رشد اقتصادی فصل اول سال 93 به 4.6 درصد رسید

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حساب های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمت​های ثابت سال 1383 در فصل اول سال 1393 به 480491 میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه فصل اول سال 1392 به میزان 4.6 درصد رشد نشان می دهد.

نکاتی در خصوص رشد اقتصادی در فصل اول سال 1393

براساس محاسبات مقدماتی و اولیه، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت های ثابت سال ۱۳۸۳ در سه ماهه اول سال ۱۳۹۳ به ۴۸۰۴۹۱ میلیارد ریال رسیده است که در مقایسه با رقم مشابه سال قبل (۴۵۹۲۵۲ میلیارد ریال) 4.6 درصد رشد نشان می دهد.

لازم به ذکر است که تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال ۱۳۹۲ نسبت به رقم مشابه سال 91 معادل 4.1 درصد کاهش یافته بود.

بر این اساس، می توان گفت که اقتصاد ایران پس یک دوره رکود طولانی، در فصل اول سال ۱۳۹۳ بهبود معنی داری را تجربه کرده است.

در بررسی رشد ارزش افزوده بخش های مختلف این نکته حائز اهمیت است که تمامی گروه های عمده اقتصادی (اعم از کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات) در سه ماهه اول سال جاری از رشد مثبت برخوردار بوده اند.

این در حالی است که در فصل اول سال ۱۳۹۲،به جز گروه کشاورزی، سایر گروه​های عمده با رشد منفی ارزش افزوده مواجه بودند.

لازم به ذکر است حسب روال معمول داده ها و اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه رشد اقتصادی از منابع آماری رسمی مربوطه از قبیل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، طرح آماری کارگاه های بزرگ صنعتی (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی) سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، وزارت نیرو و طرح آماری فعالیت های بخش ساختمانی (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی) دریافت گردیده است.

همچنین در گروه خدمات نیز متناسب با هر یک از فعالیت ها، از منابع آماری و شاخ صهای قیمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.

همانگونه که اشاره گردید، اطلاعات رشد ارزش افزوده بخش های مختلف اقتصادی حاکی از آغاز روند بهبود و رونق نسبی در مقایسه با دوره مشابه سال قبل می باشد.

بررسی سهم فعالی تهای مختلف اقتصادی در رشد تولید ناخالص داخلی نشان می دهد که ارزش افزوده زیرگروه «صنعت» و «بازرگانی، رستوران و هتلداری» به ترتیب با سهمی معادل 1.5 و 1.0 واحد درصد، نقش عمده ای (2.5 واحد درصد) را در رشد 4.6 درصدی تولید ناخالص داخلی به قیمت های ثابت سال ۱۳۸۳ در فصل اول سال ۱۳۹۳ ایفا نموده اند.

شاخص تولید کارگاه های بزرگ صنعتی (که حدود ۷۰ درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش می دهد) در سه ماهه اول سال ۱۳۹۳ نسبت به رقم مشابه سال قبل 10.0 درصد رشد داشته است.

در میان ۲۲ گروه عمده صنعتی، شاخص ۱۳ گروه که در مجموع ۸۷ درصد از وزن شاخص را به خود اختصاص می دهند، در فصل اول سال ۱۳۹۳ نسبت به فصل اول سال ۱۳۹۲ رشد مثبت داشته اند.

نگاهی به ارقام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصاد) به قیمتهای ثابت سال ۱۳۸۳ در فصل اول سال۱۳۹۳ نیز نشان می دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، صادرات و واردات کالاها و خدمات به ترتیب از رشدهایی معادل 6.1 ، 8.3 ، 5.7 ، 2.5 و 4.3 ۴ درصد برخوردار بود ه اند که در سازگاری با تحولات بخش عرضه اقتصاد قرار دارند.

نکته لازم به ذکر آن است که در تشکیل سرمایه ثابت ناخالص واقعی، در فصل اول سال ۱۳۹۳ بخش ماشین آلات با 17.7 درصد رشد مواجه بوده است؛ در حالی که بخش ساختمان در این فصل رشد -1.1 درصدی را تجربه کرده است.

عمده ترین منابع آماری به منظور محاسبه اقلام هزینه ناخالص داخلی را منابعی نظیر طرح آماری بودجه خانوار در مناطق شهری ایران (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، پرداختی های خزانه داری کل کشور (وزارت امور اقتصادی و دارایی)، آمار صادرات و واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران و آمار تراز پرداختهای خارجی کشور (بانک مرکزی) تشکیل می دهند.

لازم است به این نکته توجه گردد که اقتصاد ایران در طول 2 سال گذشته با نرخ رشد منفی مستمر مواجه بوده است، لذا رشد مثبت ایجاد شده که جای خوشحالی و امیدواری دارد، علاوه بر دلالت بر شروع دوره رونق نسبی، بدین معنی است که اقتصاد ایران مسیر بهبود و بازیابی توان از دست رفته خویش را می‌پیماید.

مقایسه ارقام تولید ناخالص داخلی به‌قیمت پایه (1383=100) در فصل اول سالهای 91 (478739 میلیارد ریال)، 1392 (459252 میلیارد ریال) و 93 (480491 میلیارد ریال) نشان می‌دهند که در فصل اول سال 1393 تولید ناخالص داخلی کشور به‌قیمت پایه (1383=100) توانسته است افت صورت گرفته طی دو سال اخیر را جبران نماید.

ضمناً مقایسه آمار تولید ناخالص داخلی بدون نفت (به‌قیمت پایه 1383=100) نشان می‌دهد تولید ناخالص داخلی بدون نفت که از 415438 میلیارد ریال در سه‌ماهه اول سال 1391 به 409811 میلیارد ریال در سه‌ماهه اول سال 1392 کاهش یافته بود، در سه‌ماهه اول سال 1393 به 428014 میلیارد ریال افزایش یافته که در مقایسه با رقم مشابه در سال 1392 و 1391 به‌ترتیب 4.4 و 3 درصد افزایش نشان می‌دهد، لذا می‌توان گفت که بخش غیرنفتی اقتصاد از بهبود بیشتری برخوردار گردیده و سهم بخش غیرنفتی اقتصاد افزایش یافته است.

در عین حال باید توجه داشت که علی‌رغم رشد 4.6درصدی تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال 1393 نسبت به رقم مشابه سال قبل و ورود اقتصاد کشور به مرحله رونق اقتصادی، سطح تولید در فصل اول سال 1393 به‌میزان 8.7 درصد پایین‌تر از رقم مشابه در فصل اول سال 1390 بوده و کماکان ظرفیت فعال نشده (خالی) قابل توجهی در اقتصاد وجود دارد.

با این وجود، شروع رشد مثبت اقتصادی کنار کاهش قابل ملاحظه تورم نشان می‌دهد که اقتصاد ایران طی یک سال گذشته در جهت صحیح گام برداشته است و این امیدواری وجود دارد که با استمرار سیاست‌های صحیح و ثبات‌بخش اقتصادی و بهبود فضای کلی اقتصاد و کسب و کار، شاهد تداوم و تقویت این روند و بهبود هرچه بیشتر عملکرد فعالیت‌های اقتصاد کشور باشیم.(مهر)