موسیقی زیرزمینی همیشه موسیقی ناسالم نیست

از طرف دیگر در ایام حضور ارجمند در این جایگاه پرحاشیه خوانندگان زیرزمینی زیادی مسیر خود را تغییر داده و روی زمین نقل مکان کرده‌اند تا به شکل قانونی کار کنند.

با ارجمند درباره مجوز گرفتن این خواننده‌ها، موسیقی زیرزمینی، میزان شهرت موسیقی زیر‌زمینی و روی زمینی گفت‌و‌گویی کوتاه انجام دادیم.

موسیقی زیر‌زمینی از نگاه شما چگونه موسیقی است؟

معتقدم تعریف ما از موسیقی زیر‌زمینی تعریف درستی نیست. موسیقی زیرزمینی همیشه موسیقی ناسالم نیست، می‌تواند مانند موسیقی روی زمینی سالم و ناسالم داشته باشد. این فضاها به وجود آمده و بخشی از آن کوتاهی دولت است. اگر فضای امن ایجاد شود کارهای خوب خودبه‌خود تولید می‌شوند. 60 درصد موسیقی زیرزمینی ظرفیت بررسی و کارشناسی دارد و می‌تواند رو زمینی شود. شاید ایرادها از سیاستگذاری‌ها و ضعف‌های قانونگذاری ما بوده که برخی اتفاقات در عرصه موسیقی رخ داده است.

وقتی خوانندگان موسیقی زیر‌زمینی با این پرسش مواجه می‌شوند که چرا به دنبال گرفتن مجوز و فعالیت قانونی نیستند، می‌گویند از مراحل دشوار این کار دل خوشی ندارند و اگر این مرحله را هم با موفقیت پشت سر بگذارند حوصله معطلی‌های گرفتن مجوز برای انتشار آلبوم هایشان را ندارند. نظر شما درباره این موضوع چیست؟

برای کسی که بخواهد خوب کار کند این دغدغه‌ها بی‌مورد است. برایم بسیار جالب است کسانی که تاکنون این مسیر را نرفته‌اند چگونه از سختی‌های آن می‌نالند. از طرفی دیگر این روزها صدور مجوز آلبوم‌های موسیقی خیلی راحت‌تر شده و کارشناسان ما طی زمان خیلی کوتاه‌تری آلبوم‌ها را بررسی می‌کنند.

شاید در دوره‌های قبل هنرمندان برای گرفتن نتیجه کارشان زمان طولانی را منتظر می‌ماندند، اما اکنون این شرایط تغییر کرده و می‌توانم بگویم از این نظر در دفتر موسیقی وزارت ارشاد با دوره درخشانی مواجه هستیم. البته شرایط ایده‌آل نیست و رسیدن به شرایط ایده‌آل زمان می‌برد.

برخی از این خوانندگان بارها گفته‌اند که دفتر موسیقی نگاه محدودی دارد و کارهای آنها را رد می‌کند.

وقتی اثری به دفتر ما می‌آید از چند جنبه بررسی می‌شود. ما آن را از نظر تکنیکی، فنی و کیفی بررسی می‌کنیم. کارشناسان ما همه مولفه‌های لازم برای یک اثر استاندارد را در این اثر بررسی می‌کنند و مواردی چون کیفیت ضبط، تنظیم، نحوه خواندن، حس خواننده، درست نواختن سازها و متن ترانه را بررسی می‌کنیم. وقتی این موارد بررسی شود خودبه‌خود خط قرمزها هم لحاظ و بررسی می‌شوند.

آثاری که برای گرفتن مجوز می‌آیند چقدر مشکلات مربوط به رعایت نکردن خط قرمزها را دارند؟

می‌توانم بگویم هنرمندان تعهد دارند و حریم‌های شرعی، عرفی و خانوادگی را رعایت می‌کنند. نمی‌گویم خودسانسوری می‌کنند، بلکه می‌گویم خودبه‌خود در چارچوب‌های جامعه کار می‌کنند و بیشتر هم مشکلی برای کارشان ندارند.

پس شما سختگیری عجیب و غریبی نسبت به موسیقی‌ها و ترانه‌ها ندارید؟

نه و به همین دلیل می‌گویم هر کس این حریم‌ها را رعایت کند جایی برای نگرانی نخواهد داشت و می‌تواند براحتی مجوز بگیرد و فعالیت کند. در کل نمی‌دانم چرا یک فعال عرصه موسیقی باید از این ناراحت شود که کارش بررسی می‌شود و مجوز بگیرد. به نظر من باید افتخار هم بکنند به این‌که استادان پیشکسوت و توانمند موسیقی کشورمان کارشان را بررسی کنند و به آنها مجوز بدهند. اعضای شوراهای ما هم از دیدگاه‌های سیاسی و اعتقادی کارها را بررسی نمی‌کنند، بلکه نگاه می‌کنند تا حریم‌های شرعی و عرفی جامعه در آنها رعایت شده باشد.

خیلی از کسانی که موسیقی زیر‌زمینی کار می‌کنند بر این تصور هستند که می‌توانند به این صورت شهرتی برای خود دست و پا کنند و اگر بعدها احساس نیاز کردند بیایند و مجوز بگیرند.

مشهور بودن در چه قالب و به چه معنا؟ وقتی کسی قانونی کار می‌کند مخاطب خود را پیدا می‌کند و می‌تواند در سالن‌ها کنسرت برگزار کند. رو در روی مخاطب خود برنامه اجرا کند. از طرفی دیگر اگر کسی هدفش ارائه محصول مناسب فرهنگی به مردم است، چرا باید نگران معروف شدن و نشدن باشد. هر نوع مشهور بودنی خوب نیست. برخی مشهورها کارهای ناشایست انجام می‌دهند.

این افراد معتقدند وقتی غیرمجاز کار می‌کنند اقبال بیشتری به کارهای آنها نشان داده می‌شود.

چه کسی این حرف را زده؟ خانواده‌ها هم دوست دارند موسیقی سالم وارد خانه هایشان شود. نمی‌دانم چرا برخی در ایران فکر می‌کنند در کل دنیا فضای هنر موسیقی فضایی است که هر کس هر کاری دلش بخواهد انجام می‌دهد در صورتی که اصلا این‌طور نیست. آنجا حتی هر سالن هم قوانین خاص خودش را دارد.

خیلی از خوانندگان در مدت حضور شما در دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت خود را قانونی کرده‌اند و مجوز گرفته‌اند. آیا به این رویه ادامه می‌دهید؟

هر کسی بخواهد فعالیت خود را قانونی کند از او حمایت می‌کنیم ما پای این بچه‌ها ایستاده‌ایم و این دغدغه‌ها بیخود است. توصیه می‌کنم دوستان بیایند در مسیر درست کار کنند و از این فرصت تاریخی که دارند استفاده کنند.

زینب مرتضایی فرد / گروه فرهنگ و هنر