دورهمی نوجوانان ایرانی به میزبانی تلویزیون

این روزها برنامه‌ای برای نوجوانان از شبکه دو به نمایش در می‌آید که بیشتر به دلیل ساختار ویژه‌اش می‌تواند به یکی از برنامه‌های ماندگار برای این قشر از مخاطبان بدل شود. برنامه «دیده‌ شو» از بخش‌های متعددی تشکیل شده و صرفا یک برنامه تلویزیونی نیست و از ظرفیت‌های متعددی برای ارتباط بیشتر با مخاطبانش بهره می‌گیرد.

این برنامه که شنبه تا پنجشنبه ساعت 18 و 30 دقیقه به صورت زنده از شبکه دو پخش می‌شود، هم درباره نوجوانان است و هم برای نوجوانان. دیده شو گاهی سراغ موضوعاتی می‌رود که دغدغه نوجوانان است و با حضور یک مسئول یا مهمان ویژه آنها را بررسی می‌کند و گاهی هم‌ پای صحبت نوجوان‌ها می‌نشیند یا در جمع نوجوانان شرکت می‌کند و با آنها در یک جشنواره، برنامه فرهنگی یا رویدادی ویژه همراهی می‌کند. این برنامه پنجشنبه‌ها به نمایش عکس‌های خبری و گزارش‌های ویدئویی شهروند خبرنگارها اختصاص دارد، یک روز در هفته میزبان ستارگان ورزشی، سینمایی و تلویزیونی است که درباره دوره نوجوانی خود صحبت می‌کنند و تازگی‌ها بخشی به نام پای تخته هم به این برنامه اضافه شده و احتمالا در آینده شاهد بخش‌های تازه‌تری هم در این برنامه باشیم، چراکه دیده‌ شو نشان داده، پذیرای تغییر و تازگی هست.

میراث برنامه‌های قبلی

تعدد بخش‌ها در برنامه دیده‌ شو، میراث برنامه‌های قبلی ساکت‌اف و شبکه دو برای نوجوانان است. مسعود ساکت‌اف از تجربه ساخت برنامه‌هایی چون دوستان، فرش سپید، کافه سپید و سپید پررنگ برای طراحی دیده شو استفاده و بخش‌هایی مانند مسابقه و گفت‌وگو با ستارگان را در این برنامه ایجاد کرده که اولی در برنامه‌های نوجوانانه سابقه نداشته است، ولی دومی را در بیشتر برنامه‌های تلویزیون شاهد هستیم.

مسعود ساکت‌‌اف درباره دلیل گنجاندن بخش‌های متعدد در این برنامه می‌گوید: نوجوان‌ها به دنبال تنوع هستند و بسرعت از قالب‌های تکراری خسته می‌شوند، آنها به تغییر قالب‌های همیشگی فکر می‌کنند، اما یک برنامه تلویزیونی نمی‌تواند هر روز قالب عوض کند و شکل تازه‌ای به خود بگیرد بنابراین برای آن ساختاری طراحی کرده‌ایم که به اندازه کافی تنوع و انعطاف داشته باشد.

تهیه‌کننده دیده‌ شو درباره هریک از بخش‌های این برنامه می‌گوید: گروه نوجوان شبکه دو می‌خواست شش روز در هفته برنامه‌ای به نوجوانان ارائه کند که در آن هم از تجربیات به دست آمده از برنامه‌های قبلی استفاده شود و هم از تجربیاتی که من و همکارانم در طول این سال‌ها به دست‌ آورده‌ایم. براساس این تجربه‌ها نوجوانان دوست دارند افراد سرشناس در برنامه حضور پیدا کنند. آنها به شنیدن حرف‌های این افراد درباره خودشان و دوران نوجوانی‌شان علاقه‌مند هستند. در فرش سپید امکان حضور نوجوانان در برنامه پیش‌بینی نشده بود، اما در برنامه سپید پررنگ تا حدودی به این مساله توجه کردیم. در این برنامه ستاره‌ها را دعوت نمی‌کردیم اما جنس گفت‌وگو را از برنامه‌های قبلی به دیده‌ شو آورده‌ایم.

وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر نوجوان‌ها دوست دارند فضایی در اختیارشان قرار بگیرد که استعدادها و توانایی‌هایشان را نشان بدهند. به همین دلیل بخش مسابقه و شهروند خبرنگار در این برنامه شکل گرفت. در بخش شهروند خبرنگار، مخاطبان ما می‌توانند توانایی‌ها و استعدادهای خودشان را در قالب فیلم برای ما ارسال کنند.

در بخش مسابقه برنامه دیده‌‌ شو، نوجوانانی که قبلا از طریق سایت برنامه به عضویت آن درآمده باشند، می‌توانند در سه بخش پیشه، دانش و گفتمان با هم مسابقه بدهند. بخش‌های پیشه و دانش چندان تفاوتی با مسابقه‌های تلویزیونی ندارد، اما مسابقه گفتمان فرصتی است که برای اولین بار در اختیار نوجوانان قرار می‌گیرد تا در یک برنامه تلویزیونی و در حضور کارشناسان درباره موضوع مشخصی باهم مباحثه کنند و قدرت بیان، استدلال، تعامل و تاثیرگذاری خود را به نمایش بگذارند.

به اعتقاد ساکت‌اف مسابقه پیشه هم از بخش‌های مورد توجه نوجوانان است. او در این‌باره توضیح می‌دهد: مسابقه پیشه درواقع بهانه‌ای است برای این‌که نوجوان به این فکر کند که بجز درس خواندن چه کار دیگری بلد است. نوجوانانی در این بخش از برنامه شرکت می‌کنند که شاید قبلا حتی به این مساله فکر هم نکرده باشند؛ یکی از آنها برای شرکت در این بخش از برنامه، چرم‌دوزی یاد گرفت و این نشان می‌دهد ما توانسته‌ایم نظر بچه‌ها را به یادگیری مهارت‌های مختلف جلب کنیم.

ساختار متنوع و توجه به نیازها و مسائل نوجوانان فقط بخشی از ویژگی‌های برنامه دیده‌ شو است. مهم‌ترین مزیت این برنامه در مقایسه با برنامه‌های گفت‌وگو محور قبلی در تلویزیون، این است که دیده‌شو میزبان نوجوانان است و از آنها دعوت می‌کند در برنامه درباره یک موضوع مشخص حرف بزنند.

دوستانه و نوجوانانه

از ویژگی‌های مهم برنامه دیده‌شو اجرای آن است؛ کیوان ساکت‌اف که برادر تهیه‌کننده است، اشکان خیل‌نژاد و.... برنامه دیده شو را پرشور، اما راحت و روان اجرا می‌کنند. ساکت‌‌اف و خیل‌نژاد در چند برنامه همکار بوده‌اند و گویا دوستان قدیمی هم هستند.

مسعود ساکت‌‌اف می‌گوید: کیوان و اشکان سال‌هاست باهم دوست هستند و در پنج سال گذشته همکاری هم به دوستی اضافه شده است. همین دوستی و صمیمت باعث می‌شود، ارتباط و شوخی‌هایشان باورپذیر باشد. نه‌تنها این دو نفر بلکه دیگر مجریانی که در این سال‌ها با آنها کار کرده‌ایم ازجمله خانم بهارمست، زهرا حامدی و سارا رسول‌زاده همکاران خوب و صمیمی ما هستند.

این تهیه‌کننده تاکید می‌کند: مجریان برنامه ما همه در یک سطح هستند به همین دلیل هر قدر هم باهم شوخی کنند به هیچ کدام بر نمی‌خورد. آنها نه درصدد ضربه زدن به دیگری هستند و نه می‌خواهند خود را برتر و بهتر نشان بدهند.

اشکان خیل‌نژاد حرف‌های تهیه‌کننده دیده ‌شو را تائید می‌کند و می‌افزاید: من و کیوان حدود ده سال است باهم دوست هستیم و شناخت خوبی نسبت به هم داریم. این شناخت باعث می‌شود هنگام اجرای برنامه همدیگر را مورد حمایت قرار بدهیم.

این مجری بیست و پنج ساله، معتقد است به دلیل اجرای برنامه‌های نوجوانانه و ارتباط و همراهی چند ساله به این گروه سنی از دوره نوجوانی فاصله نگرفته است. او در این‌باره می‌گوید: من و کیوان هر روز با تعداد زیادی نوجوان چه به صورت زنده و چه به صورت مجازی در ارتباط هستیم. همین کمک می‌کند ذهنیت‌مان را به ذهنیت آنها نزدیک نگه داریم و چون دوره نوجوانی جذابی داشتیم و به قولی حسابی نوجوانی کرده‌ایم، این دوره را خوب می‌شناسیم و می‌توانیم از پس اجرای برنامه بربیاییم.

گاهی اجرای بخشی از برنامه را ساکت‌اف به عهده می‌گیرد و گاهی این وظیفه را خیل‌نژاد ایفا می‌کند. آنها در استودیوی برنامه به شکل میزبان‌هایی ظاهر می‌شوند که هرکدام گوشه‌ای از کار پذیرایی را به عهده می‌گیرند. خیل‌نژاد در این‌باره می‌گوید: تقسیم کار مشخصی نداریم، هر روز قبل از برنامه همان روز درباره اجرای بخش‌های مختلف آن تصمیم می‌گیریم. ممکن است من دوست داشته باشم با مهمان برنامه مصاحبه کنم یا کیوان بخواهد اجرای مسابقه را خودش به عهده بگیرد. درواقع هرکدام ما هر بخشی را بیشتر دوست داشته باشد، اجرا می‌کند و با هم به تفاهم می‌رسیم. خیل‌نژاد چند سالی است از دنیای نوجوانی خداحافظی کرده، اما تلاش می‌کند به‌عنوان یک جوان، از حال و هوای دوران نوجوانی فاصله نگیرد. او درباره این دوره می‌گوید: بخشی از برنامه دیده شو به رقابت بین نوجوانان اختصاص دارد؛ این بخش از برنامه به من نشان داده که جنس رقابت نوجوان‌ها با آدم‌بزرگ‌ها تفاوت زیادی دارد. نوجوان‌ها وقتی با هم رقابت می‌کنند بیشتر حواسشان به حریف است و همدیگر را دوست دارند. برای آنها رقابت کردن بعد از دوستی و در اولویت بعدی قرار می‌گیرد. اگر آنها در یک مسابقه تلویزیونی از همدیگر حمایت می‌کنند، به این دلیل نیست که در تلویزیون و در مقابل چشم میلیون‌ها نفر رقابت کنند و بخواهند از خودشان تصویر خوبی به نمایش بگذارند. آنها صادقانه باهم رفاقت و رقابت می‌کنند و هوای هم را دارند. به اعتقاد این مجری، نوجوان‌ها چون وارد پیچیدگی‌های دنیای بزرگسالی نشده‌اند، خالص هستند. او می‌گوید: آنها خالص هستند و من سعی می‌کنم از آنها یاد بگیرم.

روی خط باش

دیده‌شو با تیتراژ و فضایی که پر از نمادهای بصری مختص اینترنت و دنیای مجازی است، نوعی حضور آنلاین یا روی خط را تداعی می‌کند. دکور و راه‌های ارتباطی بین مخاطبان و برنامه هم مؤید این نکته است.

مسعود ساکت‌اف درباره نام برنامه می‌گوید: نخ تسبیحی که بخش‌های مختلف برنامه را به هم پیوند می‌زند، مقوله ارتباط است. از طرفی برای این برنامه سایتی طراحی کرده‌ایم که یک شبکه اجتماعی محسوب می‌شود. این سایت که در رتبه‌بندی الکسا فقط از برنامه نود پایین‌تر است، فضایی برای فعالیت بچه‌ها و ارتباط فراهم می‌کند. بسیاری از اتفاقاتی که در برنامه رخ می‌دهد قبل از آن در سایت به نظر مخاطبان رسیده است و براساس میزان استقبال آنها در برنامه دیده‌شو طرح می‌شود. این تهیه‌کننده روحیه نوجوانان را دلیل دیگری برای انتخاب عنوان دیده‌‌ شو می‌داند و می‌گوید: نوجوان‌ها دوست دارند دیده شوند و این، مهم‌ترین ویژگی دوره نوجوانی است. ضمن این‌که خانواده‌ها دوستان و جامعه و مسئولان سعی می‌کنند نوجوان را ببینند، نوجوان هم باید تلاش کند که دیده شود. اگر دیده شود، بخش عمده‌ای از مسائل آنها حل می‌شود. ما سعی می‌کنیم یک شبکه مجازی یا دنیای مجازی را به یک برنامه تلویزیونی ارتباط بدهیم تا طیف وسیعی از مخاطبان بتوانند خودشان را در این برنامه ببینند.

یک دوره گذرای رنگارنگ

نوجوانی یک دوره گذراست که چند سال از زندگی هر انسانی را به خود اختصاص می‌دهد، اما در کشور ما با این همه اقلیم و تنوع بومی حتی دوره نوجوانی هم تنوع بسیار پیدا می‌کند. برنامه دیده‌ شو مخاطبانی از سراسر کشور دارد که هرکدام شرایط زیستی و بومی خاص خودشان را دارند و به تبع آن نوجوانی متفاوتی را تجربه می‌کنند.

ساکت‌اف در این‌باره می‌گوید: جلب نظر این همه مخاطب کار بسیار سختی است، اما تلاش کرده‌ایم نظر جمع زیادی از نوجوانان را به این برنامه جلب کنیم. یکی از دلایل پیچیدگی و تنوع ساختار برنامه، جلب نظر همه نوجوانان است. شبکه اجتماعی به ما کمک می‌کند عده‌ای از نوجوان‌ها را از طریق این شبکه اجتماعی جذب کنیم. بخش‌های مختلف برنامه‌ هم کمک می‌کند تا با هر بخش بتوانیم قشری از نوجوانان را به تماشای برنامه مشتاق کنیم.

برنامه دیده‌ شو در کنار همه تمهیداتی که برای جلب نظر نوجوانان اندیشیده، گاهی سراغ نوجوانان می‌رود و با آنها در حرکت اجتماعی مشارکت می‌کند؛ ازجمله این اتفاقات می‌توان به حضور در برج هیجان منطقه 16 تهران یا پاکسازی پارک سرخه‌حصار و همراهی با نوجوانان در جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان اشاره کرد که شبیه به قول و قرارهای نوجوانانه و حضور در پاتوق نوجوان‌هاست.

تهیه‌کننده دیده شو می‌گوید: سعی داریم یک شبکه ارتباطی بین نوجوانان ایرانی ایجاد کنیم و برای این کار از هر امکانی بهره می‌گیریم؛ هم یک برنامه تلویزیونی ارائه می‌کنیم، هم یک فضای مجازی داریم و هم در محیط‌های واقعی در کنارشان حضور پیدا می‌کنیم.

برنامه دیده‌شو تلاش دارد ابزاری باشد برای ارتباط همه نوجوانان این سرزمین و مسعود ساکت‌اف به‌عنوان تهیه‌کننده این برنامه، کار ساده‌ای در پیش ندارد. او می‌گوید: دوست ندارم فقط یک برنامه تلویزیونی داشته باشم، می‌خواهم‌ کاری که می‌کنم بر آدم‌ها تاثیر بگذارد و به همین دلیل از هر تلاش و زحمتی در این راه استقبال می‌کنم.

آذر مهاجر ‌/‌ گروه رادیو و تلویزیون