموزش دادند؟

برای فراگیری چنین هنرهایی بیشتر باید بیننده باشی و خودت تمرین و ممارست کنی تا بتوانی تبحر کسب کنی. من هم زمانی که پدر مشغول ساخت و اجرا بودند شاهد تلاششان بودم و این هنرها را از ایشان به ارث بردم و حتی دیشب هم که به خانه رسیدم به همراه پسرم شروع کردیم به ساخت یک ماکت. خیلی از این ماکت‌ها که پدر ساخته‌اند مربوط به سال 49 و 50 است. بسیاری از آنها هم به دیوار نصب است.

برنامه‌ای برای نمایش این طرح‌ها، ماکت‌ها و نقاشی‌ها که از شهید ستاری به جای مانده ندارید؟

بخشی از این ماکت‌ها و طرح‌ها در منزل مادر موجود است و بخشی از آنها هم من در منزل نگهداری می‌کنم. البته بارها از ساخته‌های دست پدر عکس و فیلم تهیه شده و قابل دسترسی است.

فتاح غلامی

دین و زندگی