کمبود نیروی حفاظتی علت تعطیلی کاخ هشت بهشت

تعمیرات بی‌پایان بناهای تاریخی اصفهان بویژه مسجد امام خمینی‌(ره)، مدرسه چهارباغ و عمارت عالی‌قاپو یکی از مواردی است که در این سال‌ها بسیار مورد بحث قرار گرفته است؛ در این میان عابرانی که از پارک شهید رجایی اصفهان عبور می‌کنند یا گردشگرانی که برای بازدید از کاخ هشت بهشت به این مکان می‌آیند با این تابلو روبه‌رو می‌شوند که «طبقه دوم عمارت هشت بهشت به دلیل تعمیرات تعطیل است.»

بنای دو طبقه کاخ هشت بهشت که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می‌شد در روزگار شاه سلیمان صفوی نزدیکی باغ بلبل ساخته شد؛ باغ وسیعی که عمارت در آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان ‌است و به گفته برخی تاریخدانان، این باغ ‌نشیمن هشت سوگلی حرم پادشاه بود که چهار نفر در طبقه همکف و چهار نفر دیگر در طبقه اول سکنا گزیده بودند.

این بنای دو طبقه با طاق‌های زیبا و تزئینات فراوان، یکی از نمونه‌های درخشان معماری عصر صفویه به شمار می‌رود.

به گفته مردم محلی تابلوی «طبقه دوم به علت تعمیرات تعطیل است» بیش از ۱۵ سال است بر سر در این بنای باشکوه عصر صفوی خودنمایی می‌کند.

بر این اساس بخش قابل توجهی از زیبایی‌های کاخ هشت بهشت، گچبری‌ها و نقاشی‌های زیبای آن در طبقه دوم نهفته است و با توجه به قدمت این تعمیرات و بازگشایی نشدن آن حتی برای مدتی کوتاه در طول این سال‌ها به نظر می‌رسد دلیل دیگری برای تعطیلی این کاخ زیبای صفوی وجود داشته باشد.

ناصر طاهری معاون میراث فرهنگی استان اصفهان در گفت‌وگو با مهر، در ارتباط با تعمیرات پایان ناپذیر طبقه دوم عمارت هشت بهشت اظهار کرد: همیشه بحث حفاظت از آثار تاریخی بسیار مهم‌تر از نگهداری آن است که این مطلب درباره این کاخ زیبا نیز صدق می‌کند.

وی افزود: برای حفاظت صحیح از بنای تاریخی نیازمند تجهیزات کامل از جمله دوربین‌های مداربسته برای کنترل گردشگران و نیروی کافی حفاظت هستیم، اما بودجه کافی برای حفاظت کامل از تمام آثار تاریخی اصفهان وجود ندارد.

وی با بیان این که اگر در بنایی تاریخی به طور کامل باز باشد و هرکسی بتواند به تمام بخش‌های یک کاخ دسترسی داشته باشد، امکان حفاظت کامل از آن وجود ندارد، اضافه کرد: به دلیل نبود فرهنگسازی صحیح بسیاری از گردشگرانی که برای بازدید وارد چنین کاخ‌هایی می‌شوند اقدام به نگاشتن یا کنده‌کاری و یادگارنویسی بر دیوارهای کاخ می‌کنند و این مساله با توجه به کمبود امکانات برای حفاظت مشکل‌ساز می‌شود.

طاهری با اشاره به این که طبقه دوم کاخ زیبایی‌های قابل توجهی دارد، ابراز کرد: با توجه به این که میراث فرهنگی نیروی کافی برای حفاظت فیزیکی از تمام آثار تاریخی اصفهان ندارد، مجبور به حفاظت از کاخ به این شکل هستیم.

وی با بیان این که تمام طبقات عالی‌قاپو برای بازدید عموم باز نیست و تا زمانی که فرهنگ حفاظت از آثار تاریخی در میان گردشگران نهادینه نشود امکان بازگشایی آنها وجود ندارد، گفت: توجه کنید با توجه به شکل خاص این عمارت چه مقدار نیرو برای حفاظت کامل این بنا لازم است و با توجه به مارپیچ بودن راه پله‌ها هر میزان نیرو در پله‌ها بایستد، بخشی از بنا از دید دور می‌ماند . بنابراین مجبور به حفاظت فیزیکی از این بناها به شکل دیگری هستیم.