سرچشمه تهران و آن روز واقعه که به نام شهید بهشتی و هفتاد و دو تن ثبت شده است. محله ای که شاید نامش به شهدای بزرگ انقلاب گره خورده... اما سرچشمه، نام مردان بزرگ دیگری را هم در شناسنامه خود ثبت کرده است. ۶ آبان ماه ۱۳۳۸ بود که در همین محله قدیمی تهران پسری به دنیا آمد که نامش را حسن نامیدند. پسری که والدینش فکر نمی کردند روزی یکی از تاثیرگذارترین مردان تاریخ ایران خواهد شد.
دوران جوانی حسن همراه با دوران مبارزات مردم با رژیم ستمشاهی بود و حسن هم مانند تمامی مردم در تظاهرات ها و فعالیتهای انقلابی حضور داشت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وارد کمیته انقلاب و قبل از آغاز جنگ در تیرماه ۱۳۵۹ عضو رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد.
آری این پسر نامش حسن تهرانی مقدم است. سرداری که دیگر نام و خدماتش جهانی شده است و او را بعنوان پدرموشکی ایران می شناسند.
خوش به حال آبان ماه
امان از آبان ماه... ماهی آشنا برای حسن و خانواده اش ... حسن تهرانی مقدم ۶ آبان ماه ۳۸ به دنیا آمد، آبان ماه ۶۳ برای دوره آموزشی پرتاب موشک به سوریه رفت و ۱۸ آبان ماه ۱۳۹۰ هم به شهادت رسید... خوش به حال آبان ماه...
بر اساس این گزارش، شهید حسن تهرانی مقدم نامی نیست که بتوان به همین راحتی از آن عبور کرد. زندگی این مرد بزرگ سراسر تحرک، استرس، عشق، بصیرت، شجاعت و تخصص است. به مناسبت سالگرد تولد و شهادت این شهید بزرگ میهمان خانه شهید شدیم. خانه ای که وقتی وارد حسینیه اش می شوید انگار سالهاست که آنجا را میشناسی و حس گرمی به تو دست می دهد.
خانم حیدری همسر شهید تهرانی مقدم همراه با دختر و نوه هایش به استقبال ما می آیند و کلی هم با نوه های شهید بازی کردیم.. جای شما خالی ... از شیطانی های محمد حسن کوچولو تا نجابت زهرا خانم و هیبت محمد طاها ...
خانم حیدری زیاد اهل مصاحبه نبود و می گفت، اصل خود حسن آقا است که با زندگی اش سخن گفت و با شهادتش کلام را به پایان رساند... با این حال از زندگی همسر شهید تهرانی مقدم آغاز کردیم؛ «ما ۵ خواهر و ۱ برادر بودیم که یک خواهرم سال ۷۰ فوت کرد، پدرم رییس یکی از شعبات بانک رهنی سابق (مسکن فعلی) و مادرم خانه دار بود. دوران راهنمایی را در مدرسه مرجان و مدرسه ملی گذراندم اما برای دوران دبیرستان به دلیل بیماری پدر به کرج رفتیم و آن سال ها دیگر انقلاب شده بود و سال های جنگ هم همزمان با سال های تحصیل من در دبیرستان بود.»
اولین دیدار حسن تهرانی مقدم با همسرش
خانم حیدریدر مورد آشنایی خود با حسن تهرانی مقدم گفت: در دوران تحصیل خیلی فعال بودم، انجمن اسلامی، امداد و جهاد سازندگی و اول دبیرستان به عنوان بسیجی به استخدام سپاه در آمدم. همسر خواهرم و حاج حسن دوست مشترکی داشتند به نام شهید عبدالرضا لشگریان و به واسطه این آشنایی مادر ایشان من را در عروسی خواهرم دیدند و همان شب برای پسرشان خواستگاری کردند. دو ماه بعد در اواخر تابستان به خواستگاری ام آمدند و آنجا بود که برای نخستین بار حاج حسن را دیدم.
روایت ۱۰ دقیقه حرف حساب حسن آقا با همسرش در شب خواستگاری
در مراسم خواستگاری مادرم، من همراه با مادر و خواهر حاج حسن و خود حاج حسن آقا بودیم و کل صحبت من و حسن آقا در مورد ازدواج ۱۰ دقیقه بیشتر نشد. خوب به یاد دارم که حاج حسن سخت ترین شرایط دنیا را برایم ترسیم کرد و گفت: من ۶ ماه، ۶ ماه جبهه هستم و ممکن است شهید شوم، کار و خانه ندارم و خیلی چیزهای دیگر که بعدها خودش می گفت هرکاری کردم که نه بگویی قبول نکردی!
شاه داماد؛ پسرک موفرفری ونمکی
خانم حیدری گفت: حاج حسن آن روز یک پسر نمکی، موفرفری، خوش اندام بود. با شلوار چهار جیب و کتانی همراه با گل های گلایل و شیرینی خشک ... دیگر خودتان تصور کنید! مهریه ام را ۳۰۰ هزار تومان مثل خواهرم تعیین کردند که خود حاج حسن یک حج هم به آن اضافه کرد.
وقتی حاج حسن به مراسم نامزدی اش نیامد!
همسر شهید تهرانی مقدم در مورد مراسم نامزدی و عروسی هم گفت: خب مانند همه رسم و رسومات ایرانی ها ما هم مراسم نامزدی داشتیم. اما چه مراسمی بیا وتماشا کن ... فقط می توانم بگویم که مراسم نامزدی اول ما به هم خورد و حاج حسن آنقدر دیر آمد که انگار اصلا نیامد و تمام مهمان ها رفتند. وقتی آمد فقط عذرخواهی کرد و گفت: کار مهمی پیش آمده و نتوانستم زودتر بیایم! البته خیلی پدرم از این موضوع ناراحت و عصبانی بود. بعد از چند روز آمد و به پدرم گفت که عازم جبهه هستم و برای حلالیت گرفتن آمده ام. البته تنها هم نبود آنقدر گفتند و شوخی کردند تا پدرم تبسم کرد و بعد دوباره آمدند و مراسم نامزدی برگزار شد.
خطبه عقد در محضر حضرت امام(ره)
۴ یا ۵ ماه دوران نامزدی محرم بودیم و حاج حسن این مدت را جبهه بود و فقط تلفن تنها راه ارتباط و با خبر بودن از احوالات همسرم بود آن هم به سختی انجام می شد. بعد به تهران آمد تا مراسم عقد انجام شود. البته خواندن خطبه عقدمان هم ماجرایی دارد. قرار بود حضرت امام (ره) خطبه عقد را جاری کنند اما من دیر رسیدم و شهید محلاتی وکیل من شد.
پدرجان؛ شب نامزدی خدمت آیت الله خامنه ای بودم
خانم حیدری گفت: پدرم تا همین 10 سال پیش نمی دانست شب نامزدی حاج حسن کجا بود و چرا دیر آمد...! تا اینکه 10 سال پیش تصویر جلسهای با حضور فرماندهان در دفتر رئیس جمهور وقت در رسانهها منتشر شد. حاج حسن عکس را آورد و به پدرم نشان داد و گفت: یادتان هست آن شب دیر آمدم؟ من آن شب به دیدار آیت الله خامنهای رئیس جمهور وقت رفته بودم.
ماشین عروس: شورلت با گلهای قرمز ...
در ادامه روایت ازدواج شهید حسن تهرانی مقدم و همسرشان بانو حیدری به اینجا رسیدیم که آقا داماد بعد از یکبار بدقولی بالاخره نامزدی گرفتند و بعد هم خدمت امام (ره) خطبه عقد جاری شد. و اما ادامه داستان .... خانم حیدری می گوید: سال ۶۲ عروسی گرفتیم و برخلاف عروسی های آن زمان عروسیمان مفصل بود و شام مفصل دادند. ماشین عروس مان شورلت بود و با گل های قرمز تزیین شده بود.
البته به دلیل اینکه تعداد جمعیت زیاد بود و باید از کرج به تهران می آمدیم مادر و خواهرم هم در ماشین ما بودند. هزینههای مراسم را هم خود حاج حسن و خانواده اش دادند چون پدرشان پیش از ازدواج ما فوت کرده بودند.
روزی که حاج حسن صاحب زینب شد
خانم حیدری میگفت: من با مادر شوهرم در اتاقی ۱۲ متری در نیاوران زندگی را آغاز کردم و سر یک سفره غذا می خوردیم و چند روز بعد از عروسی حاج حسن به عملیات خیبر رفت. تا اینکه سال ۶۵ در اوج جبهه و جنگ و موشک باران تلفنی به او اطلاع دادم که احتمالاً پدر میشود و وقتی حاج حسن آمد دیگر مطمئن بودم که باردار هستم.
زمان تولد زینب هم آمد و خودش مرا به بیمارستان نجمیه برد و در گوش زینب اذان و اقامه گفت و با توجه به اینکه زینب اول محرم به دنیا آمده بود، بدون هیچ صحبتی هر دو موافق بودیم که اسمش را با خودش آورده است و در سال ۶۶ هم حسین به دنیا آمد.
همسر شهید تهرانی مقدم در مورد علاقه شهید تهرانی مقدم به همسر و زندگی اش گفت: یادم هست که سال ۶۳ یک بار حساب کردم و نوشتم که در این سال حاج حسن ۱۰ ماه و چند روز خانه نبوده است و در همه این مدت تنها یک عکس که خودش از من گرفته بود در کیفش گذاشته که بعد شهادتش خودم عکس را از کیفش در آوردم. حاج حسن در یکی از نامههایش نوشته است که یک چشمم به این عکس است و یک چشمم به خط مقدم جبهه...
از همسر شهید تهرانی مقدم سوال کردیم آیا از حساسیت و شغل موشکی حسن آقا با خبر بودید پاسخ داد: حاج حسن خیلی اهل صحبت نبود و کارش هم ایجاب میکرد که زیاد صحبت نکند. من هم کنجکاوی نمیکردم. اما سال ۶۳ از رفت و آمدها و صحبت هایی که می شد فهمیدم که در کار موشکی است. با این حال از این گوش می شنیدم و از آن گوش در می کردم و هیچوقت نگفتم که کارت را عوض کن چون در زمان ازدواج می دانستم پاسدار است.
حضور حاج حسن در خانه کم اما با کیفیت بود
جنگ هم که پایان یافت گفت که جنگ دیگری آغاز شده است و برای گرفتن لیسانس به دانشگاه رفت و با اینکه کم درس می خواند بهترین نمرهها را می گرفت. اما بچهها خیلی بهانه می گرفتند چون اصلاً پدرشان را نمی دیدند ولی با اینکه کمتر خانه بود همان کم را هم با کیفیت بود و بهترین امکانات را فراهم میکرد.
همسر شهید تهرانی مقدم گفت: در خانه به بچه ها نمی گفتیم کار پدرشان چیست تا اینکه بزرگ شدند و خودشان فهمیدند؛ همیشه می گفتیم که مهندس کارخانه است و فقط در مراسم لباس پدرشان را می دیدند و بعدها فهمیدند که در صنایع دفاعی است.
بیش از ۵ یا ۶ کشور برای آموزش رفت. و اولین کشور سوریه بود. آن روزها روزهای جنگ تحمیلی بود که حاج حسن با ۱۶ نفر برای آموزش دورههای پرتاب موشک رفتند و قرار بود ۶ ماه آموزش طول بکشد ولی شبانه روزی زحمت کشیدند چون از رادیو می شنیدند که موشک می زنند و ۳ ماهه آموزششان تمام شد. اما وقتی به ایران آمدند تا بر پایه علم آنها کار کنند دیدند که جواب نمی دهد و با خودشان تمرین و تلاش کردند تا سلاح ها را بومی سازی کنند.
از آن روز تلخ سوال کردیم که آیا لرزش انفجار موشک را که موجب شهادت حاج حسن بود حس کردید گفت: آن روز روزه بودم و بعد از نماز مغرب و عشا یکی از بستگان به من گفت که حاج حسن شهید شده است. البته من همیشه آمادگی شنیدن این خبر را داشتم حتی سالی که صیاد شیرازی شهید شد میخواستند ایشان را هم ترور کنند و بعد از شهادتشان خیلی از دانشجوهایی که خارج از کشور تحصیل کرده بودند می گفتند که اساتیدشان در کلاس ها در مورد حاج حسن صحبت می کنند.
حاج حسن استاد عماد مغنیه بود
وی ادامه داد: بعد از شهادت حاج حسن حتی سید حسن نصرالله با ما دیدار داشتند و گفتند که اگر هر زن لبنانی در لبنان راحت قدم می زند به خاطر خون این شهید است. سید حسن نصرالله پرچمی از حرم امام حسین (ع) را که به گفته خودشان بهترین هدیه و دارایی شان بود به ما اهدا کردند و بعدها فهمیدیم که حاج حسن استاد شهید مغنیه بودند.
مقام معظم رهبری گفتند: من خودم هم مصیبت زدهام
خانم حیدری گفت: هفتمین روز شهادت حاج حسن در همه جای محله ما مراسم بود و آمدند و گفتند که از خانه بیرون نیایید! قرار است حجت الاسلام محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری به خانه شما بیایند. تدابیر امنیتی زیادی انجام شد که فهمیدیم شخصی بالاتر از آقای گلپایگانی در راه خانه ما هستند و ناگهان حضرت آقا آمدند و در این دیدار گفتند که ۲۵ سال حاج حسن را از نزدیک می شناختند و من خودم مصیبت زدهام و این جمله خیلی ها را به یاد جمله امام خمینی (ره) در مورد شهادت شهید مطهری با همین مضمون انداخت.
وی افزود: آقا برای تشییع پیکر حاج حسن آمدند و بعد از آن یکی دو بار دیگر هم آمدند و ۲ ساعتی در خانه ما بودند و همسرشان هم آمدند.
همسر شهید تهرانی مقدم آرام با همان لبخندی که از آغاز دیدار روی لب هایش بود از ما جدا شد و کمی آن طرفتر در حسینیه شهید تهرانی مقدم با میهمانان دیگر خوش بش می کرد و خیر مقدم می گفت.
وقتی که اشک در چشمان مقام معظم رهبری جاری شد
زینب تهرانی مقدم دختر شهید هم در طول مصاحبه سرگرم آرام کردن بچه ها بود در مورد دیدار حضرت آقا با خانواده اش گفت: در این دیدار من دو بار دیدم که اشک در چشمان حضرت آقا حلقه زد؛ یکبار وقتی مادربزرگم گفتند که از دوری حسن دارم می سوزم و بار دوم وقتی زهرا خواهرم را که آن موقع ۵ سال داشت بغل گرفتند و در مورد پدرم گفتند این شهید سراپا اخلاص بود.
روزهای سخت خانواده شهید بعد از شهادت صیاد شیرازی
دختر شهید تهرانی مقدم ادامه داد: بعد از شهادت شهید صیاد شیرازی خاطرم است که دو سال به لواسان نقل مکان کردیم چون می خواستند پدرم را هم ترور کنند اما در همان زمان هم با پدرم مرتب به خانه مادربزرگم می رفتیم.
زینب تهرانی مقدم در مورد خواهر و برادرانش گفت: من کارشناس ارشد علوم قرآنی هستم و بعد از من برادرم حسین است و پس از آن فاطمه خواهرم که حالا در دوره دبیرستان است و پس از آن زهرا که سوم دبستان است و من و حسین همیشه می گوییم که فاطمه و زهرا فرزندان دوران سرداری بابا هستند چون ما خیلی کم پدر را میدیدیم.
وقتی از او می پرسیم که حرفی برای گفتن دارد، گفت: بله یک مطلب خیلی مهم که تا حالا جایی نگفتهام؛ برای من خیلی جالب است، پدر من در پیروزی غزه نقش صد در صدی داشتند اما یکبار که تلویزیون در مورد پیروزی لبنان برنامه پخش می کرد و همه نشسته بودیم اصلا چیزی نگفت. هنوز هم به این مطلب فکر می کنم چون ما کاری که خودمان نقشی نداشته ایم را سعی می کنیم نشان بدهیم که موثر بودیم و چطور می شود که پدر من اینگونه سکوت کرده است.
گفتگو به سرعت تمام شد. اما یک ساعت بعد از پایان مصاحبه در حسینیه شهید تهرانی مقدم ماندیم. اصلا انگار دلت نمی خواهد از این خانه دل بکنی ... با نوه های شهید هم کلی بازی کردیم و عکس یادگاری گرفتیم. آری اینجا خانه استاد عماد مغنیه است. خانه شهیدی است که مقام معظم رهبری به او عنایت داشتند و به این خانه پا نهادند. اینجا خانه پدر موشکی ایران است. اینجا خانه شهید تهرانی مقدم است.
تقویم زندگی شهید تهرانی مقدم
۶ آبان ۱۳۳۸: روز تولد شهید حسن تهرانی مقدم در محله سرچشمه تهران
تیرماه ۱۳۵۹: ماه رمضان بود و حاج حسن به روستاهای محروم موفنات رفت تا برای اهالی روستا حمام و مدرسه بسازد. البته در کنار آن هم وظیفه غنی سازی کتابهای درسی مدارس را با همکاری آموزش و پرورش بر عهده داست.
۲۱ تیرماه ۱۳۵۹: در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رسمی شد.
۲ آبان ماه ۱۳۶۳: اعزام به سوریه برای گذراندن دوره آموزش پرتاب موشک های دوربرد
۱۸ آبان ماه ۱۳۵۹: شهادت برادرش شهید علی تهرانی مقدم
۲۱ اسفند ماه ۱۳۶۳: پرتاب اولین موشک از طرف ایران به عراق با همت شهید تهرانی مقدم
۱۶ شهریور ماه ۱۳۶۴: انتصاب بعنوان فرماندهی موشکی نیروی هوایی سپاه پاسداران
۱۶ شهریور ماه ۱۳۶۴: بهره برداری از موشک فاتح ۱۱۰
۳۱ شهریور ماه ۱۳۸۱: بهره برداری از چهارسکوی موشکی در رژه دفاع مقدس
اول مهر ماه ۱۳۸۴: انتخاب حسن تهرانی مقدم بعنوان جانشین نیروی هوایی سپاه پاسداران
۲۱ تیرماه ۸۵/ سید حسن نصرالله: در جنگ ۳۳ روزه لبنان اگر کمک های حاج حسن تهرانی مقدم نبود قادر به مقابله با اسرائیل نبودیم.
۲۲ آبان ۱۳۸۷: بهره برداری از موشک سجیل نسل جدید موشک های دفاعی ایران
۲۱ آبان ماه ۱۳۹۰: شهادت سردار بزرگ و پدرموشکی ایران شهید حسن تهرانی مقدم
(گفتوگو از خبرگزاری مهر)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛