گردهمایی برای نجات بلوط‌ها

محمدرضا مروارید، استاندار ایلام با اعلام این خبر در گفت و گو با مهر یادآور می شود که قرار است از محل اعتبارات استانی بودجه‌ای به این مهم اختصاص یابد.

با ورود ریزگردها به کشور طی ده ساله اخیر، جنگل‌های بلوط غرب کشور نیز تحت‌تاثیر این ریزگردها از سال 87 دچار خشکیدگی شد که این شرایط، بستر مناسبی را برای هجوم آفت کرم چوبخوار به این درختان فراهم کرد؛ آفتی که طی چند سال اخیر حدود یک ششم از شش میلیون هکتار جنگل بلوط کشور را درگیر و بیمار کرده است و بیم آن می‌رود که دامنه این آفت‌زدگی و خشکیدگی گسترش یافته و به نابودی تمام جنگل‌های منطقه منجر شود. این روند نگران‌کننده که تاکنون با اظهار نگرانی بسیاری از کارشناسان منابع طبیعی و مسئولان استان‌های زاگرس‌نشین و همچنین اجرای طرح‌های حفاظتی متعددی همراه بوده است، اردیبهشت امسال سفر یک روزه روحانی، رئیس‌جمهور را نیز به استان ایلام رقم زد که با هدف اطلاع از نحوه اجرای طرح جامع مدیریت پیشگیری و مقابله با خشکیدگی درختان بلوط استان ایلام صورت گرفت.

اکنون نیز برگزاری اولین نشست استانداران استان‌های واقع شده در مناطق زاگرسی کشور در ایلام در راستای ادامه این روند حفاظتی صورت می‌گیرد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام با تاکید بر این‌که این همایش به منظور تصویب تفاهم‌نامه‌ای برای تخصیص اعتبارات ویژه ملی و استانی برای حفاظت و جلوگیری از خشکیدگی بیشتر و همچنین احیا و توسعه جنگل‌های بلوط کشور است، در گفت‌وگو با جام‌جم یادآور می‌شود: تاکنون مطالعات زیادی به منظور بررسی دلایل خشکیدگی درختان بلوط با حضور کارشناسان داخلی و بین‌المللی (فائو) انجام و راهکارهای مقابله با این بحران نیز مشخص شده است و آنچه اکنون موردنیاز است، فقط تخصیص اعتبار و انجام کارهای فرهنگی در این زمینه است که تشکیل این همایش نیز به همین منظور صورت می‌گیرد.

خیرالله آذرکردار با اشاره به این‌که پس از سفر ریاست‌جمهور به این استان در دولت جدید و پیگیری استاندار وقت، اعتبارات خوبی برای حفاظت و احیای جنگل‌های بلوط ایلام تخصیص یافت، می‌گوید: تاکنون با استفاده از این اعتبارات، حدود 22 هزار و 600 هکتار جنگل‌کاری و نهال‌کاری در استان صورت گرفته، حدود 11 هزار هکتار از جنگل‌های خشکیده استان احیا شده و حدود 3700 هکتار جنگل مثمر نیز با مشارکت مردم ایجاد شده است.

وی با اشاره به این‌که حدود شش میلیون هکتار جنگل بلوط در کشور وجود دارد که نزدیک به یک میلیون و 120 هزار هکتار آن آسیب‌دیده و در معرض خطر و خشکیدگی است، می‌افزاید: در استان ایلام نیز حدود 640 هزار هکتار جنگل بلوط وجود دارد که تاکنون 63 هزار هکتار آن، یعنی معادل 10 درصد این جنگل‌ها به طور کامل خشک و نابود شده و بیش از 400 هزار هکتار دیگر در معرض خشکیدگی و مشکوک به آفت‌زدگی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام با اشاره به این‌که برگزاری چنین نشست‌هایی که پیش از این کمتر به آن توجه شده است، بی‌شک تاثیر بسزایی در جلوگیری از نابودی جنگل‌های بلوط کشور خواهد داشت، درباره پیامدهای احتمالی خشکیدگی کامل این جنگل‌ها یادآور می‌شود: بروز پدیده خشکیدگی علاوه بر ایجاد مسائل و مشکلات زیست‌محیطی در سطح منطقه‌ای، ملی و جهانی به بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی منجر خواهد شد که بازده نهایی آن گسترش پدیده بیابان‌زایی، افزایش ریزگردها، شیوع انواع بیماری‌ها، برهم‌خوردن تنوع زیستی، فرسایش بادی و خاکی، نابودی اراضی کشاورزی، کاهش شدید منابع آبی و هیدرولوژیکی و در نهایت ایجاد بحران امنیت بهداشتی و غذایی بخصوص برای استان‌های غرب کشور خواهد بود.

بررسی راهکارهای برون‌رفت

مدیر روابط عمومی استانداری ایلام نیز با اشاره به این‌که علاوه بر ایلام، استان‌های آذربایجان غربی، لرستان، کردستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه، خوزستان، فارس، اصفهان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد از استان‌های شرکت‌کننده در این همایش هستند، به جام‌جم می‌گوید: بررسی مشکلات و موانع و همچنین راهکارهای برون‌رفت از بحران خشکیدگی و آفت‌زدگی جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس و تخصیص اعتبارات و بودجه‌های مورد نیاز برای رفع این بحران، مهم‌ترین برنامه و هدف اولین نشست استانداران زاگرس‌نشین در ایلام خواهد بود.

جلیلیان به تشریح برنامه‌های این همایش پرداخته و می‌افزاید: بازدید از طرح توسعه جنگل و نهال‌کاری در مهران به عنوان بزرگ‌ترین طرح نهال‌کاری در غرب کشور، بازدید از جنگل‌های بلوط آسیب‌دیده استان و امضای تفاهم‌نامه‌ای بین این استان‌ها برای اتخاذ راهکارهای رفع بحران و تصویب اعتبار استانی مورد نیاز از مهم‌ترین برنامه‌های این همایش است.

وی با اشاره به این‌که جنگل‌های بلوط ایلام نسبت به دیگر استان‌ها بیشترین خسارت را از ناحیه خشکیدگی و آفت‌زدگی دیده است، می‌گوید: این مساله در کنار سفر اخیر رئیس‌جمهور به ایلام برای بررسی بحران جنگل‌های بلوط کشور و همچنین پیگیری استاندار ایلام دلیل برگزاری اولین نشست استانداران در ایلام بوده است. در همین حال معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام نیز در گفت‌وگو با ایسنا یادآور می‌شود: پیگیری‌های استانی و سفر رئیس‌جمهور به استان و بازدید از خشکیدگی درختان بلوط به اختصاص اعتبار 25 میلیارد تومانی برای مقابله و کنترل خشکیدگی جنگل‌های زاگرس منجر شد که از این میزان اعتبار، 7.5 میلیارد تومان به ایلام اختصاص داده شده است.

حجت‌الله فتحی با اشاره به این‌که این اعتبار برای انجام طرح عملیات پرورشی و بهسازی جنگل، نهال‌کاری و توسعه جنگل با گونه‌های اقتصادی و با مشارکت مردم و جوامع بهره‌بردار مورد استفاده قرار گرفته است، می‌افزاید: ارزیابی صورت گرفته در سایت‌های انتخاب‌شده نشان داد به دلیل بارش‌های خوب سال گذشته و امسال، وضع جنگل‌ها از لحاظ تاج و پوشش رو به بهبود است و از لحاظ آفات نیز با توجه به این‌که هرچه شیرابه‌های درخت بیشتر باشد، لاروهای داخل تنه آسیب می‌بیند، بارش‌ها بر افزایش این شیرابه تاثیر گذاشته و سبب کندی هجوم لاروها به تنه درخت شده است.

وی یادآور می‌شود: متاسفانه حدود 63 هزار هکتار از جنگل‌های استان بالای 75 درصد آسیب ‌دیده‌ است و با توجه به این آسیب‌دیدگی بالا، راهی برای احیای این 10 درصد از جنگل‌های استان وجود ندارد و این مقدار از جنگل از دست‌رفته است، با این حال تلاش می‌شود با کاشت گونه‌های بنه و بلوط با ترکیب گونه‌های ارغوان و داغ داغان این حجم از دست‌ رفته احیا شود.