بیلبوردهای حادثه‌ آفرین

به همین دلیل است که مسئولان پلیس راهور همواره در این سال‌ها نسبت به حادثه‌ساز شدن بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهر که در ابعاد، نوع تبلیغات به کار رفته در آن و محل نصب‌شان کار کارشناسی دقیقی انجام نشده، به مسئولان شهری هشدار داده و حتی خواستار جابه‌جایی محل نصب برخی از آنها شده‌اند. آنچه بیش از همه موجب نگرانی پلیس شده نه فقط اندازه آنها و محل نصب شان بلکه مهم‌تر از همه نحوه تبلیغاتی است که روی این بیلبوردها به نمایش گذاشته می‌شود تا جایی که گفته می‌شود این شیوه تبلیغ کردن نه تنها استاندارد نیست بلکه احتمال وقوع تصادفات را نیز افزایش می‌دهد.

بزرگراه‌های باکلاس در قرق تبلیغات

اگر مساحت تابلوهای اتوبان بعثت یا بزرگراه آزادگان در جنوب تهران به یک سوم تابلوهای اتوبان مدرس و کردستان، صدر یا نیایش نمی‌رسد؛ اگر هزینه تبلیغات در اتوبان‌های شمالی و غربی چند برابر خیابان‌های جنوب شهر است؛ اگر شرکت‌های بزرگ و معتبر خارجی که داخل کشورمان نمایندگی دارند فقط ترجیح می‌دهند در اتوبان‌های کلاس بالای پایتخت برای تبلیغات کالایشان چند ده میلیون تومان هزینه‌ کنند؛ اینها تقصیر هیچ‌کس نیست. شاید اگر مسئولان شهرداری خیابان‌های جنوب شهر را با طلا هم بازسازی کنند در نظر تولیدکنندگان و شرکت‌های تبلیغاتی داخلی و خارجی، این بزرگراه‌ها و خیابان‌ها باز هم نام جنوب شهر را یدک می‌کشند که تبلیغات میلیونی برای فروش فلان کالاروی بدنه یک پل هوایی در جنوب شهر یک سرمایه‌گذاری شکست خورده است.

طرحی که جدی گرفته نشد

در کشور ما و بخصوص در پایتخت پای تبلیغات از دهه 60 به فضاهای شهری باز شد، البته به‌صورت کم و محدود.

اما اوج ورود تبلیغات به فضاهای شهری با بهره گیری از نمایشگرها و بیلبوردهای تبلیغاتی به دهه 80 برمی‌گردد. درست وقتی که مسئولان پلیس راهور نسبت به حادثه ساز شدن تابلوهای تبلیغاتی و تصادف آفرین شدن آنها ابراز نگرانی کردند. کار تا جایی پیش رفت که سال 85 سازمان زیباسازی شهرداری تهران با همکاری جهاد دانشگاهی کار مطالعاتی را با الگوبرداری از کشورهای اروپایی روی بزرگراه‌هایی مانند حکیم، رسالت، امام علی(ع) و همت آغاز کردند. نتیجه این شد که در آن سال با توجه به تاکید پلیس بر لزوم بازنگری مجدد بر محل نصب بیلبوردهای تبلیغاتی در بزرگراه‌های شهر تهران، سازمان زیباسازی مجددا ناچار شد تابلوهای تبلیغاتی نصب شده در این بزرگراه‌ها را مورد بازنگری قرار دهد، محل نصب برخی‌ها را تغییر دهد و حتی برخی را کاملا حذف کند. هرچند این موضوع به نفع شهرداری و حتی شرکت‌های تبلیغاتی نبود، اما نتایج خوبی برای ایمن‌تر شدن تردد رانندگان در بزرگراه‌های شهرمان داشت.

حالا با گذشت سال‌ها از این موضوع هرچند گفته می‌شود در اداره تبلیغات محیطی سازمان زیباسازی پیش از نصب بیلبوردهای تبلیغاتی درباره جانمایی آنها بررسی‌های کارشناسی انجام می‌شود اما به نظر می‌رسد این موضوع به‌دلیل سود سرشاری که از بابت تبلیغات به‌طور غیرمستقیم نصیب سازمان زیباسازی می‌شود موضوع کارشناسی شدن محل نصب این بیلبوردها را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار می‌دهد.

تبلیغات حواس پرت کن تصادف‌ساز

حالا شهرمان در حالی با انواع بیلبوردهای تبلیغاتی نصب شده در سطح اکثر بزرگراه‌های شهرمان در ابعاد و رنگ‌آمیزی‌های مختلف، با نوشته‌های و تصاویر شلوغ و خیره‌کننده پر شده که وقتی پای صحبت کارشناسان می‌نشینیم شاید خیلی هایشان را استاندارد نمی‌دانند.

گفته‌های رئیس پلیس راهور تهران مهر تائیدی براین ادعاست، سردار حسین رحیمی به جام‌جم می‌گوید که پلیس راهور مخالفتی با اصل ماجرای تبلیغات محیطی در فضای شهری از راه نصب بیلبوردها ندارد، اما مشکل اصلی بر سر نوع تبلیغ کردن است که دردسرساز شده است. سردار رحیمی توضیح می‌دهد: برخی از بیلبوردهای تبلیغاتی نصب شده در سطح خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهری آنقدر شلوغ است و نوشتار به کار رفته در آنها طولانی یا تصاویر آن خیره‌کننده است که برای هر راننده‌ای خواسته و ناخواسته جلب توجه می‌کند و همین توجه موجب حواس پرتی رانندگان شده و احتمال وقوع حوادث را افزایش می‌دهد. رئیس پلیس راهور تهران، این را هم می‌گوید که البته در این زمینه به مسئولان شهرداری تذکر داده شده تا آنها نیز نسبت به احتمال حادثه‌ساز شدن این تابلوها حساس شوند و برای تغییر مکان نصب برخی از این تابلوها اقدام کنند.

رد پای فرهنگ ترافیک در بیلبوردها

حتما شما هم هنگام عبور از بزرگراه‌ها، میدان‌ها، خیابان‌ها و معابر شهری تصاویری که در آن پدری سوار بر ترک موتورسیکلت و فرزند چشم به راه او را دیده‌اید.

ماجرا از این قرار است پلیس راهور تصمیم گرفته حالا که تب تبلیغات داغ است از ماجرای بیلبوردها بهره‌برداری مثبت کند، کاری برای ارتقای فرهنگ ترافیک. البته مسئولان پلیس می‌گویند حواس‌شان هست که خودشان هم در این بیلبوردهای تبلیغاتی نکات ایمنی لازم را رعایت کنند تا همین بیلبوردها نیز حادثه‌ساز نشوند. به گفته سرهنگ جهانی، معاون فرهنگ و ترافیک پلیس راهور تهران، تلاش شده که در این تابلوها از نوشتار کمتر استفاده شود و تصاویری هم انتخاب شود که در کمترین زمان مفهوم را به بیننده القا کند. حال که نمی‌توان حضور بیلبوردهای تبلیغاتی در شهر را نادیده گرفت یا آنها را از زندگی شهری امروز محو کرد شاید بهتر باشد سازمان زیباسازی به‌عنوان متولی تبلیغات شهری کاری کند که دست‌کم تبلیغات شهری حادثه‌آفرین نشود.

راهکار اروپایی‌ها برای کنترل بیلبوردهای حادثه‌ساز

مشکلی که ما در عرصه تبلیغات با آن مواجهیم و هنوز در ابتدای راه هستیم در بسیاری از کشورهای اروپایی با توجه به قدمت بیش از نیم قرن آنها در استفاده از تبلیغات محیطی برای جذب بازار مشتری، این کشورها بحران پیش‌رو را به‌گونه‌ای کارشناسی شده سپری کرده‌اند.

عظیم رجب‌پور، کارشناس مسائل شهری در این باره به جام‌جم توضیح می‌دهد: چند دهه پیش که استفاده از تابلوهای تبلیغاتی به‌طور قابل توجهی بازار تبلیغات شهری را به خود اختصاص داده بود، تعداد تصادفات درون‌شهری و برون‌شهری به مقدار چشمگیری افزایش پیدا کرد تا جایی که این موضوع موجب اعتراض شرکت‌های بیمه‌ای شد.

همین شرایط باعث شد تا شرکت‌های تبلیغاتی بررسی کارشناسی را برای پیگیری ماجرا آغاز کنند، آنها تصمیم گرفتند به هر نحوی شده نقش حادثه ساز بودن بیلبوردهای تبلیغاتی را کنترل کنند. نتایج این بررسی‌ها نیز جالب بود قطعا هرچه پیام از لحاظ نوشتاری طولانی‌تر باشد دقت بیشتری نیز از سوی راننده نیاز دارد تا دیده شود. آنها حتی روی رنگ‌آمیزی تابلوها نیز کار کردند به این ترتیب که برای بزرگراه‌هایی که سرعت تردد خودروها در آنها بالا بود استفاده از رنگ‌های خیره‌کننده مانند رنگ قرمز به که ایجاد کننده حس هیجان بود، مناسب دیده نشد.همچنین استفاده از تصاویر شلوغ و پیام‌های نوشتاری طولانی نیز در این بررسی‌ها به‌طور کامل رد شد. در نتیجه در فاصله زمانی کوتاهی میزان تصادفات خودروها در بزرگراه‌هایی که نصب بیلبوردها در آنها اصلاح شد، کاهش پیدا کرد.

پوران محمدی /‌ گروه جامعه