روایت آماری از بازگشت غول بیکاری به کشور

هرچه دولت‌ها درباره اشتغال‌زایی و تلاش برای حل بحران بیکاری جوانان بگویند، باید نتیجه آن در آمارها خود را نشان دهد. مقامات دولتی می گویند به بیکاری فکر می کنند و به دنبال یافتن راهکارهایی برای عبور کشور از بحران بیکاری هستند اما تا به امروز آمارها چیز دیگری می گویند.

بر پایه گزارش مهر، سال‌هاست سایه بیکاری در اقتصاد ایران وجود دارد و با وجود تغییر دولت‌ها و اجرای طرح‌های جدید در بازار کار، اما هیچ راهکار موثری تا به امروز در این باره ارائه نشده است. کارشناسان اقتصادی می گویند حل بیکاری مسئله ای نیست که بتوان آن را با یک دستور از سوی رئیس جمهور و یا مقامات عالی کشور حل کرد.

بیکاری این نیست که یکی به دیگری دستور بدهد ظرف مدت کوتاهی آن را حل و نتیجه را به وی گزارش دهند بلکه به عقیده کارشناسان اقتصادی و بازار کار، بیکاری خروجی عملکرد مثبت و یا منفی دولت‌ها در اقتصاد است.

بیکاری دستوری حل نمی‌شود

در واقع وجود و یا عدم وجود بیکاری می گوید آیا شرایط فعالیت‌های اقتصادی کشور ایده آل است و یا بنگاه ها در حالت اضطرار قرار دارند؟ وجود بیکاری نشان می دهد اقتصاد حال و روز خوشی ندارد و نتیجه این ناخوشی خود را در بیکاری جوانان کشور نشان می دهد.

دستکم در ۱۰ سال گذشته دولت‌ها چند طرح بزرگ و تقریبا پُرهزینه را برای حل مسائل بازار کار کشور به مرحله اجرا گذاشته اند. برخی می‌گویند دولت برای حل بزرگترین مسئله داخلی اش که بیکاری جوانان است، راهی جز عمل کردن به شیوه مذاکرات هسته ای و کار سخت در این حوزه ندارد.

به بیان دیگر، دولت باید با فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز اشتغال زایی، حرکات انقلابی در مهار بحران بیکاری جوانان انجام دهد. متاسفانه تحلیلی که کارشناسان بازار کار در دو سالگی دولت تدبیر و امید ارائه می‌کنند، حاکی از کم تحرکی در حل این بحران و حتی دستکم رسیدن به بهبود نسبی در این بخش است.

بنا به گفته کارشناسان، اینکه دولتمردان بگویند می دانند جوانان بیکارند و این مسئله مهمترین موضوع داخلی دولت تدبیر و امید است و یا اینکه مرتبا آمارهایی از بیکاری بدهند و نسبت به آینده نزدیک بازار کار هشدار بدهند، کافی نیست و حرف زدن مشکلی از گره بیکاری آنان نخواهد گشود.

بیکاران همواره با این ابهامات مواجه اند که گفته می شود لازمه ایجاد اشتغال واقعی افزایش رشد مثبت اقتصادی، سرمایه گذاری های جدید داخلی و خارجی، تامین سرمایه در گردش واحدها، فعال سازی ظرفیت‌های خالی واحدها، حذف قوانین زائد و دست و پاگیر، تغییر روش فعلی سیستم آموزشی کشور صرفا تئوریک و خالی از مهارت آموزی و بسیاری مسائل دیگر است اما آنها کار چندانی برای حل این مشکلات نمی توانند انجام دهند.

فقط گفتن از بیکاری کافی نیست

اینها مسائلی است که دولت‌ها باید برای حل آن گام بردارند، مجلس تلاش کند با تصویب قوانین اشتغال زا و قوانینی که بتواند به جریان سرمایه گذاری و توسعه بنگاه ها منجر شود، در اقتصاد کشور تحرک ایجاد کند. البته کارجویان نیز باید خود را مجهز به علوم جدید، مهارت و تخصص انجام کار و نیازهای روز بازار کار کشور کنند.

بررسی آمارهای مربوط به بیکاری استان‌ها در فاصله سال‌های ۹۲ تا پایان ۹۳ که در واقع دو سال ابتدایی فعالیت دولت تدبیر و امید است، نشان می دهد اوضاع بیکاری در ۱۵ استان کشور بدتر شده و نرخ بیکاری در مناطقی بالاتر رفته است؛ بنابراین در نیمی از کشور، بیکاران و جویندگان شغل با مسائل و چالش های جدیدی دست و پنجه نرم می کنند.

به صورت خاص در سمنان بیکاری یکساله ۳.۹ درصد بیشتر شده و از ۷.۴ به ۱۱.۳ درصد رسید. این وضعیت درباره کهگیلویه و بویراحمد نیز مشاهده می شود به نحوی که در این منطقه از کشور، بیکاری در فاصله یکسال ۲ برابر شده و از ۵.۸ به ۱۲.۴ درصد رسید.

این موضوع در استان هرمزگان هم وجود دارد به شکلی که در این استان جنوبی کشورمان، بیکاری از ۷.۴ درصد با ۲.۹ درصد افزایش در فاصله یکسال به ۱۰.۳ درصد رسید.

آمارها نشان می دهد با وجود دو سال سیاست‌گذاری دولت تدبیر و امید، بیکاری همچنان به عنوان اساسی ترین معضل داخلی کشور خودنمایی می کند و بیکاری همچنان میلیونی است.

آمارهای بیکاری چه می گویند؟

هرچند نرخ بیکاری عمومی کشور در پایان سال ۹۳ به ۱۰.۶ درصد رسید که البته خود ۲ دهم درصد نسبت به پایان سال ۹۲ بیشتر است اما در همین شرایط نیز نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور ۲۵.۲ درصد و نرخ بیکاری زنان تا ۲۴ ساله کشور ۴۳.۸ درصد است.

با وجود اینکه وزیر کار اعلام کرده در سال گذشته ۶۰۰ هزار شغل جدید در کشور ایجاد شده اما ۲۰۰ هزار شغل موجود نیز نابود شده است. نکته مهمتر اینکه اشتغال زایی در سطح یادشده به هیچ وجه در مقابل بیکاری بزرگ قابل لمس نیست و دولت باید اقدامات بزرگتری برای خروج بازار کار از بحران بیکاری انجام دهد.

به صورت کلی، در سال گذشته نسبت به سال ۹۲ نرخ بیکاری در استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، قزوین، قم، کرمان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، هرمزگان و یزد افزایش داشته است.

هرچند نرخ بیکاری در کرمان در یکسال گذشته افزایش داشته، اما هنوز هم این استان بهترین بازار کار کشور را البته به روایت آمارها دارد و نامناسب‌ترین شرایط بازار کار نیز مربوط به استان کرمانشاه است که در فاصله سال‌های ۹۲ و ۹۳ نیز روند افزایش بیکاری آن ادامه داشته است.