دشواری‌های خرید کالای ایرانی

به گزارش خبرنگار جام‌جم، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بارها با تاکید بر این‌که لازمه رسیدن به آرمان اقتصاد مقاومتی، خوداتکایی است، ترجیح تام مصرف کالای داخلی موجود در برابر تولیدات خارجی را مورد اشاره قرار داده‌اند.

ایشان در یکی از سخنرانی‌هایشان تصریح کردند: بروید سراغ مصرف تولیدات داخلی. آن چیزهایی که مشابه داخلی دارد، متعصبانه و با تعصب تمام، ملت ایران، خارجی آن را مصرف نکنند. این را من فقط برای یک عده خاص نمی‌گویم؛... این حرف را برای هرکسی می‌گویم که به ایران علاقه‌مند است، به آینده کشور علاقه‌مند است، به فکر بچه‌های خودش است که بنا است فردا در این کشور زندگی کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند: (وقتی) شما مصنوعات خارجی را مصرف می‌کنید، در واقع کمک می‌کنید به این‌که حجم آن بنگاه خارجی، آن کارگر خارجی، آن سرمایه‌دار خارجی، مدام بیشتر بشود و تولید داخلی ضربه بخورد...یک چنین اظهاراتی در سخنرانی چهارشنبه گذشته ایشان در روز کارگر نیز تکرار شد.

حال پرسش اینجاست که با وجود این همه تاکید و منطق قوی اقتصادی و ملی که در پشت آن هست، باز هم چرا برخی ایرانیان نمی‌توانند کالای داخلی مصرف کرده و مصرف کالای خارجی را به داخلی ترجیح می‌دهند؟ کارشناسان اقتصادی 3 دلیل عمده برای این موضوع ذکر می‌کنند؛ دلیل اول پدیده‌مدگرایی و برندگرایی با توجه به تئوری برچسب و انگ زدن است که اکنون درمیان بخشی از جوانان رواج دارد.

علت دوم، ضعف و بی‌برنامگی در مدیریت واردات است. سومین و مهم‌ترین علت در این باره را باید در ضعف کمی و بخصوص کیفی تولیدات ایرانی و عدم انطباق برخی از این کالاها با استانداردهای روز دنیا جستجو کرد.

به زعم کارشناسان، تولیدکنندگان ایرانی باید برای پاسخگویی به سلیقه‌های متفاوت و تغییریافته مردم فکرهای جدید بکنند و سطح کیفی محصولات خود را بیشتر افزایش دهند.

بدیهی است با توجه به مزیت قیمتی کالاهای ایرانی در داخل کشور، اگر چالش کیفی این محصولات برطرف شود ایرانیان بیش از قبل به خرید کالاهای ایرانی راغب و متعصب خواهند بود.

لزوم تغییر فرهنگ مصرف

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران دراین باره به خبرنگار جام‌جم گفت: باید نگاه بعضا نادرست مردم در این باره که کالای ایرانی مترادف کالای بی‌کیفیت است، اصلاح شود. چراکه دنیا بسیاری از کالاهای ایرانی را برچشم خود می‌گذارد. البته این موضوع صرفا ریشه اقتصادی ندارد، بلکه ریشه آن فرهنگی است.

وی افزود: تجربه ورود برخی کالاهای چینی به کشور را دیدیم و مشاهده کردیم که برخی تولیدات ایرانی چه برتری‌هایی به آنها داشتند به‌طوری که مشتریان از خرید برخی از این کالاها خودداری کرده و درخواست جنس ایرانی‌اش را داشتند.

وی اظهار کرد: اکنون که ما با بخش خصوصی در تماس نزدیک هستیم، می‌بینیم تولیدات ایرانی در بیشتر کشورهای جهان مورد توجه است، اما این توجه در داخل کشور کافی نیست زیرا تبلیغات روبه افزایش غرب درباره مدگرایی و مسخره کردن تولیدات وطنی کشورها از طریق آنچه به آن روش برچسب و انگ زدن می‌گویند، دربرخی اذهان تاثیرگذار شده است.

شافعی تصریح کرد: رشد مصرف کالاهای ایرانی یک معادله سه‌وجهی است؛ از یکسو تولیدکنندگان باید کیفیت و شاخص‌های نوین ذائقه مشتری را در کالاهایشان رعایت کنند، از سوی دیگر دولت باید بسترهای کسب و کار بخش خصوصی را برای تحقق چنین هدفی آماده کند و سرانجام این مردم هستند که باید به تولیدات کشورشان تعصب داشته باشند و تا آنجا که ممکن است تحت تاثیر تبلیغات گمراه‌کننده درباره این‌که کالای ایرانی بی‌کیفیت است، قرار نگیرند.

وی اظهار امیدواری کرد، قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار که مراحل پایانی ابلاغ را می‌گذراند بتواند انگیزه تولیدکنندگان برای عرضه هرچه بیشتر کالای کیفی و مطابق با استانداردهای روز را افزایش دهد.

واردات را مدیریت کنید

آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه تهران نیز درباره راه‌های افزایش مصرف کالاهای ایرانی به جام‌جم گفت: بهترین راه این است که ابتدا واردات مدیریت شود، یعنی اجازه ندهیم کالایی که در داخل تولید می‌شود از خارج وارد شود و در مرحله بعد نیز مزیت‌های استفاده از کالای ایرانی را برای مردم روشن کنیم.

وی افزود: بحث خریدن کالای ایرانی یک بحث اقتصادی ـ فرهنگی است. واقعیت این است که برخی کالاهای ایرانی از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند یا اگر اصل کالا مرغوب است، نوع بسته‌بندی، تبلیغات یا خدمات پس از فروش آن‌طوری نیست که مشتری را به خود جذب کند. در کنار این بسیاری از محصولات ایرانی هم هستند که شانه به رقبای خارجی می‌زنند و کشورهای دیگر در بازار این کالاها حضوری کمرنگ دارند.

وی تصریح کرد: به خاطر داریم که برخی تجار و تولیدکنندگان ایرانی آن قدر کالای نامرغوب به بازارهای نوظهور مانند عراق و افغانستان صادر کردند تا مصرف‌کنندگان آن کشورها از کالاهای ایرانی زده شده و کشورهای دیگر، بازار کشورمان را اشغال کردند لذا باید برخی رویه‌های نامطلوب در کمبود کیفیت، بسته‌بندی و خدمات پس از فروش کالاهای ایرانی اصلاح شود تا مردم با تعصب بیشتری کالای ایرانی بخرند و استفاده کنند. البته دولت نیز باید با ابزارها و سیاست‌های تشویقی به کمک تولیدکنندگان بیاید و گلوگاه‌ها و مشکلات آنها را حل کند.

وی افزود: باید بدانیم چرا اگر کالایی مارک ایرانی داشته باشد برخی‌ها در خریدش دستشان می‌لرزد اما حاضرند کالای خارجی را که حتی نمی‌توانند توضیحات پشت بسته‌بندی‌اش را بخوانند، بخرند؟ روشن است که بخشی از این مشکل مربوط به تب برندگرایی و پز دادن و چشم و همچشمی است. اما بخش دیگر آن به فضاسازی آگاهانه رقیب برمی‌گردد.

دکتر ابراهیم رزاقی، کارشناس اقتصادی نیز به خبرنگار جام‌جم گفت: دقت کنید در هر کالایی که تولیدکنندگان ایرانی حضور قوی داشته‌اند رقبا نتوانسته‌اند خودی نشان دهند. موادغذایی، شوینده‌ها، برخی لوازم خانگی، ظرف و ظروف و حتی خودرو برخی از این کالاها هستند. قوی بودن تولیدات ایرانی از نظر کیفیت، ظاهر، بسته‌بندی، دوام و خدمات پس از فروش، جلوی حضور خارجی‌ها را گرفته و مردم نیز کاملا به خرید این کالاها خو گرفته‌اند.

اما در برخی دیگر از کالاها مطابق تحول سلیقه مردم و مقتضیات زمانه پیش نرفته‌ایم. مانند پوشاک و برخی کالاهای لوکس اما مورد نظر مردم. لذا جای تولیدات کیفی ایرانی در آن خالی است و خارجی‌ها این جای خالی را پرکرده‌اند.

وی تصریح کرد: پدیده بدی که در این میان با آن مواجه هستیم، پدیده خود مسخره کردن است. به قولی برخی از ما «خودکش بیگانه‌پرست هستیم»، یعنی هر چه را که از آن سوی آب آمده باشد بهتر فرض می‌کنیم. انگار مرغ همسایه غاز است. عادت کرده‌ایم برخی ویژگی‌های هم را مسخره کنیم و البته برخی کالاهایمان را نیز همین‌طور. چرا ما باید برای یک محصول ایرانی هر قدر هم که بد باشد جک بسازیم؟ چگونه تعصبمان اجازه می‌دهد؟ مگر مصرف و تعصب به کالای ایرانی کمتر از تعصب به نام تاریخی خلیج فارس است؟

رزاقی افزود: این چنین است که به نظرم باید زاویه نگاهمان را به برخی مسائل عوض کنیم. نباید اجازه دهیم پولمان برای دیگر کشورها اشتغال ایجاد کند، اما برادرمان در خانه بیکار باشد. راه جلوگیری از بیکاری همین توجه به خرید کالای ایرانی است.

البته من چالش کیفیت برخی کالاهای ایرانی را رد نمی‌کنم. برخی تولیدکنندگان نسبت به مصرف‌کننده بی‌مهری و کم‌لطفی می‌کنند. اما اینها نباید به همه تعمیم داده شود و لذا همواره ایرانی باید کالای ایرانی بخرد و ضمنا یاد بگیرد به هر قیمتی مصنوع خود را مسخره نکند.

خرید کالای خارجی در وزارت کار ممنوع شد

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی‌ با ابلاغ بخشنامه‌ای به زیرمجموعه‌های این وزارتخانه، خواستار جمع‌آوری فهرست‌های خرید کالاهای خارجی و ممنوعیت خرید این کالاها شد.

به گزارش مهر، متن این بخشنامه به شرح زیر است:

1ـ روسای سازمان‌ها و صندوق‌های تابعه موظفند کمیته‌ای به‌منظور بررسی خریدهای خارجی تشکیل تا ضمن بررسی ضرورت و عدم وجود تکنولوژی کالای مشابه داخلی، امکان جایگزینی و امکان ساخت داخل را بررسی نمایند.

2ـ کمیته مذکور فهرست خریدهای خارجی در مجموعه‌های تابعه را جمع‌آوری و تصمیم مناسب را اتخاذ خواهند کرد.

3ـ ضروری است ظرف دو ماه نتایج اقدامات به عمل آمده گزارش شود و نظارت بر حسن اجرای بخشنامه برعهده روسای سازمان‌ها و صندوق‌ها می‌باشد.»

گروه اقتصاد - روزنامه جام جم