جام جم سرا: از میان هفت منطقه آزاد کشور یعنی منطقه آزاد چابهار، قشم، کیش، انزلی، اروند، ارس و ماکو، تنها تورهای گردشگری به مقصد چابهار، قشم و کیش در دفاتر خدمات مسافرتی ایران تعریف شده است. این تورهای گردشگری به سمت مناطق آزاد و گردشگری ایران در ایام نوروز ۹۳ بیشترین نرخ را در میان مقاصد سفرهای داخلی ازآن خود کردهاند به نحوی که اکنون تورهای گردشگری کیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به بالا فروخته میشود و تورهای گردشگری قشم نیز کمتر از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان نیست.
در جزیره کیش یکی از هتلهایی که بیشترین تعداد تورهای گردشگری را دارد، در سالهای اخیر نشان داده از توان پذیرایی تعداد انبوه مسافرانش بر نمیآید آنچنان که در مدت اخیر توسط سازمان منطقه آزاد کیش اخطار گرفت و مدت کوتاهی نیز اجازه برپایی تورهای گردشگری را نداشت تا اینکه پس از ارزیابی یکی از ستارههای هتلش خاموش شد و اکنون از عنوان هتل بزرگ در تبلیغاتش استفاده میکند با این حال دفاتر خدمات مسافرتی تورهای گردشگری به اقامت در این هتل در جزیره کیش آن هم به مدت چهار شب را از مبدا تهران یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان میفروشند درحالی که اپراتورهای دفاتر خدمات مسافرتی عنوان میکنند پس از ایام عید و یا قبل از آن، همین تور ۷۰۰ هزار تومان نرخ دارد.
اما تورهای گردشگری با اقامت در هتلهای ساحلی و سه ستاره روشن نیز ۸۰۰ هزار تومان نرخ دارد. درحالی که این تورها قبل از ایام عید ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارند.
غیر از کیش، برای جزیره قشم هم تورهای گردشگری تعریف شده است با این تفاوت که اکنون به علت کمبود مراکز اقامتی مناسب در قشم، کمتر میتوان جای خالی در تورهای گردشگری جزیره آن هم برای ایام نوروز پیدا کرد با این حال تورهای قشم در دفاتر خدمات مسافرتی تهران یک میلیون و صد هزار تومان به بالا فروخته میشوند.
تورهای گردشگری چابهار نیز مانند جزیره کیش و قشم اگرچه اکنون با قیمت یک میلیون تومانی به فروش میرسد اما این تورها نیز قبل و بعد از عید با نرخ کمتری برگزار میشوند.
بنابراین درست در زمان ایام عید که کشورهایی مانند امارات و ترکیه تورهای گردشگری دوبی و استانبول را با حداقل قیمت و برای یک هفته یک میلیون تومان میفروشند اما برعکس آن، نرخ تورهای گردشگری مناطق آزاد نه تنها در زمان نوروز کاهش نمییابد بلکه با حداکثر قیمت نیز از فرصت تعطیلات نوروزی برای دریافت سود بیشتر استفاده میشود.
ایجاد رقابت فضای سالم بدون نظارت بر کنترل قیمتها!
با وجود آنکه سازمان میراث فرهنگی از تمامی مراکز اقامتی کل کشور خواسته بود در ایام نوروز افزایش نرخ نداشته باشند تا مردم بیشتری برای اقامت در هتل رغبت پیدا کنند اما درباره مناطق آزاد هیچ حرفی به میان نیاوردند تا اینکه روز گذشته، پنجم اسفند ماه اکبر ترکان، رئیس شورای هماهتگی مناطق آزاد کشور اعلام کرد: «ما در قیمتگذاری تورها هیچ دخالتی نمیکنیم، آنها در بازار رقابتی کار میکنند به هیچ وجه در مناطق آزاد سیاستمان کنترل قیمت نیست بلکه ایجاد رقابت فضای سالم و از بین بردن انحصار است.»
هرچند که ترکان اعلام نکرده چطور میتواند فضای رقابت سالم را بدون نظارت بر کنترل قیمتها ایجاد کند و مدیران او نیز دراین باره هنوز پاسخی به خبرنگار مهر ندادهاند اما از آن سو شانه خالی کردن وی و دستگاه متبوعش از عدم نظارت بر کنترل قیمتها باعث شده تا تورهای گردشگری به سمت مناطق آزاد دو برابر گرانتر از روزهای قبل و بعد از عید فروخته شود و برعکس آنچه که ترکان تصور میکند، رقابت بوجود آمده برای فروش تورهای گردشگری نه تنها سالم نیست بلکه باعث شده تا انحصار این تورها تنها در اختیار عدهای از آژانسها و افراد خاص باشد.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود تأکید کرده که «ما باید در مناطق آزاد با توسعه گردشگری و با استفاده از روشهای درست کاری کنیم که فرزندانمان بیشتر به مکانهای تفریحی مناطق آزاد کشورمان سفر کنند چرا که جذابیتهای تورهای گردشگری کشورهای همسایه با وجود تمامی فرهنگهای نادرست فرزندان ما را جذب میکنند و اثرات مخربی را در رفتار آنها دارند.»
صحبتهای ترکان درحالی است که نظارت بر نرخ هتلهای مناطق آزاد نیز از سالهای گذشته بر عهده سازمان مناطق آزاد بوده درحالی که وی روز گذشته، از نظارت بر این واحدهای اقامتی نیز شانه خالی کرد به همین علت در این مناطق نرخ اتاق هتل برای هر شب تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان نیز میرسد و کمترین نرخ اتاق هتل نیز متعلق به هتلهایی است که استاندارد نیستند اما به صورت مستقل برای اتاق خود نرخ تعیین میکنند بیواهمه از بازرسیها.
از سوی دیگر معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی نیز نظارت بر نرخ هتل و تورهای گردشگری مناطق آزاد را بر عهده خود نمیداند این نظارت نه تنها اکنون بلکه از سالهای گذشته نیز بر عهده سازمان میراث فرهنگی نبوده است به همین علت زمانی که برنامه ریزیهای سفر نوروزی انجام شد معاونت گردشگری، کشور را به ۷ منطقه برای نظارت بر واحدهای گردشگری و اقامتی تقسیم کرد ولی جایگاهی برای نظارت بر تاسیسات موجود در مناطق آزاد تعریف نکرد.
با این حال اگر قرار باشد نظارتی بر این واحدهای گردشگری نیز انجام شود باید با موافقت مدیریت سازمان مناطق آزاد باشد. اما هنوز این موافقت و یا عدم مخالفت با آن توسط مدیریت مناطق آزاد اعلام نشده است.
اکنون مشخص نیست که مسئولیت نابسامانی بر تورهای گردشگری مناطق آزاد و حتی هتلهای این مناطق بر عهده کیست تا حداقل از فرصت گردشگری موجود در مناطق آزاد استفاده بیشتری شود و به قول ترکان جذابیتهای تورهای گردشگری کشورهای همسایه فرزندان ما را جذب نکند.|خبرگزاری مهر|فاطیما کریمی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد