کدام کنسول بازی مناسب شماست؟ (بخش پنجم)

جام جم کلیک: با قسمت آخر سلسله مقاله‌های "کدام کنسول" در خدمت شما هستیم. در این مطلب می‌خواهیم نگاهی مختصر به موارد دیگر مربوط به کنسول‌ها، مخصوصا حواشی آن‌ها داشته باشیم.

همان طور که در مقاله‌ی قبلی اشاره کردیم، تمرکز اصلی کنسول مایکروسافت، یعنی X360 از ابتدا روی گسترده‌سازی تعاملات آنلاین بود. مایکروسافت آن زمان اهمیت این بُعد از صنعت گیم را درک کرده و سرمایه‌گذاری عظیمی رویش انجام داد. به همین خاطر است که هنوز هم امکانات آنلاین ایکس باکس، چه برای چت کردن صوتی و تصویری، چه برای دانلود محتوا، و چه برای بازی کردن از سونی سرتر است. این سرتر بودن هم بیشتر از کاربری ساده‌ی این سیستم ناشی می‌شود.

البته اگر در ایران بخواهید با کنسول خود آنلاین بازی کنید، باید چند نکته را مد نظر داشته باشید. مایکروسافت هر چند وقت یک بار اقدام به "فلگ" یا نشان کردن کنسول‌های هک شده می‌کند. یعنی اگر با کنسول هک شده‌ی خود آنلاین بازی کنید، به احتمال قوی شناسایی شده و پس از مدتی کنسول شما بن شده و دیگر نخواهید توانست با آن کنسول آنلاین بازی کنید. این بازه‌ی نشان کردن معمولا در پاییز رخ می‌دهد و با ورود به سال نوی میلادی بن کردن‌ها را به اجرا درمی‌آورند.

یکی از راه‌های فرار از بن، این است که دیسک‌های بازی خود را به حالت Burnmax خریداری کنید. در این حالت که با رایت معمولی دی.وی.دی فرق دارد و قیمتش هم حدودا 30٪ گران‌تر است، می‌توانید با اطمینان بیشتری به شبکه وصل شوید. ماجرای پلی استیشن فرق دارد و اگر آن را هک کرده باشید، باید به کل قید بازی آنلاین را بزنید.

هواداران سونی و مایکروسافت معمولا زیاد سر برتری یکی از این دو بحث و جدل می‌کنند. کسانی که هنوز برایشان سوال است که کدامیک واقعا لایق تمجید است، کافی است در کنار نکاتی که در مقاله‌های قبلی گوشزد کردیم، یک سری حقایق دیگر را هم مد نظر داشته باشند.

قبلا هم اشاره کردیم که در ابتدای نسل هفتم، سونی بشدت از مایکروسافت عقب ماند. علت این عقب ماندگی هم مدیریت ضعیف سونی بود. مایکروسافت نه تنها یک سال زودتر کنسولش را وارد بازار کرد، با جلب نظر بسیاری از غول‌های صنعت و انحصاری کردن دائم یا مدت‌دار بازی‌های آن‌ها، خود را به عنوان قدرتی بلامنازع به ثبت رساند. از بین این بازی‌ها می‌توان به انحصار حدودا دو ساله‌ی Mass Effect و انحصار دائم Alan Wake برای X360 و ویندوز، و انحصار مدت‌دار GTAIV برای X360 اشاره کرد. تا دو سه سال کنفرانس‌های مایکروسافت لبالب از معرفی بازی‌ها، امکانات و امتیازات آنلاین جدید بود؛ در حالی که سونی مدام مسئولانش را روی صحنه می‌فرستاد تا پز سخت افزاری را بدهند که اکثر سازندگان از سختی پورت کردن بازی‌ها رویش اظهار عجز می‌کردند!

یکی دیگر از حرکات ناشیانه‌ی سونی در آن ابتدا، درگیری قانونی با شرکتی بود که موتورهای لرزشی داخل دسته‌هایش را تولید می‌کرد. سونی در بهانه‌ای ناشیانه‌تر، علت این مسئله را تداخل لرزش موتورها در عملکرد ژیروسکوپ‌های سیکس‌آکسیس اعلام کرد. همان طور که قبلا گفتیم، این سیکس‌آکسیس دقیقا همان Dual-Shock دوران PS2 بود که مقداری دکمه‌های پشتش را تغییر داده بودند و در تقلیدی وقیحانه و عجولانه، برای عقب نماندن از کنترل مناسب Wii، به آن ژیروسکوپ هم اضافه کرده بودند. این که طراحان و مدیران هنگام عملیاتی کردن این ایده چه فکر می‌کرده‌اند، فقط خودشان می‌دانند! جالب‌تر اینکه سونی هنوز برای دوربین Eye Toy 2.0، که همان Eye Toy کم‌فروش پلی استیشن 2 بود و تفاوت وضوحش با مدل قبلی در حد تفاوت دوربین دو مگاپیکسلی و سه مگاپیکسلی بود، برنامه‌ی درست و حسابی نداشت و نیامده، به حاشیه رفت!

حقیقتا سه چهار سال اول رقابت کنسول‌های نسل هفتمی پستی و بلندی زیادی داشت. مایکروسافت بی‌شک جلوتر از سونی بود و نینتندو هم از کنسول ارزان خانوادگی خود کرور کرور پول درمی‌آورد. البته جایز است همینجا اشاره‌ای به نقش مایکروسافت در عمومی کردن خریدهای درون برنامه‌ای داشته باشیم. این جنبش خوب و بدهای بسیاری را با خود همراه داشت (که البته بیشتر بدهایش به ما رسید!). از جمله می‌توان به فروش آیتم‌های مسخره‌ای مثل گیمرتگ (عکس‌های کوچکی که بازیکن برای پروفایل خود می‌گذارد)، یا آبروریزی "زره اسب" در بازی Oblivion اشاره کرد. این حرکات با عرضه‌ی بازی Gears of War 3 به اوج خود رسید. در این بازی تقریبا هر چیزی که به شخصی‌سازی کاراکترها مربوط می‌شد پولی بود!

در نیمه‌ی دوم نسل هفتم، ورق به نفع سونی برگشت. هر چه که مایکروسافت در عرضه‌ی بازی‌های انحصاری خوب ناموفق بود، سونی بیشتر و بیشتر هوای طرفدارانش را داشت. عنوانی مثل Last of US و سطح گیم‌پلی سینمایی و دستاورد فنی آن، چیزی است که تا به امروز از بازی‌های مایکروسافت ندیده‌ایم و شاید هیچگاه نبینیم.

اوج بدرفتاری‌های مایکروسافت با هوادارانش را پیش از نمایشگاه E3 سال 2012 میلادی دیدیم؛ یعنی چند ماه پیش از عرضه‌ی کنسول XOne. مرتب خبرهایی مایوس‌کننده از سیاست‌های آینده‌ی این شرکت به گوش می‌رسید. افتضاح‌ترین آن‌ها، شناسایی افراد خانواده توسط دوربین کینکت بود. گفته می‌شد که هر فرد در خانواده باید چهره‌اش را امضای پروفایلش کند و اگر روی کنسول یک عنوان بازی باشد که به نام یکی از اعضا خریداری شده، عضو دیگری از خانواده نخواهد توانست آن را بازی کند! همچنین گفته می‌شد که کنسول XOne باید 24 ساعته به اینترنت متصل باشد و هر بار که دیسک را داخل دستگاه قرار می‌دهید، اصل بودن آن را با سرور مایکروسافت چک کند. در غیر این صورت، دیسک بازی اجرا نمی‌شد! از طرف دیگر حق فروش مجدد و کرایه‌ی بازی‌ها هم از گیمرها سلب می‌شد و هر دیسک بازی متعلق به اولین کنسولی می‌شد که در آن قرار می‌گرفت!

کنفرانس مایکروسافت در E3 اول بود و در آن مجلس اکثر شایعات تایید شد. فردای همان روز سونی کنفرانس داشت و در نهایت خوشحالی هواداران، با تاکید شدید اشاره کرد که به هیچ عنوان قصد آزار هوادارانش را ندارد و نه تنها نیازی به اتصال دائم کنسول‌ها به اینترنت نیست، بلکه هر کس دلش بخواهد می‌تواند بازی‌هایش را به دیگران قرض بدهد و کرایه‌ی بازی‌ها هم ممنوع نخواهد شد.

به دو هفته نکشید که سخنران مایکروسافت تمام گفته‌های قبل را پس گرفته و سیاستی مشابه سونی را پیش گرفت. با این حال مایکروسافت هنوز هم در حال پرداخت تقاص خودبینی‌اش است. اجباری بودن کینکت برای XOne هم مزید بر علت شد تا این کنسول بشدت از PS4 عقب بماند.

در نهایت ذکر این نکته ضروری است که صرف تقلید به خودی خود بد نیست. تقلید بد و ناشیانه است که به ضرر شرکت‌ها تمام می‌شود. روزگار با کسی شوخی ندارد. همین حالا، مایکروسافت در حال تولید یک بازی با نام Project Spark است که ایده‌اش، یعنی فراهم کردن فرصتی برای گیمرها تا بازی‌های خود را بسازند، مستقیما از بازی Little Big Planet سونی تقلید شده است. جالب اینجاست که سازندگان اصلی LBP در نسل هفتم ابتدا به مایکروسافت پیشنهاد کار داده بودند، اما مایکروسافت دست رد به سینه‌شان زده بود.

اگر یک چیز طی نسل گذشته، یعنی نفس‌گیرترین رقابت کنسول‌های بازی در تاریخ به ما ثابت شده باشد، این است که دید مایکروسافت به بازار، بیشتر اقتصادی است و سونی با تمام اشتباهاتش، باز هم حاضر است سرمایه‌های هنگفتی را پای بازی‌های انحصاری بریزد و هوادارانش را راضی نگهدارد.

در هر صورت انتخاب یک جناح در جنگ کنسول‌ها و هواداری بی چون و چرا از آن، کاری عبث می‌نماید. قبول ندارید؟

سیاوش شهبازی
جام جم کلیک