هشدار مجدد! خوردن خیار و سبزیجات بیماری‌زاست

جام جم سرا: امنیت غذایی یکی از دغدغه‌های اساسی رهبران جوامع بشری است و همپای آن اطمینان ازسلامت مواد غذایی حق طبیعی مصرف کننده و نظارت برتولید وعرضه محصول کیفی و سالم نیز رسالت بدیهی و اولیه دستگاه‌های متولی از جمله جهاد کشاروزی است. والدین ما بدون مصرف هیچ گونه کود شیمیایی و سموم آفت کش، تنها با افزودن باقی مانده‌های آلی طبیعی همانند کودهای گیاهی و حیوانی درباغ و مزارع بهترین و سالم‌ترین مواد غذایی را برای خود و فرزندانمان تدارک می‌دیدند. اما به گفته کار‌شناسان مواد یادشده نه تنها دلچسپ و خوشمزه نیستند بلکه خطر آفرین و بیماری زا هم شده‌اند.

یک عضو هیات علمی گیاه پزشکی بوشهر گفت: استفاده غیرمتعارف انواع سموم از جمله حشره کش، قارچ کش، کنه کش و سایر سموم علف کش در مزارع برای تولید محصول گوجه فرنگی و دیگر محصولات جالیزی از جمله خیار، سبزی و صیفی زنگ خطر را به صدا درآورده است.

رضا عباسی افزود: در گلخانه‌ها وضع از این هم بد‌تر است زیرا به علت شرایط گرم و مرطوب در زمستان انواع گوناگونی از آفات مکنده، جونده و بیماری‌های قارچی روی میوه‌ها تغذیه می‌کنند و اغلب کشاورزان گلخانه دار بدون توجه به خطرات مهلکی که این سموم برای مصرف کنندگان ایجاد می‌کنند برای نجات محصول و حذف عوامل زیان آور گیاهی به طور معمول هر سه روز یک بار مواد شیمایی و هر ۱۰ روز یک بار مواد غذایی را محلول پاشی و یا از طریق آبیاری قطره‌ای به گیاهان تزریق می‌کنند. جالب اینکه آخرین سمپاشی را درست پیش از برداشت محصول انجام می‌دهند تا محصولی که روانه بازار شده است براق و مشتری پسند‌تر باشد.

عباسی اظهارکرد: اگرسموم بموقع و بجا مصرف نشوند با مصرف محصولات تولیدی حاصل از آن‌ها ذره ذره سموم در وجود یکایک ما و نسل‌های آینده نفوذ می‌کند و یک روز که دور نخواهد بود به صورت موتاسیون‌های ژنتیکی، معلولیت‌های ذهنی و عقب افتادگی‌های جسمی، بروز بیماری‌های ناشناخته و کمتر شناخته شده مانند پارکینسون و انواع سرطان‌های خونی، کبدی و ریوی خودنمایی خواهند کرد.

وی گفت: اوج فاجعه زمانی است که بسیاری از کشاورزان انواع ترکیبات شیمیایی که اثر مثبت برخی از آن‌ها در هیچ موسسه و مرکز تحقیقاتی و علمی آزمون نشده و به اثبات نرسیده است (حتی مواد هورمونی ناشناخته) ازطریق آب آبیاری غرقابی، تحت فشار و یا به صورت محلول پاشی روی محصولاتی که به شکل تازه خوری و بدون هیچگونه تغییر و فرآوری به طور مستقیم وارد دستگاه گوارش مصرف کنندگان می‌شود به درون گیاهان وارد می‌کنند.

عضو هیات علمی گیاه پزشکی بوشهر افزود: سوداگران و سم فروشان سیار که کشاورزان را به امر خطرناک استفاده بی‌رویه سموم توصیه می‌کنند تبعات کارشان کمتر از قتل نفس نیست زیرا سلامت جمعیت کنونی و نسل آینده را نیز به خطر انداخته‌اند.

عباسی گفت: در سال‌های اخیر به دلیل خطرات فراونی که کاربرد مواد شیمیایی و هورمونی در منابع غذایی و دام داشته است روش‌های مدیریت مزارع و باغ‌ها به سوی سامانه‌های پیشرفته کشاورزی پایدار سیاست گذاری می‌شود. هدف از اجرای چنین سامانه‌هایی حفاظت از انسان‌ها، میکرو ارگانیزم‌های مفید، محیط زیست گیاهی و جانوری در قالب اجرای کشاورزی سالم، ارگانیک با روش‌های کاهش و یا عدم مصرف سموم و مواد شیمیایی در مزارع، باغ‌ها و گلخانه‌ها ست.

از سوی دیگر، مدیرگروه بهداشت و حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی بوشهر نیز گفت: بیشتر آفت کش‌ها از بین ترکیبات سمی انتخاب می‌شوند و مهم‌ترین خطرات آن‌ها نیز روی محیط زیست و سلامتی انسان، حیات وحش، گیاهان و موجودات مفید است اما با وجود پیشرفت‌های تکنولوژی، تهیه آفت کش‌ها بدون خطر نیست و شمار بیشتری از افراد جوامع حداقل در اثر مصرف مواد غذایی دارای باقیمانده آفت کش در معرض مسمومیت هستند.

میمنت توبه خاک افزود: درصد زیادی از مواد غذایی بویژه می‌و‌ها و سبزی‌ها به باقیمانده آفت کش‌ها آلوده هستند که مقدار آن بیش از حد مجاز است طوری که مصرف نامناسب و بی‌رویه آفت کش به عنوان یک معضل جهانی مطرح است و سلامت جوامع بشری را تحت الشعاع خود قرار داده است.

توبه خاک اضافه کرد: به دلیل دسترسی نداشتن کشاورزان و حتی کار‌شناسان کشاورزی به اطلاعات و منابع کافی در ارتباط با آفت کش‌های جدید ثبت شده در کشور، موارد کاربرد، زمان، مقدار و نحوه مصرف آن‌ها در مزارع باعث شده است که تنها چند قلم از حشره کش‌ها، علف کش‌ها و قارچ کش‌ها و سایر آفت کش‌ها علیه طیف وسیعی از آفات بکار گرفته شود.

این کار‌شناس بهداشت حرفه‌ای بیان کرد: میزان مصرف این چند قلم آفت کش به حد نگران کننده‌ای رسیده است که کشاورزان از کاهش عملکرد و تاثیر آن شاکی هستند. طبق مطالعات انجام شده میزان وقوع مسمومیت با آفت کش‌ها در کشورهای در حال توسعه ۱۳ برابر کشورهای صنعتی است.

مدیرگروه بهداشت محیط و حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی بوشهر افزود: تحقیقات نشان می‌دهد بقایای برخی از مواد شیمیایی هزاران کیلومتر دور‌تر از محل مورد استفاده یافت شده‌اند و برخی از آن‌ها تا چند دهه نیز در طبیعت دوام آورده‌اند. هرچند مضرات استفاده از مواد شیمیایی ماندگار روی محیط زیست به طور کامل به اثبات رسیده است اما هم اکنون بیشتر شواهد که تاثیر منفی این مواد بر سلامتی انسان‌ها را نشان می‌دهد در حد آزمایشگاهی است و در دنیای واقعی اثبات آن‌ها کار بسیار دشواری است.

توبه خاک گفت: با این وجود هر از گاهی اخباری مربوط به افزایش میزان بعضی بیماری‌ها به گوش می‌رسد که فرضیات ارایه شده و یا پیگیری موارد توسط اندک شمار متخصصان و مسوولان، ریشه ترکیبات شیمیایی را در پیدایش این ناهنجاری‌ها آشکار می‌سازد. مطالعات انجام شده روی حیوانات در آزمایشگاه و میزان موارد تماس انسان با آفت کش‌ها و پسماند‌های آن‌ها بر این مساله مهر تایید زده است که بسیاری از آفت کش‌ها دارای پیامدهایی است که به شیوه‌های مختلف بر سلامت انسان تاثیر می‌گذارد و از حالت تهوع، استفراغ کردن، التهاب و ناتوانی عمل سیستم ایمنی تا نقص تولد، اختلال عصبی ناشی از مسمومیت و سرطان را در بر می‌گیرد.

وی اضافه کرد: استفاده از آفت کش‌های آلی کلره در بیشتر کشورهای صنعتی ممنوع است زیرا ناهنجاری‌های کرموزومی، تخریب دی ان‌ای، تاثیر بر رشد، یادگیری و رفتار در نوزدانی که مادران آن‌ها با آفت کش‌ها در تماس بوده‌اند دیده شده است. هم اینک در برخی مناطق سموم بی‌رویه، بدون رعایت دوره کارنس (مدت زمان استفاده از سم تا زمان از بین رفتن اثرات آن از محصول) و زمان مناسب، بدون رعایت نکات ایمنی توسط زارعان و کارگران مزرعه و بدون تشخیص دقیق عامل خسارت مصرف می‌شود که افزایش آگاهی کشاورزان و اعمال قوانین و استاندارد‌ها از مهم‌ترین راهکار‌های کاهش مصرف آفت کش هاست.

توبه خاک اضافه کرد: در سال‌های گذشته مصرف شماری از آفت کش‌ها در ایران ممنوع شده است که ممنوع بودن دلیل بر نبود این گونه آفت کش‌ها در بازار نیست بلکه بعضی از حشره کش‌ها که از لیست سموم مجاز سازمان حفظ نباتات حذف شده‌اند به صورت غیرقانونی وارد کشور و به فروش می‌رسند. بررسی‌ها هم نشان می‌دهد کاربرد ترکیبات آفت کش‌ها در برخی محصولات زراعی بیشتر از حد معمول است که می‌تواند منجر به باقیمانده سموم در حد مقادیر بالا‌تر از میزان قانونی قابل قبول توسط کمیته کدکس بین المللی و یا سازمان خواربار جهانی شود.

وی گفت: به دلیل اینکه محصولات کشاورزی موجود در بازار بارکد و شناسنامه ندارند نمونه برداری و بررسی نمونه‌ها در سطح عرضه، کار بیهوده‌ای است و بررسی محصولات در مزارع می‌تواند در مباحث مربوط به وضعیت سلامت محصولات مورد نظر و اتخاذ تدابیر لازم توسط سازمان‌های متولی در ارتقای ایمنی محصولات کشاورزی راهگشا باشند.

توبه خاک گفت: سموم شمیایی مصرفی در مزارع، باغ‌ها و گلخانه‌ها شامل ۲۴۰ نوع حشره کش، کنه کش، قارچ کش و سایر زیست کش هاست و بازار سیاه این مواد شیمیایی خطرناک نیز همچان داغ است و کشاورزان نیز به دنبال سموم قوی‌تر می‌گردند.

در همین زمینه، رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان بوشهر گفت: بسیاری از فروشندگان سم کشاورزی دراین استان به طور غیرمجاز فعالیت می‌کنند.

سهیل مهاجری برازجانی افزود: دستگاه‌های متولی باید براستفاده‌های زیاد غیراصولی کود و سموم شیمیایی نظارت کنند زیرا مصرف بی‌رویه و غیر متعارف آن‌ها سلامت مردم را با مخاطرات جدی روبه رو ساخته و روز به روز برآمارمرگ و میر زود هنگام افزوده می‌شود.

وی گفت: هم اینک که کد گذاری محصول تولیدی از مزرعه انجام نمی‌شود باید با آزمایش کیفی محصول درمبادی ورودی شهر‌ها، میدان‌ها عمده فروشی‌های میوه و تره بار نوع و میزان کود و سموم مضر استفاده شده در تولید محصول را کنترل کنند و تعرفه واردات این افیون‌ها که بیشتر آن‌ها ساخت کشورهای چین، هند، پاکستان هستند افزایش یابد تا به دلیل گرانی تمایل افراد سودجو برای استفاده از سموم و آفت کش‌ها کاهش یابد. (پول نیوز)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.