همسرداری در‌آیین علی(ع)

اما متاسفانه این روزها بسیاری از همسران به دلیل اجرا نکردن این توصیه‌ها در زندگی هنوز به آن آرامش وعده داده شده نرسیده‌اند و همچون آتش زیر خاکستر، به‌دنبال ضربه زدن به دیگری و انتقامجویی هستند و کانون خانواده را تبدیل به میدان جنگ و نزاع می‌کنند که مصدومان اصلی این جنگ فرزندان هستند. حال سوال اینجاست آن دستورهایی که خداوند در دین مبین اسلام برای برقراری آرامش در زندگی مشترک بیان کرده، چیست؟

مریم‌سادات ‌طباطبایی، مدرس حوزه و مشاور دانشگاه کرمان ضمن تاکید بر تقدس ازدواج و توجه به تشکیل خانواده و با اشاره به این‌که رعایت احترام، خوش‌اخلاقی، گذشت، خوش‌زبانی و دلبری و صمیمیت و مسئولیت‌پذیری همسران در قبال یکدیگر از رازهای موفقیت در زندگی است، به موارد دیگری که می‌تواند به بهبود موثرتر روابط میان همسران منجر شود، اشاره می‌کند.

ضرورت اعتدال و میانه‌روی در زندگی

برخی از همسران براین باورند که اگر در زندگی مشترک توقعات‌شان زیاد و به دنبال بهترین‌ها باشند نه تنها در چشم همسر بلکه در برابر اطرافیان قدر و منزلتی پیدا می‌کنند ضمن این‌که از زندگی بهره بیشتری می‌برند و گروه دیگری از همسران بر این عقیده‌اند که نباید زندگی را سخت گرفت، به همین دلیل در انجام برخی مسئولیت‌های زندگی مشترک کم گذاشته و کوتاهی می‌کنند و همین کم‌کاری‌ها را عامل ارتقای قدر و منزلت‌شان می‌دانند.

مریم طباطبایی با اشاره به گفته حضرت علی(ع) که می‌فرماید اعتدال و میانه‌روی یاری‌کننده به سوی زندگی خوب و آرام است، می‌گوید: افراط و تفریط در زندگی هر دو باعث تزلزل می‌شود. توقعات بی‌جا، خرج‌تراشی، تجملگرایی، چشم و همچشمی و از طرف دیگر بی‌توجهی و کوتاهی در انجام وظایف مهم زندگی و شانه خالی کردن از بار مسئولیت، بخل، خساست و همین طور حساسیت‌های بیجا همه نمونه‌هایی از خارج شدن زندگی از اعتدال است که باید از آن پرهیز کرد.

نشاط به جای نزاع

این مدرس حوزه می‌افزاید: بعضی‌ها در زندگی اهل شکایت و ناله‌کردن هستند و همیشه با غرولند و تلخکامی و بحث و جدل می‌خواهند همه چیز را حق‌مسلم خود بدانند و از این ترفند برای رسیدن به خواسته‌های نامعقول‌شان استفاده می‌کنند و فقط کافی است با کوچک‌ترین مشکل، کانون خانواده را به میدان جنگ و نزاع تبدیل کنند. در حالی که می‌توان با کمی اندیشیدن و گذشت، لحظات را با شادی و محبت سپری کرد. در این مواقع یک لحظه بنشینید و با خود خلوت کرده و فکر کنید که اگر سختی و گرفتاری در زندگی وجود دارد باید با فکر و درایت آن را حل کرد نه این که با بداخلاقی مشکلی به مشکلات زندگی افزود.

ضمن این‌که جواب بدی را نباید با بدی داد چون وضع از آنچه که هست بدتر خواهد شد. شما باید طرف مقابل را با احترام واقعی تحت تاثیر قرار دهید، به این طریق او در محکمه وجدانش به عملکرد بد خود پی خواهد برد و راهی برای اصلاح فراهم می‌شود. چقدر زیباست لبخند زن و شوهر به یکدیگر و نگاه‌های پر از مهر و عطوفت که از ملاک‌های اصلی برقراری آرامش زندگی است. علی(ع) می‌فرمایند: هر زمان به فاطمه(س) نگاه می‌کردم تمام غم‌ها و غصه‌های من برطرف می‌شد.

امید در زندگی

امیر مومنان علی(ع) بزرگ‌ترین بلاها را ناامیدی می‌داند و درکلام دیگری می‌فرمایند: بترس از پروردگارت ولی امید به رحمتش داشته باش، تا تو را از آنچه ترس داری ایمن کند و به آنچه امیدداری برساند.

به گفته طباطبایی بعضی‌ها در زندگی، همیشه آیه یاس می‌خوانند و ناامیدند و همواره سختی‌ها و موارد منفی زندگی خود را می‌بینند. در حالی که با مثبت‌نگری و امیدواری چقدر حال و هوای زندگی عوض می‌شود. با امید به خداوند شاخه‌های خشکیده زندگی سبز می‌شود و مرداب زندگی به جویباری روان و زلال تبدیل می‌شود، ضمن این‌که باید به خاطر بسپارید ‌ هیچ‌گاه خداوند، مخلوقش را تنها نمی‌گذارد و همواره او را می‌بیند و از گذشته، حال و آینده او باخبر است و برایش کاری ندارد که در چشم برهم زدنی مخلوقی را از سختی و رنج برهاند. پس به ریسمان محکم الهی چنگ بزنید و منتظر مدد او باشید.

امانتداری در عهد و پیمان

گاهی این سوال پیش می‌آید که امانتداری در زندگی مشترک چه معنایی دارد؟ طباطبایی با اشاره به سخن حضرت علی(ع) که می‌فرمایند «امانتداری، وفاداری به عهد و پیمان است» می‌گوید: زن و شوهر باید به زندگی مشترک خود متعهد بوده و به یکدیگر وفادار بمانند و تعهد به پیمان زناشویی را همچون شیء وزین و گرانبها در گنجینه وجدان خود به امانت نگه دارند و هرگز حاضر نشوند به یکدیگر خیانت کنند.

امیرالمومنین (ع)می‌فرمایند «آفت امانتداری، خیانت است.» متاسفانه این روزها بیشتر تولیدکنندگان برنامه‌های ضداخلاقی ماهواره، تمام همتشان در این است که مساله خیانت زن و شوهر را عادی جلوه دهند که این امر می‌تواند ضربه سهمگینی بر پیکره خانواده و اجتماع وارد کند و باعث متلاشی شدن آن شود. این آفت نه‌تنها باعث جدایی زن و شوهر از یکدیگر می‌شود بلکه عاملی برای اشاعه فساد و همچنین بی‌سرپرستی فرزندان می‌شود.

به گفته این مشاور وقتی فرزندان از نعمت حضور والدین در کنارشان محروم باشند و تحت کنترل مستمر پدر و مادر قرار نگیرند، از این فرصت سوءاستفاده کرده و خود نیز از عوامل اشاعه‌دهنده بی‌بند و باری در محیط جامعه می‌شوند.

انصاف در زندگی

حضرت علی(ع) انصاف را عامل الفت دل‌ها می‌داند و چقدر خوب است که زن و شوهر در زندگی منصف باشند، بخصوص آن‌که بار مشکلات و سختی‌های زندگی بر دوش یک نفر نباشد.

طباطبایی با اشاره به این موضوع می‌گوید: همسران باید همیشه شرایط زندگی را درک کنند و برخوردهای مناسب و صحیح در مواجهه با مشکلات داشته باشند. همسران با گفتن جملات پر از مهر و عطوفت به یکدیگر، خستگی یک روز طولانی و طاقت‌فرسا را برطرف می‌کنند. بنابراین انصاف در زندگی می‌تواند باعث برقراری دلگرمی و آرامش بیشتر همسران شود.

کنترل خشم و غضب

یکی از مهم‌ترین نکته‌های اخلاقی در زندگی، کنترل خشم و غضب است و کسی که خشم خود را فرو می‌برد و از مردم می‌گذرد خداوند او را بسیار دوست دارد و از نیکوکاران است. این مدرس حوزه با تاکید بر این‌که عامل بسیاری از اختلافات در زندگی مشترک، خشم کنترل‌نشده طرفین است با اشاره به گفته حضرت علی(ع) که می‌فرمایند‌‌«به دور باش از خشم که اولش دیوانگی و آخرش پشیمانی است»، می‌گوید: هنر این نیست که زن و شوهر در لحظاتی که آرام هستند و شرایط عادی است نسبت به یکدیگر برخورد شایسته و مناسب داشته باشند، بلکه هنر آن است که در زندگی به هنگام عصبانیت بتوانند خود را کنترل کرده و از برخوردهای غیراخلاقی همچون کتک‌کاری، ناسزاگویی و لجبازی بخصوص در برابر دید فرزندان پرهیز کنند. به توصیه این مشاور، همسران وقتی خطایی از جانب یکدیگر می‌بینند باید با آرامش و با برخورد منطقی و صحیح به برطرف کردن آن بپردازند.

عصبانیت، دعوا و پرخاشگری زن و شوهر در خانه، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد ترس و اضطراب کودکان و تضعیف اعتماد به نفس آنهاست و با این کار، همسران نه تنها لحظات خود را تلخ می‌کنند، بلکه تربیت فرزندان هم دچار چالش می‌شود. برای کنترل خشم حتما به یک مشاور مجرب مراجعه کنید تا همزمان با رفع مشکل و دستیابی به راهکارهای مقابله با خشم بتوانید از توصیه‌های دینی و آرامش ناشی از آن بهره‌مند شوید.

فاخره بهبهانی / چاردیواری (ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)