منتظر شگفتی نباشیم

وقتی برای شگفتی آماده باشیم، بدون آن که بدانیم داریم شگفتی را به قتل می‌رسانیم. شگفتی وقتی رخ می‌دهد که منتظرش نباشیم. وقتی از وقوع شگفتی مطمئن باشیم دیگر آن چه رخ می‌دهد نه تنها یک امر محتمل است که دیگر آن قدر که باید ما را به شوق نمی‌رساند. این مساله نکته اساسی در حمایت از تیم ملی است. شاید حالا که چند روز تا اولین بازی تیم ملی در جام‌جهانی فاصله داریم، بهتر است از خودمان بپرسیم «توقع ما از تیم ملی تا چه اندازه باید اوج بگیرد.»

برای رسیدن به یک پاسخ درست در این باره باید ابتدا حریفان را بهتر بشناسیم. نیجریه رقیب اول ما، قهرمان آفریقاست، تیمی که دروازه‌بانش یکی از بهترین‌های جهان است و در میانه میدان جان اوبی میکل را دارد. تیمی که از خودش می‌پرسد: «چرا یک تیم آفریقایی قهرمان جام‌جهانی نشود؟»

حریف ما در دومین بازی آرژانتین است. فقط آوردن نام مسی برای ارزیابی ما از این بازی کافی است. دی ماریا و آگرو و دیگران که جای خود را دارند.

بوسنی هم برای رسیدن به رویاهای بزرگش، بازیکنان بزرگی در اختیار دارد، ادین ژکو، میرآلم پیانیچ و دیگران...

همه این را ننوشتم به این نتیجه برسیم که ما چون از سه تیم روی کاغذ ضعیف‌تریم، دچار انفعال و وادادگی شویم و با این پیش فرض به میدان برویم که در هر سه بازی بازنده‌ایم و از پیش بازنده... اتفاقا ما به این تیم، بابت اضافه کردن خاطره خوش دیگر به خاطره‌های خوش قبلی دل بسته‌ایم و کمترین توقع‌مان از کرش و شاگردانش این است که هرچه در چنته دارند، رو کنند. ما دل را به تلاش آنها روشن نگه داشته‌ایم، اما شاید و باید دنیای واقعی را برای سطح توقعمان در نظر بگیریم.

حمایت از تیم ملی شاید بهترین تعریفش همین باشد که ما تیم ملی را با میزان تلاشش ارزیابی کنیم نه با نتیجه‌ای که می‌گیرد. در جام‌های جهانی بسیار بوده، نتایجی که حاصل تلاش تیم‌های به ظاهر ضعیف‌تر در مقابل تیم‌های به ظاهر بزرگ​تر است. نمونه آن قدر هست که بهتر است فقط به پیروزی کامرون مقابل آرژانتین در جام‌جهانی 1990 اکتفا کرده و عبور کنیم. تیم ملی هم می‌تواند کاری بزرگ انجام دهد و ما دوست داریم کاری بزرگ انجام دهیم اما این که برای شگفت‌زده کردن، پیش فرض «باید» قرار دهیم، جدا از این که با اصل شگفت‌زدگی در تناقض است؛ می‌تواند به تیم ملی استرسی بیش از حد وارد ‌کند. همه ما حامی تیم ملی هستیم و برای آن که شاد شویم، لحظه‌شماری می‌کنیم و دوست نداریم تیم ملی کشورمان وارد فشاری مضاعف شود. تیم ملی باید در اندازه نماینده «ایران» در مسابقات جام جهانی آبروداری کــند، بـــاید سرسوزنی از آن چه در توان دارد، کــمتر نباشد؛ نتیجه گرفتن اما بحث دیگری است، هرچه بهتر باشد، بیشتر شاد می‌شویم، اما شاید در شرایط کنونی هر چه کمتر منتظر شگفتی باشیم، احتمال وقوع آن بیشتر باشد. ما به شگفتی‌آفرینی تیم ملی «امید» داریم اما برای آن شرط «باید» نمی‌گذاریم.

افشین خماند‌ /‌ جام‌جم