معجون قد بلندی

داشتن قدبلند و هیکل متناسب آرزوی هر انسانی است. اگر پدر و مادری ببینند قد کودکشان کمی کوتاه است مدام از این پزشک به آن پزشک می‌روند و توقع دارند معجزه شود. اما به نتیجه نمی‌رسند؟ ژن‌ها در الگوی رشد ما نقش مهمی بازی می‌کنند و ما ژن‌هایمان را از والدینمان می‌گیریم، ولی ژنتیک تنها عامل مؤثر بر قد نیست.

کد خبر: ۶۴۰۹۶۲

این که قد ما چقدر بلند می‌شود به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ سن بلوغ، قد دیگر اعضای خانواده، بیماری‌های مزمن و تغذیه. بهترین راه برای فهمیدن این که آیا رشد ما از الگوی درستی پیروی می‌کند یا نه این است که در زمینه قد و سن با پزشک مشورت و جدول آن را مرور کنیم. پزشک می‌داند الگوی درست رشد یک پسر یا دختر سالم به چه صورت است و با مقایسه الگوی رشد ما با الگوی استاندارد به ما می‌گوید آیا بخوبی رشد کرده‌ایم یا نه، بلندی قد ما بیش از هر چیز به قد پدر و مادرمان بستگی دارد. از روی قد پدر و مادرمان می‌توانیم متوجه شویم در نهایت چقدر قد می‌کشیم. فرمول زیر کمک می‌کند اندازه نهایی قدمان را (با اختلاف مثبت یا منفی پنج سانتی‌متر) تخمین بزنیم:

دختران: [(قد پدر ـ 7/12 سانتی‌متر) + قد مادر] تقسیم بر 2

پسران: [(قد مادر + 7/12 سانتی‌متر) + قد پدر] تقسیم بر 2

جهش قد کی آغاز و کی متوقف می‌شود؟

جهش قد معمولا دو سال طول می‌کشد و در دختران و پسران در سنین مختلفی شروع می‌شود. پسران معمولا در این دوره سالانه حدود 10 سانتی‌متر قد می‌کشند. این در حالی است که قد دختران در همین دوران سالانه حدود 5/7 سانتی‌متر بلند می‌شود. به همین دلیل مردان معمولا چند سانتی‌متر قد بلندتر از خانم‌ها هستند.

دلایل توقف رشد قد

قد یک نوزاد تازه متولدشده حدود 50 سانتی‌متر است و طی 20 سال قد نوزاد حدود سه برابر افزایش می‌یابد، اما چرا رشد بیشتر از این ادامه پیدا نمی‌کند و متوقف می‌شود؟

برای درک این موضوع اول باید بدانیم صفحه رشد چیست. صفحه رشد در دو انتهای استخوان‌های بلند کودکان قرار دارد و مسئول رشد استخوان‌هاست. با پایان فرآیند بلوغ، فعالیت صفحه‌های رشد متوقف و به استخوان تبدیل می‌شوند. نقش پیچیده ژن‌ها، تغذیه و هورمون‌ها سبب می‌شود سلول‌های استخوانی در صفحه‌های رشد استخوان‌های بلند تکثیر و رشد خطی استخوان‌ها متوقف شود. مهم‌ترین هورمون‌هایی که در این فرآیند رشد نقش دارند، عبارتند از: هورمون رشد، تیروکسین، اندروژن‌ها و استروژن که به ترتیب توسط غدد هیپوفیز، تیروئید و غدد تناسلی ترشح می‌شوند. در پایان فرآیند بلوغ غدد تناسلی در دختران و پسران تولید هورمون استروژن را افزایش می‌دهند. افزایش استروژن در خون سبب می‌شود صفحه‌های رشد استخوان‌ها در بافت استخوانی ادغام شوند و کار رشد استخوان را متوقف کنند. در نتیجه بافت استخوانی نسبت به هورمون‌هایی که مسئول رشد هستند واکنش نشان نمی‌دهد. در بعضی از افراد فعالیت غدد جنسی زودتر از حد معمول افزایش می‌یابد. این مساله سبب می‌شود قد این افراد از میانگین قد افراد جامعه کوتاه‌تر باشد. برعکس اگر فعالیت غدد جنسی دیرتر از زمان معمول افزایش یابد، فرد از قد بلندتری برخوردار خواهد شد.

بهترین راه این است که به فکر بهداشت خود باشیم، از تغذیه سالم و کامل برخوردار باشیم، به طور مرتب ورزش کنیم و بدرستی و به میزان کافی بخوابیم، اما مهم‌تر از همه باید بدانیم هر قدر هم که تلاش کنیم، نمی‌توانیم روی میزان قد خود تاثیر چندانی داشته باشیم.

برای داشتن یک بدن استوار چه می‌توان کرد؟

1. توجه به رژیم غذایی: رژیم غذایی در تقویت بدن و رشد تاثیر بسزایی دارد. نقش ویتامین‌ها و مواد معدنی در این میان پررنگ است. ویتامین A و ویتامین D و همچنین کلسیم در رشد بدن نقش مهمی دارند. ویتامین A بر سوخت‌وساز استخوان‌ها تأثیر می‌گذارد. این ویتامین را می‌توان از راه مصرف سبزیجاتی مانند هویج، اسفناج و کلم بروکلی به دست آورد. ویتامین A همچنین از طریق مصرف گوشت، مرغ و ماهی هم به دست می‌آید. از سوی دیگر، ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک می‌کند و همه می‌دانیم برای داشتن استخوان سالم کلسیم ماده‌ای بسیار مهم است. برای این که به اندازه کافی از ویتامین D برخوردار باشیم نباید از نور خورشید غافل شویم. اشعه خورشید کمک می‌کند بدن ما ویتامین D تولید کند.

2. خواب: شکل خوابیدن ما در ظاهر بدنمان تاثیر می‌گذارد. نکته اول این که حداقل هشت ساعت در شبانه‌روز بخوابید. از سوی دیگر، شکل قرار گرفتن ما هنگام خواب هم مهم است. وضع نامناسب بدن هنگام خواب سبب می‌شود ستون فقرات خمیده شود. برای این که بدنتان هنگام خواب شکل مناسبی به خود بگیرد، می‌توانید یک بالش کوچک زیر گردن و بالشی کمی بزرگ‌تر زیر زانوها قرار دهید. این کار سبب می‌شود بدن در حالت متعادل قرار گیرد، ستون فقرات آرام‌تر شود و ماهیچه‌های پشت کشیده شوند. اگر روی یکی از پهلوهایتان می‌خوابید، بهتر است زانوهایتان را خم کنید و یک بالش بین زانوها قرار دهید.

چالشی به نام مکمل‌های غذایی

در بازار محصولاتی به صورت قرص وجود دارد که گفته می‌شود حاوی هورمون رشد است. سازندگان این محصولات فقط وعده‌های توخالی می‌دهند، زیرا نمی‌توانیم هورمون رشد را به شکل قرص به بدن برسانیم. گذشته از این، در مواقع خاص پزشک می‌تواند هورمون رشد تزریقی را تجویز کند، ولی استفاده طولانی‌مدت از آن می‌تواند مشکلاتی در پی داشته باشد. بنابراین استفاده دارویی از هورمون رشد، مستلزم تجویز پزشک و البته احتیاط است.

داشتن اعتماد به نفس

اگر نسبت به همسالان خود کوتاه قدتر یا بلندقدتر هستید، نباید اعتماد به نفس خود را از دست بدهید. بهتر است روی نقاط قوت خود تأکید کنید. در ضمن اگر کوتاه قد هستید، شاید کفش‌های پاشنه‌دار بتوانند به شما کمک کنند. در ضمن ممکن است رشد شما با تأخیر مواجه باشد. در این مورد پزشک می‌تواند از آزمایش‌هایی استفاده کند که نشان می‌دهد آیا رشد شما نسبت به همسالانتان مدت بیشتری طول می‌کشد یا نه. بنابراین اگر در مقایسه با دیگر اعضای خانواده بیش از حد و به طور غیرطبیعی کوتاه‌قد یا بلندقد هستید، بهتر است با پزشک‌ صحبت کنید.