مهران غفوریان: تنها ۱۰ درصد بداهه‌گویی داشتم

مانند نقش‌هایش بسیار ساده و دلنشین حرف می‌زند. وقتی برای مصاحبه نزد او می‌روم با اینکه در حال استراحت است با رویی خوش قبول می‌کند تا زمانی را به گفت‌وگو اختصاص دهد. غفوریان همچنین در مقام کارگردانی سبک خاص خود را دارد و بررسی آثار او نشان می‌دهد که با مقوله طنز کاملاً آشناست. فروردین ماه شاهد بازی وی در مجموعه «در حاشیه» بودیم. او در این مجموعه ایفاگر شخصیتی به نام دکتر عشقی است.

چه شد که تصمیم گرفتید نقش دکتر عشقی در مجموعه «در حاشیه» را بازی کنید؟

آقای مدیری از همان ابتدا که نگارش فیلمنامه تمام شد این نقش را برای من در نظر گرفته بودند. وقتی درباره شخصیت دکتر عشقی با من صحبت کرد بسیار از نقش خوشم آمد و تصمیم گرفتم این شخصیت را بازی کنم. همه شخصیت‌ها در فیلمنامه به‌خوبی پردازش شده بودند و همین موضوع کمک می‌کرد که خیلی زود بتوانیم با نقش همذات‌پنداری کنیم و به روحیات شخصیت نزدیک شویم. دکتر عشقی شخصیت فانتزی بسیار بامزه‌ای دارد، او که در خارج از کشور درس خوانده، بعد از بازگشت در بیمارستانی مشغول کار می‌شود و در طول داستان اتفاقات مختلفی برایش می‌افتد.

در این مجموعه ‌آن‌‌قدر همه چیز حالت طنز و لطیفه دارد که به‌راحتی می‌توان متوجه شد همه عوامل سازنده تلاش کرده‌اند کاری ارائه دهند تا مردم چند دقیقه‌ای شاد باشند و تفریح کنند. این مجموعه چیزی بیش از این نیست. دکتر عشقی هم در این سریال ویژگی‌های رفتاری و حرکتی خودش را دارد و از طرف دیگر شیطنت‌های خاصی دارد که بر جذابیت نقش می‌افزاید. در واقع شخصیت به گونه‌ای طراحی شده که بیننده از دیدن او خسته نشود.

دکتر عشقی یکی از نقش‌هایی است که بر پایه تیپ بنا شده است، چه شد که این تیپ را خلق کردید؟

در وهله اول راهنمایی‌های کارگردان باعث شد شخصیت دکتر عشقی این طور که شاهد آن هستیم خلق شود. وی با دیدی حرفه‌ای راهنمایی‌های لازم را ‌کرد تا من بازیگر به آنچه که مد نظرش بود برسم. نگارش قوی فیلمنامه دلیل دیگری بود که تیپ دکتر عشقی به وجود بیاید. به اعتقاد من در خلق یک شخصیت، فیلمنامه بسیار مهم است چون بازیگر با خواندن یک فیلمنامه قوی می‌تواند بهترین شخصیت و بازی را از خود نشان بدهد و بالعکس اگر فیلمنامه سطحی و ضعیف باشد طبیعتاً بازیگر نمی‌تواند هنر خود را به نمایش بگذارد و کار خوبی ارائه دهد. در مجموعه «در حاشیه» فیلمنامه خوب نوشته شده بود و کاملاً می‌شد احساس کرد که نویسنده روی تک‌تک شخصیت‌ها فکر کرده و با دقت خاصی آنها را آفریده است. هم راهنمایی‌های آقای مدیری در مقام کارگردان و هم فیلمنامه باعث شد که من خیلی زود بتوانم وجوه خاص این شخصیت را در قالب طنز پیدا کنم و آن را به نمایش دربیاورم.

چقدر طول کشید که به این تیپ دست پیدا کنید؟

به اعتقاد من طنز درست، همان طنز موقعیت است و در تمام دنیا نیز همین اتفاق می‌افتد. اگر در یک فیلم کمدی موقعیت‌های تازه و درستی خلق شود، مخاطب از آن لذت خواهد برد. به عنوان مثال فیلم‌های چارلی چاپلین طنز موقعیت است. در آن زمان کلام و گفتاری وجود نداشت و فیلم‌ها صامت بود اما هنوز هم وقتی این فیلم‌ها را تماشا می‌کنیم، خنده بر لب‌هایمان می‌نشیند؛ در حالی که از ساخت این فیلم‌ها سال‌های زیادی می‌گذرد. اما در رابطه با شخصیت دکتر عشقی باید بگویم از همان ابتدا با خواندن فیلمنامه خیلی زود توانستم ابعاد شخصیتی او را در بازی خود اجرا کنم.

ضمن اینکه خودم هم به واسطه سال‌ها کار بازیگری با هماهنگی آقای مدیری چیزهایی را به نقش اضافه کردم که باعث جذابیت بیشتر آن شد. دکتر عشقی به واسطه حرکات و میمیک صورت خود باعث خنده مخاطبان می‌شود و من هم سعی کردم با دقت و ظرافت خاصی یک طنز دلنشین را در اجرای خود ارائه کنم تا مخاطبان شاهد طنزی شایسته باشند.

مجموعه «در حاشیه» توانست بار دیگر گروه بازیگران طنزی را که کارهای موفقی از آنها، سال‌های قبل از رسانه ملی پخش می‌شد و مردم با آن خاطره دارند، دور هم جمع کند. حضور شما، سیامک انصاری، جواد رضویان و البته مهران مدیری مقابل دوربین، کمی نوستالژیک هم به نظر می‌رسد...

بله، من این ترکیب را دوست دارم و تعلق خاطر خاصی به آن احساس می‌کنم. همان‌طور که گفتید مردم پیش‌زمینه ذهنی از این گروه دارند و اینکه همه در یک سریال دور هم جمع شویم اتفاق بسیار خوب و شیرینی است. من واقعاً در کنار دوستانم احساس خوبی دارم و از همکاری با آنها بسیار لذت می‌برم. اینکه بعد از سال‌ها بار دیگر توانستم در کنار دوستانم کار کنم بسیار خوشحالم؛ ضمن اینکه همکاری با دیگر دوستان بازیگر هم برای من بسیار خوب و لذت‌بخش بوده است.

به نظر شما که سال‌هاست در آثار کمدی حضور دارید ، چه عاملی باعث شده که آثار طنز ما افت کند؟

به اعتقاد من ساخت آثار کمدی را باید به کسانی بسپارند که کار طنز بلدند، کسانی که کاملاً با زوایای مختلف طنز آشنا هستند و وقتی کاری به آنها سپرده می‌شود می‌توانند کار ارزشی تولید کنند. طبیعتاً اگر کار به فرد کاربلد سپرده شود مخاطب شاهد یک کمدی خوب است که همه نشانه‌های یک کار ارزشمند را داراست، بالکعس این قضیه هم صادق است اگر ساخت یک اثر طنز به متخصص آن سپرده نشود شاهد کاری سخیف خواهیم بود و بیت‌المال هم از بین می‌رود. ساخت یک اثر طنز واقعاً سخت است و کسی که این کار را در دست می‌گیرد باید قالب طنز را بشناسد؛ ضمن اینکه می‌بایست با نیاز مخاطبان امروز هم آشنایی داشته باشد. هدف طنز تنها خنداندن مخاطب نیست، بلکه باید در بطن موقعیت‌های طنزی که ایجاد شود مطالب ارزشمندی را به مخاطب انتقال دهد. به نظرم اگر سازنده آثار طنز به این موارد توجه داشته باشد می‌تواند اثری فاخر خلق کند.

در بین صحبت‌های خود گفتید که کار طنز خوب باید نشانه‌هایی داشته باشد، این نشانه‌ها چیست؟

به نظر من یک اثر طنز خوب باید سه ویژگی مهم داشته باشد که شامل نویسنده، کارگردان و بازیگر خوب و حرفه‌ای است. نویسنده اگر حرفه‌ای باشد می‌تواند اثری را به نگارش درآورد که در آن شخصیت‌پردازی و فضاسازی به درستی انجام شده است. کارگردان هم به عنوان سکان‌دار یک اثر نمایشی اگر نگاه درستی به طنز داشته باشد می‌تواند اثری فاخر تولید کند. بازیگران هم به عنوان نمایندگان یک اثر جلوی دوربین، با احاطه و اشراف به کار خود می‌توانند بهترین بازی را ارائه دهند. اگر این سه مؤلفه مهم در یک کار لحاظ شود شاهد کار خوبی خواهیم بود که صرفاً خندان مخاطب را آن هم به هر نحوی سرلوحه کار خود قرار نمی‌دهد و سعی می‌کند با یک کار فاخر خنده را به لب‌های تماشاگران بنشاند.

همان طور که می‌دانید مجموعه «در حاشیه» به خاطر موضوعش از سوی پزشکان مورد انتقاد قرار گرفته است، نظر شما در مورد این حاشیه‌ها چیست؟

من در این مورد واقعاً نظری ندارم و دوست ندارم در این رابطه حرفی بزنم. به عنوان یک بازیگر تنها سعی کردم نقشی را که به من سپرده‌اند به بهترین شکل ایفا کنم تا مخاطبان راضی باشند.

بسیاری از بازیگران طنز ما این روزها به بداهه‌گویی روی آورده‌اند و سعی دارند از این طریق نقش خود را جذاب‌تر کنند، شما در این کار چقدر از بداهه استفاده کردید؟

من تنها ۱۰ درصد از بداهه استفاده کردم و بیشتر دیالوگ‌های خود فیلمنامه بود و نیازی نداشت که من چیزی به آن اضافه کنم.

یکی از نکات قابل تأمل در این مجموعه دکور بسیار حرفه‌ای آن است، وقتی دکور را از نزدیک دیدم احساس کردم در یک بیمارستان واقعی دارم قدم می‌زنم چون همه چیز خوب و استاندارد بود. حضور در چنین فضایی چقدر توانست در بازی شما تأثیر بگذارد؟

همان طور که اشاره کردید طراحی صحنه مجموعه «در حاشیه» واقعاً حرفه‌ای و استاندارد بود. دوستان با ظرافت و دقت خاصی تمام تلاش خود را کرد که فضای بیمارستانی را به‌خوبی دربیاورد که وجود این فضا طبیعتاً در بازی بازیگران مؤثر بوده است. به اعتقاد من اگر دکور، لباس و چهره‌پردازی بازیگران متناسب با داستان طراحی شود می‌تواند در بازی بازیگران هم تأثیر بگذارد.

صحبتی اگر مانده...

امیدوارم مردم از این کار نهایت لذت را برده باشندو لحظات خوب و شادی را تجربه کرده باشند. (هفته‌نامه سروش)