درمان خودسرانه چشم​های قرمز، ممنوع!

اگر چند روزی این وضع ادامه پیدا کند هم شستن چشم‌ها با آب سرد و چای، استفاده از قطره‌های چشم یا استراحت کردن راه‌حل‌هایی است که امتحان‌شان خواهد کرد؛ راه‌حل‌هایی که بعضی وقت‌ها نتیجه می‌دهد و مشکلش رفع می‌شود و گاهی هم هیچ فایده‌ای ندارد. برعکس این گروه، کسانی هم هستند که به محض مشاهده چشم‌های قرمز نگران می‌شوند و فقط به بیماری‌های خطرناک و جدی چشم فکر می‌کنند. برای همین هم طبیعی است که در این مواقع بلافاصله به پزشک مراجعه کنند و از او کمک بگیرند. چشم‌پزشکان اما نه روش گروه اول را تائید می‌کنند و نه نگرانی گروه دوم را درست می‌دانند. از نظر آنها قرمز شدن چشم بیماری نیست و فقط می‌تواند نشانه‌ بیماری‌های مختلف باشد. بنابراین می‌توانیم بگوییم قرمز شدن چشم‌ها هم مشکلی مانند سردرد است و همان طور که سردرد می‌تواند به علل مختلف ایجاد شود، قرمزی چشم‌ها هم می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که براساس تشخیص هر یک از آنها، درمان‌های خاصی هم وجود دارد.

نشانه‌ای از بیماری‌های ساده تا خطرناک

حالا که قرمزی چشم‌ها خودش به تنهایی بیماری محسوب نمی‌شود، ممکن است این سوال پیش بیاید که این وضع نشانه‌ای از بیماری‌های جدی چشم است یا مشکلات خفیف و کم‌ اهمیت هم می‌تواند باعث قرمز شدن چشم‌ها شود؟

دکتر محمدرضا جعفری‌نسب در گفت‌وگو با جام‌جم به این پرسش چنین پاسخ می‌دهد: بیماری‌های مختلفی می‌تواند با قرمز شدن چشم‌ها نمایان شود. به عبارت دیگر، قرمزی چشم‌ها نشانه بیماری‌هایی است که می‌تواند بسیار ساده و کم‌خطر باشد یا جدی و خطرناک. بعضی از این بیماری‌ها حتی به‌طور خود به خود بهبود می‌یابد و مشکل فرد برطرف می‌شود و برخی دیگر می‌تواند سلامت چشم و بینایی او را هم تهدید کند. بنابراین طیف گسترده‌ای از بیماری‌های چشمی وجود دارد که می‌تواند به قرمز شدن چشم‌ها منجر شود و به همین دلیل تشخیص این موارد را باید به چشم‌پزشکان سپرد.

البته این موضوع هم نباید افراد را نگران کند زیرا علائم همراه با قرمزی چشم‌ها می‌تواند نشان‌دهنده خطرناک بودن یا بی‌خطر بودن مشکل چشم‌ها شود. این چشم‌پزشک با بیان این مطلب، توضیح می‌دهد: علائمی که همراه با قرمزی چشم‌ها نمایان می‌شود می‌تواند اهمیت و میزان خطر را تا حدی مشخص کند. به‌طوری که اگر فردی با این مشکل روبه‌رو شود اما هیچ علامت دیگری همراه با قرمزی چشم‌هایش وجود نداشته باشد، معمولا ناشی از وضع خطرناکی هم نیست.

گاهی فرد متوجه قرمز شدن چشم‌هایش هم نمی‌شود و تا زمانی که در آینه نبیند یا کسی به او نگوید، این موضوع را احساس نمی‌کند. همین وضع نشان می‌دهد که به احتمال زیاد یکی از مویرگ‌های ظریف چشم پاره شده که بدون هیچ عارضه‌ای هم برطرف می‌شود.

به گفته وی، این قرمز شدن‌ها می‌تواند به دلیل پارگی مویرگ‌های سطحی چشم بر اثر ضربه ملایمی که به چشم‌ها وارد شده، اتفاق بیفتد. بنابراین مالیدن چشم، عطسه یا سرفه کردن و مواردی از این دست می‌تواند موجب قرمز شدن چشم‌ها شود، بخصوص در افراد مسن و کسانی که سابقه فشار خون دارند این شرایط وجود دارد. چنین وضعی هم پس از گذشت چند روز خود به خود بهبود می‌یابد و جای نگرانی ندارد.

اما در صورتی که علائمی همراه قرمز شدن چشم‌ها وجود داشته باشد، اهمیت موضوع هم بیشتر از قبل می‌شود و مسلما به پیگیری بیشتری نیاز دارد. دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این موضوع، یادآور می‌شود: در صورتی که قرمز شدن چشم‌ با درد، سوزش، ترشح، تاری و کاهش دید همراه باشد به رسیدگی و توجه بیشتری نیاز دارد.

در مواردی که قرمزی چشم همراه با درد خفیف و ترشح نمایان می‌شود ولی دید بیمار خوب است و تغییری در آن ایجاد نشده، معمولا حساسیت‌ها که موجب ملتهب و گشاد شدن عروق می‌شود، عامل اصلی ایجادکننده این مشکل است که به گفته دکتر جعفری‌نسب در این موارد معمولا خارش و سوزش چشم هم در کنار قرمز شدن وجود دارد.

کسانی که دچار بیماری‌های مختلف میکروبی یا ویروسی می‌شوند هم ممکن است این مشکلات را تجربه کنند و این افراد هم مانند کسانی هستند که دچار حساسیت شده‌اند. با این تفاوت که این گروه خارش چشم‌ کمتری دارند ولی ترشحات چشم‌شان بیشتر است.

به گفته این چشم‌پزشک، چنین مواردی می‌تواند نشانه عفونت‌های سطحی چشم باشد و اگر ویروس‌ چنین مشکلی را ایجاد کند، معمولا خود به خود هم خوب می‌شود و به درمان خاصی نیاز ندارد اما در عفونت‌های میکروبی که ترشحات، قرمزی و التهاب پلک هم بیشتر است، باید با مراجعه به پزشک، به موقع مشکل را درمان کرد.

راه درمان

کم نیستند کسانی که خودشان برای برطرف کردن قرمزی چشم‌ها دست به کار می‌شوند و روش‌های درمانی مختلفی را به کار می‌گیرند تا هرچه زودتر وضعیت چشم‌ها به حالت طبیعی برگردد. قطره‌های مختلف چشمی، شستن چشم‌ها با آب و چای و حتی مصرف داروهایی که پزشک برای درمان مشکلات مشابه تجویز کرده است از جمله روش‌هایی است که این افراد به کار می‌گیرند. دکتر جعفری‌نسب اما ضمن اشتباه دانستن این روش، می‌گوید: در صورت قرمز شدن چشم‌ها به هیچ عنوان نباید خودسرانه از داروها و روش‌های درمانی مختلف استفاده کنید و بخصوص زمانی که علائم دیگری هم همراه با قرمز شدن وجود داشته باشد، فقط باید به پزشک مراجعه و براساس نظر او اقدام کنید.

در مواردی که قرمزی چشم‌ها به تنهایی اتفاق می‌افتد هم توصیه می‌شود خودسرانه اقدام درمانی خاصی انجام ندهید، زیرا به گفته این چشم‌پزشک در صورتی که مشکل خاصی وجود نداشته باشد، قرمزی هم خود به خود برطرف می‌شود و به درمان نیاز ندارد، اما اگر کسی می‌خواهد درمانی را شروع کند، حتما باید براساس نظر چشم‌پزشک اقدام شود.

وی می‌افزاید: قرمز شدن چشم‌ها به علل مختلفی ایجاد می‌شود و با توجه به این موضوع اگر خودسرانه روش درمانی انتخاب شود، ممکن است به جای بهبود مشکل، وضع تشدید شود و عوارض دیگری هم برای بیمار ایجاد کند.

نیلوفر اسعدی‌بیگی / گروه سلامت