در این میان شهرت به عنوان یک تیغ دو لبه توصیف میشود، یا راهی که بسیار باریک و خطرناک است، یا از آن به سلامت عبور میکنی یا در آن گرفتار خواهی شد، فوتبالیستهای بزرگ دنیای فوتبال حرفهای نیز از این قاعده مستثنا نیستند و اگر کلیشهای و کسلکننده نباشد باید این حقیقت تکراری، اما مهم را پذیرفت که اگر ظرف مناسبی برای شربت شهرت در اختیار بازیکن نباشد، بشدت دچار مشکل خواهد شد.
بازیکنان بزرگ و مردمی در دنیای فوتبال کم نیستند و این اسطورهها و ستارگان مردمی تا وقتی در کنار مردم هستند و ظرف مناسب شهرت را با دو دست خود محکم نگاه داشتهاند، هرگز دچار مشکل نخواهند شد. از این دست بزرگان در دنیای فوتبال فارغ از برخی فراز و نشیبها و حاشیهها میشود به سر بابی چارلتون اشاره کرد. بیتردید یکی از بزرگترین ستارگان تاریخ فوتبال انگلستان، بابی چارلتون بازیساز خلاق و فراموشنشدنی این تیم در جام جهانی ۱۹۶۶ است، یعنی زمانی که انگلستان قله فوتبال جهان را فتح کرد و قهرمان شد. درست به همین دلیل است که جایگاه بابی چارلتون هنوز برای دیگر بازیکنان انگلیسی پس از او دستنیافتنی مانده است. چارلتون مردی که از نظر ظاهری بیش از یک بازیکن فوتبال، به یک دولتمرد یا مدیر بانک شبیه بود، شماره 10 تمام عیار بود: هافبکی تهاجمی با شامه تیز گلزنی، تکنیک فوقالعاده، قدرت دوندگی، پاسهای دقیق و اقتدار رهبری تیم. او از اواسط تا اواخر دهه ۶۰ میلادی، در کنار جورج بست، ستاره ایرلندی، جزو بهترین بازیکنان منچستر یونایتد بود. اما هرگز بین سرنوشت خود با سرنوشت جورج بست همپوشانی ایجاد نکرد.
بابی چارلتون، دیاستفانو را الگوی خود میدانست و تلاش میکرد از شیوه بازی او تقلید کند. تفاوت این دو بازیکن در آن بود که دیاستفانو از تواناییهای تکنیکی بیشتری برخوردار بود ولی کمتر میدوید. در حالی که بابی چارلتون با اتکا بر قدرت بدنی خود، دوندهای پرتلاش و خستگیناپذیر بود. او به دلیل جایگاه ویژه خود در فوتبال انگلستان، در سال ۱۹۹۴ به لقب Sir مفتخر شد. آن همه شهرت و محبوبیت اما هرگز او را از راه درستی که انتخاب کرده بود، منحرف نکرد و فارغ از برخی فراز و نشیبها باید پذیرفت که سر بابی چارلتون همیشه یک قهرمان بود.
از دیگر بازیکنان بزرگ و مشهور که ظرفیت شهرت را نیز داشتهاند، فرانچسکو توتی است، پله در آستانه جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان که در آن تیم ملی ایتالیا برای چهارمین بار قهرمان جهان شد، گفت: توتی در حال حاضر بهترین بازیکن جهان است.
پلاتینی او را خلاقترین بازیساز سالهای آغازین سده بیست و یکم ارزیابی کرده است. فابیو کاپلو، مربی نامدار ایتالیایی هم فرانچسکو توتی را با جانی ریورا بازیگردان خوشنقش و استثنایی دهه ۶۰ میلادی تیم ایتالیا مقایسه کرده است.
فرانچسکو توتی در زندگی اجتماعی انسان بسیار خوش اخلاق و نیکوکاری است. او از سال ۲۰۰۳ عضو افتخاری یونیسف، صندوق کمک سازمان ملل برای کودکان است. تاکنون درآمدهای ناشی از فروش دو کتابی که توتی درباره خود و فوتبال نوشته، در اختیار یونیسف و پروژههای کمک به کودکان بیسرپرست قرار گرفته است.
بسیاری از بازیکنان بزرگ دنیا اینچنین با شهرت آشتی کرده و از این راه به سود مردم و کودکان بیمار استفاده کردهاند، شاید یکی دیگر از مثالهای مهم در این زمینه مغز متفکر بارسلونا یعنی ژاوی فرناندس باشد. اگر چه ژاوی در ردهبندی بهترین بازیکنان سال جهان پشت سر لیونل مسی قرار دارد و اگر چه او پیراهن شماره ۱۰ را برتن نمیکند، ولی بیتردید از بهترین بازیکنان شماره ۱۰ جهان بوده است. ژاوی قلب و روح تیم ملی اسپانیا است، تیمی که کارشناسان تا قبل از جام جهانی 2014 معتقد بودند فوتبالی از سیارهای دیگر را به نمایش میگذارد. او در رساندن این تیم به مقام قهرمانی اروپا و جهان تاثیرگذارترین نقش را داشته است.
ژاوی بدون تردید یکی از بهترین هافبکهای خلاق جهان است. در مقام مقایسه باید گفت لیونل مسی، نابغهای است که همگان را مسحور میکند. او میتواند در آینده به یکی از بهترینهای جهان تبدیل شود و حتی از جایگاه پله و مارادونا فراتر رود. ولی مسی هنوز به دلیل جوانی و کمتجربگی نمیتواند نقش بازیگردانی را ایفا کند که فرماندهی تیم را برعهده میگیرد و سمت و سوی حرکت آن را تعیین میکند. این وظیفه در جام جهانی ۲۰۱۰ در تیم ملی آرژانتین به مسی سپرده شد و او در انجام آن ناکام ماند. ولی ژاوی از چنین ویژگیهایی برخوردار است.
بابک سرانیآذر / جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد