چرایی ارائه پیشنهاد «استمرار صلاحیت نمایندگان مجلس» برای انتخابات

الیاس نادران نماینده مردم تهران در مجلس در حاشیه جلسه علنی امروز خانه ملت و در جمع خبرنگاران با اشاره به تصویب بخشی از طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس در جلسه علنی روز گذشته، به موضوع استمرار صلاحیت نمایندگان فعلی مجلس برای انتخابات دوره جدید در این طرح اشاره کرد و در توضیح آن گفت: آنچه که ما در این طرح پیشنهاد داده ایم این بوده است که در صورت ثبت نام نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی که شامل تمام دوره ها نیز می شود، برای دوره بعد، صلاحیت آنها برای نمایندگی مجلس استمرار می یابد و شورای نگهبان در جلسه رسمی خود تا ۱۵ روز پیش از شروع تبلیغات به استناد اسناد و مدارک معتبر عدم احراز صلاحیت آنها را اعلام می کند.

وی افزود: بر این اساس سایر عوامل اجرایی حق اظهارنظر درخصوص صلاحیت افراد مذکور را ندارند.

نادران خاطرنشان کرد: این پیشنهاد یک تبصره نیز دارد و آن نیز این است که موارد مربوط به تخلفات افراد مذکور در زمان شروع تا انتهای تبلیغات که به تشخیص شورای نگهبان منجر به ابطال یا عدم احراز صلاحیت افراد مذکور می شود از این قاعده مستثنی است؛ یعنی می توانند نماینده را سلب صلاحیت کنند.

نماینده مردم تهران در توضیح فسلفه ارائه این پیشنهاد عنوان کرد: وقتی فردی در ابتدای دوره توسط شورای نگهبان و نهادهای نظارتی تایید صلاحیت می شود، این بدان مفهوم است که این فرد در پستی که برای او تعریف شده صلاحیت دارد؛ حالا وقتی که این مسئولیت ادامه می یابد، در استمرار آنچه صلاحیت آن را داشته است، مسئله «سلب صلاحیت» موضوعیت پیدا می کند نه «احراز صلاحیت». این غیر از وضعیتی است که فردی در این پست نبوده و در مسئولیت وی انقطاع حاصل شده و اکنون مجددا می خواهد در آن پست فعالیت کند.

وی در توضیح بیشتر این مطلب گفت: این وضعیت مانند وضعیت یک وزیر است که وقتی از مجلس رای اعتماد می گیرد و مجلس به او صلاحیت می دهد، صلاحیت وزارتی او استمرار می یابد تا زمانی که مجلس به او بگوید دیگر صلاحیت نداری و او را استیضاح و عزل کند؛ به این دلیل اعتقاد ما بر این است و از این اعتقاد دفاع می کنیم که نمایندگان تا موقعی که نمایندگی مردم را برعهده دارند و شورای نگهبان براساس عدله ای که در اختیار دارد، آنها را سلب صلاحیت نکرده است، صلاحیت آنها باقی است؛ البته ما از نظر قانون اساسی یک ایراد مبنایی داریم و آن این است که نمایندگان در حین نمایندگی سلب صلاحیت نمی شوند که البته ما از این نیز دفاع می کنیم که اگر نماینده ای در حین نمایندگی صلاحیتش سلب شد، باید یک مرجع قانونی او را سلب صلاحیت کند اما این نافی از این نیست که وقتی کسی صلاحیت داشته، شورای نگهبان و نهادهای نظارتی چهارگانه او را تایید کرده اند و اکنون دارد کار می کند، مجددا بگوییم باید همه مراحل تایید صلاحیت را مانند کسی که هیچ بررسی درباره او صورت نگرفته طی کند؛ مانند اینکه مدرک تحصیلی، سن و مشخصات شناسنامه ای او را بررسی کنیم، این موارد همه محرز بوده و درباره کسی مصداق پیدا می کند که تازه می خواهد وارد رقابت های انتخاباتی شود.

شائبه بسته شدن دست شورای نگهبان برای رد صلاحیت نمایندگان فعلی و راه حل آن

نادران همچنین در رابطه با شائبه ای که مبنی بر بسته شدن دست شورای نگهبان برای رد صلاحیت نمایندگان فعلی وجود دارد اظهار داشت: برای اینکه شائبه ایجاد نشود که دست شورای نگهبان برای رد صلاحیت افرادی که در حین تبلیغات رفتارهای خلاف شأن نمایندگی انجام می دهند بسته نشود، یک تبصره را اضافه کرده ایم که براساس آن اگر در حین تبلیغات تا موقع رای گیری فرد تخلف یا رفتار خلاف شأن نمایندگی داشت که منجر به سلب صلاحیت یا ابطال انتخابات در آن حوزه انتخابیه می شود، این از حقوق شورای نگهبان باشد و به آن توجه شود.

نماینده مردم تهران در مجلس ادامه داد: من کاری به سایر مواردی که دیروز برای اصلاح قانون انتخابات در مجلس تصویب شد ندارم، اما از نظر ما این مصوبه که با پیشنهاد ما بوده است مورد دفاع ما قرار دارد.

نادران در پاسخ به سوال یکی از نمایندگان مبنی بر اینکه با این مصوبه دست هیات های اجرایی انتخابات که مرحله پیش از هیات های نظارت هستند بسته می شود گفت: هیات های اجرایی از مراجع چهارگانه امنیتی استعلام می کنند و نظر خود را ارائه می دهند؛ در این مصوبه نیز هیات های اجرایی همین کار را می کنند و نظر خود را برای شورای نگهبان می فرستند؛ اساسا طبق قانون اساسی شورای نگهبان صلاحیت دارد که بگوید کسی صلاحیت ورود به عرصه انتخابات را دارد یا ندارد، یعنی هیات های اجرایی نیز اگر صلاحیت فردی را رد کنند باز هم نظر آنها به شورای نگهبان می رود و این شورای نگهبان است که تصمیم نهایی را می گیرد.

وی تصریح کرد: در این مصوبه از هیچ مرجع نظارتی سلب اختیارات نشده است؛ آنچه مهم است این است که نماینده مجلس تا زمانی که صلاحیتش توسط شورای نگهبان رد نشده، برای رقابت های نمایندگی صالح است.

نماینده مردم تهران در مجلس همچنین درباره وضعیت نمایندگانی که خودشان تمایلی برای نامزدی مجدد ندارند و ارتباط آنها با این مصوبه تاکید کرد: وقتی که در دوران نمایندگی یک فرد انقطاع حاصل می شود و فرد در یک یا چند دوره در رقابت ها حاضر نمی شود، این معنی را دارد که شورای نگهبان هیچگونه رسیدگی به وضعیت آن فرد در این سال ها نکرده است؛ به همین دلیل ما تاکید نکرده ایم که هرکسی در هر دوره ای نامزد شد و تایید صلاحیت شد، صلاحیت او استمرار دارد چون مسئولیت او ادامه پیدا نکرده است.

وی همچنین درباره دلیل طرح چنین پیشنهادی در سال پایانی مجلس گفت: این ایرادی است که متاسفانه به نهاد قانون گذاری کشور وارد است که به موقع نسبت به این موارد وارد بررسی نمی شود و شائبه ایجاد می کند، وگرنه اصل مسئله ای که ما پیشنهاد دادیم، به نظر من قابل دفاع است.(مهر)