۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر برای همیشه مجرد قطعی شدند

در سال ۹۲ آمار ازدواج مردان بالای سن متعارف ۳۵ سال ۴/۹ درصد بود و در سال گذشته این آمار به ۴/۱۰ درصد افزایش پیدا کرد. همچنین ازدواج زنان بالای ۳۰‌سال در سال ۹۲ حدود ۵/۱۲ درصد بوده که در سال گذشته به ۵/۱۴ درصد رسید. این در حالی است که تعداد افراد مجرد قطعی بالای ۵۰ سال در ایران۱۵۲ هزار نفر است و یک میلیون و۳۰۰ هزار فرد بالای سن متعارف نیز در کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند.

بر اساس گزارش‌های سازمان ثبت احوال کشور طی یازده ماه سال گذشته حدود ۷۵۰ هزار ازدواج ثبت شده اما این رقم نسبت به مدت مشابه در سال ۹۲ دارای رشد منفی است. بر اساس همین گزارش، نرخ طلاق در استان‌های مختلف کشور نیز نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است که این مسئله علل مختلف اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و اجتماعی دارد.

متأسفانه در سال‌های اخیر آمار ثبت ازدواج با روند کاهشی روبه‌رو شده، به طوری که از سال ۱۳۹۰ با رشد منفی ۹/۱ درصد و پس از آن در سال ۱۳۹۱ با رشد منفی ۱/۵ درصد و در سال ۱۳۹۲ منفی ۷/۶ درصد که در ۹ ماهه سال ۱۳۹۳ به منفی ۲/۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبلش رسید.

سن متعارف ازدواج در حال تغییر است

در شرایطی که آمار ازدواج جوانان با رشد منفی مواجه است، مدیر‌کل اطلاعات و آمار جمعیت و مهاجرت سازمان ثبت احوال از افزایش ازدواج بالای سن متعارف در کشور خبر داد و تعداد جوانان در سن ازدواج هرگز ازدواج نکرده را ۱۱میلیون‌و‌۲۴۰ نفر اعلام کرد و گفت: «از این تعداد ۵ میلیون و ۵۷۰ هزار نفر مرد و ۵ میلیون و ۶۷۰ هزار نفر نیز زن هستند.»

علی اکبر محزون درباره افرادی که از سن متعارف ازدواج عبور کرده اما هرگز ازدواج نکرده‌اند، تأکید کرد: «تعداد این افراد یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است که ۳۲۰ هزار نفر آنان مرد و ۹۸۰ هزار نفر آنان زن هستند.» به گفته وی، این افراد از سن تجرد قطعی که ۴۹ سالگی است عبور نکرده‌اند و باید گفت هنوز به تجرد قطعی نرسیده‌اند.

کارشناسان در تعریف سن متعارف ازدواج معتقدند این سن برای مردان ۲۰ تا ۳۴ سال و برای زنان ۱۵ تا ۲۹ سال است که البته این سن در حال تغییر و تحول است اما بر اساس آمارهایی که سازمان ثبت احوال کشور منتشر کرده است، در سال گذشته ۷۲۴ هزار و ۳۴۵ ازدواج به ثبت رسیده است که از این تعداد آمار ازدواج مردان بالای ۵۰ سال ۲۰ هزار و ۱۳۹ مورد بوده یعنی این افراد ۳ درصد کل ازدواج‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. باید به این نکته هم اشاره کرد که از این تعداد ۱۴ هزار و ۵۴ مورد ازدواج بار اول و ۶ هزار و ۸۵ مورد مربوط به ازدواج دفعات دوم به بعد بوده است.

بر همین اساس آمار ازدواج زنان بالای ۵۰ سال نیز ۵ هزار و ۶۷۳ مورد است. در بررسی این رقم مشخص می‌شود زنان در این سن کمتر از یک درصد ازدواج‌های سال گذشته را به خود اختصاص داده‌اند که ۴ هزار و ۳۸۴ مورد ازدواج بار اول و یک هزار و ۲۸۹ مورد دفعات دوم به بعد بوده است.

مدیر‌کل اطلاعات و آمار جمعیت و مهاجرت سازمان ثبت احوال در مورد افرادی که بالای سن متعارف ازدواج بوده و تا ۵۰ سالگی هرگز ازدواج نکرده‌اند، گفته: براساس آمارهای پایگاه اطلاعات جمعیت، در حال حاضر ۱۵۲ هزار نفر مجرد قطعی بالای ۵۰ سال سن در کشور زندگی می‌کنند. از این تعداد ۶۲ هزار نفر مرد و ۹۰ هزار نفر زن هستند که هرگز ازدواج نکرده‌اند.

مشارکت اجتماعی به حداقل رسیده

بسیاری از کارشناسان علت پایین آمدن میزان ازدواج‌ها و افزایش طلاق و جدایی‌ها را مرتبط با وضعیت اقتصادی جامعه و فقر و گرانی‌ می‌دانند.
بر اساس گزارش بانک جهانی، شاخص خط فقر در سال ۵۷ در ایران۴۰ درصد، در سال ۷۶ حدود ۲۰ درصد و در سال ۸۴ نزدیک به ۱۱ درصد اعلام شده است. همچنین شمار افرادی که در سال ۹۱ در جامعه شهری زیرخط فقر بودند ۳۰ درصد و در جامعه روستایی ۴۰ درصد اعلام شده است.
هر‌چند تغییر سبک زندگی‌ نیز در ایران بی‌ارتباط با فاصله گرفتن جوانان از ازدواج نیست اما مطمئناً برای حل معضل کاهش ازدواج و افزایش طلاق‌ باید برنامه‌ای جامع و مدون آماده و عملیاتی شود.
در همین راستا، رئیس سازمان بهزیستی کشور از سرشماری جدیدی تحت عنوان «سبک زندگی و آسیب‌های اجتماعی» خبر داده که تا پایان اردیبهشت به اتمام می‌رسد و پس از پایان بررسی‌ها، خط فقر جدید و آمار آسیب‌های اجتماعی اعلام می‌شود.

انوشیروان محسنی‌بندپی با اعلام اینکه مددکاران نقش مهمی در کاهش مشکلات مددجویان و نیازمندان و همچنین برنامه‌ریزی نهادها و سازمان‌های حمایتی مانند بهزیستی دارند، گفت: «در همین راستا، در سازمان بهزیستی از وجود این افراد استفاده شده است. در سال جاری برنامه‌ها و طرح‌های زیادی در دستور کار قرار دارد، به طوری که کاهش آسیب‌های اجتماعی، اعتیاد، طلاق و همچنین افزایش توانمندی و اشتغال معلولان و مددجویان و واگذاری مسکن، از جمله اقداماتی است که برای آنها انجام خواهد شد.»
آنچه مسلم است در جامعه کنونی، مشارکت اجتماعی به حداقل رسیده است و فردگرایی در اوج قرار داد. در چنین شرایطی لازم است فرهنگ مشارکت‌محور نهادینه شود. آمار جدایی زوجین چه از نظر عاطفی و چه فیزیکی نشان می‌دهد که ناتوانی برقراری گفت‌وگوی صحیح در خانواده‌ها به علت ورود فناوری‌های جدید سرمایه‌های اجتماعی را کاهش داده است.

شاهد این ادعا همین بس که آمار ثبت طلاق‌ که در سال‌های اخیر با نوساناتی، دارای رشد صعودی بوده نگرانی‌های زیادی را به وجود آورده است، به طوری که از سال ۱۳۹۰ با رشد ۱/۴ درصد، سال ۱۳۹۱ با رشد ۲/۵ درصد، در سال ۱۳۹۲ با رشد ۴/۳ درصد و در ۹ماهه سال ۹۳ با رشد ۸/‌۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه بوده است.

کاهش ازدواج‌، افزایش زندگی‌های مجردی و همچنین پایین آمدن نرخ باروری در جامعه را به همراه دارد. بر اساس آمارها از سال ۸۵ به بعد زندگی‌های تک‌نفره به شدت افزایش یافته است.

جالب است بدانیم بررسی میزان نرخ باروری در ایران نیز از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۵و کاهش چشمگیر آن تا رقم ۱. ۳۶ درصد موجب شده میزان نرخ باروری در ایران به پایین‎تر از متوسط جهانی برسد؛ مسئله‌ای که باعث شده کشورمان در زمینه کاهش نرخ باروری به عنوان موضوع مطالعاتی برای دنیا قرار گیرد. (افکارنیوز به نقل از جوان)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.