آیا باید بلوغ دختران را به تاخیر بیندازیم

آنان تصور می‌کنند در جامعه امروز یک دختر در این سن آمادگی وقوع چنین تغییراتی را ندارد. از طرفی داروهایی که در سال‌های اخیر برای توقف بلوغ به بازار آمده و متاسفانه بی‌رویه از سوی برخی همکاران استفاده می‌شود، موجب شده است آنان تقاضای روزافزونی را از همکاران فوق‌تخصص غدد برای ایجاد وقفه در بلوغ دلبندشان داشته باشند.

اکنون باید به این سوال پاسخ دهیم که در این موارد کار صحیح چیست؟

برای رسیدن به جواب باید چند موضوع را توضیح دهیم.

1 ـ بلوغ چیست و به صورت طبیعی در دختران چه سنی شروع می‌شود؟

2 ـ نشانه‌های بلوغ چیست؟

3 ـ آیا توقف بلوغ با دارو عوارض دارد؟

بلوغ، مجموعه‌ای از فرآیندهای مغزی و هورمونی را شامل می‌شود که طی آن یک کودک دچار تغییرات جسمی و روحی می‌شود و به دوران نوجوانی پای می‌گذارد.

در یک دختر طبیعی این تغییرات ممکن است در سن 10 یا یازده سالگی شروع شود، ولی در برخی در هشت سالگی و در گروهی حتی تا سیزده سالگی این تغییرات آغاز می‌شود.

زمانی که شروع بلوغ قبل از هشت سالگی باشد به آن بلوغ زودرس می‌گوییم. در دختران معمولا اولین نشانه بلوغ بزرگ شدن پستان‌هاست که ابتدا به صورت یک برآمدگی کوچک خود را نشان می‌دهد.

این اتفاق در نژاد ایرانی به طور متوسط در سن حدود 10 تا 10.5 سالگی رخ می‌دهد و پس از آن رشد موهای زیر بغل و زهار شروع می شود.

وقوع اولین خونریزی ماهانه معمولا آخرین نشانه شروع بلوغ است که به طور متوسط دو سال بعد از شروع رشد پستان‌ها رخ می‌دهد و در نژاد ما حدود 12.5 سالگی رخ می‌دهد.

درباره رشد قدی که نگرانی مهم والدین است، نیز باید دانست یک تا دو سال بعد از شروع عادت ماهانه درجاتی از رشد قدی ادامه می‌یابد که البته در هر کودکی با دیگری متفاوت است و برای اطمینان می‌توان زیر نظر پزشک آن را بررسی کرد.

اکنون به سوال اصلی پاسخ می‌دهیم که آیا استفاده از آمپول‌های توقف بلوغ بی‌ضرر است؟

داروهایی که برای توقف بلوغ استفاده می‌شود با تاثیر روی مغز و هیپوفیز موجب توقف تولید هورمون‌هایی می‌شود که روند بلوغ را آغاز می‌کنند و ادامه می‌دهند.

واضح است چنین داروهایی بی‌عارضه نبوده و ممکن است عوارض روحی یا جسمی مختلفی را ایجاد کند.

استفاده از این داروها برای دختری که قبل از هشت سالگی علائم بلوغ دارد ـ البته بعد از بررسی علل بلوغ زودرس ـ کاملا علمی است و عوارض احتمالی این داروها در مقابل اثر درمانی مفید آن قابل تحمل است، اما استفاده از این داروها در دختری که در سن یازده‌ سالگی بلوغش شروع شده است و مثل بسیاری از هم سن و سالانش در حال گذراندن این دوران به شکل طبیعی و عادی است، صرفا به خاطر علاقه مادر یا پدر به تاخیر در بلوغ با توجه به عوارض‌اش قابل پذیرش نیست.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد