فنایی: تهمت‌های دایی به وجه بین‌المللی فوتبال ایران لطمه می‌زند

سعید جمشیدیان

سایت جام جم ورزشی- دراین بازی محسن قهرمانی با اشتباهات فاحشی که انجام داد باعث شد پرسپولیس 10 نفره شود و بازی را واگذار کند. حاشیه‌ها و مصاحبه‌های تند بعد از بازی باعث شد تا به یاد فوتبال اروپا بیافتیم که تیم‌های سطح اول جهان حتی در مهمترین مسابقات پس از شکست به وسیله اشتباهات داوری به داور تهمت نمی‌زنند. در سال 2009 چلسی و بارسلونا در مرحله نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان اروپا در برابر هم قرار گرفتند که این دیدار در نهایت با گل دقیقه 93 آندرس اینیستا به سود بارسلونا به پایان رسید و چلسی از صعود به فینال بازماند. در آن بازی، انگلیسی‌ها معتقد بودند که داور باید 4 پنالتی برای تیمشان اعلام می‌کرد که البته کارشناسان داوری این موضوع را تایید کردند. اینگونه که شواهد نشان می‌دهد تام هنینگ اووربو، داور نروژی آن بازی که اشتباهات فاحشی در آن سطح از مسابقات انجام داده بود به اندازه محسن قهرمانی داور بازی سپاهان – پرسپولیس تحت فشار قرار نگرفت. قهرمانی بعد از بازی متهم به دریافت رشوه برای یکطرفه سوت زدن شده است. البته خشم دایی قابل درک است و باید کمیته داوران فکری به حال شرایط بد داوری ایران کند. از سوی دیگر علی دایی و محمد رویانیان نباید اینگونه به داوران حمله‌ور شوند. پس از این اتفاقات با محمد فنایی، کمک داور فینال جام‌جهانی 1994 که بین تیم‌های برزیل و ایتالیا برگزار شد در خصوص اتفاقات بازی سپاهان - پرسپولیس  به گفت‌وگو نشستیم. ماحصل گفت و گوی سایت جام جم ورزشی با این پیشکسوت داوری را در ادامه می خوانید:

* 10 هفته از مسابقات لیگ برتر می‌گذرد و هر روز اعتراضات به داوری بیشتر می‌شود، چه نظری درباره داوری‌های لیگ در این 10 هفته دارید؟

- باشگاه‌ها در این فصل بیش از اندازه برای جذب بازیکنان و مربیان خود هزینه کرده‌اند که همین امر باعث شده است که شرایط برای داوران بیش از پیش سخت‌تر شود. در ابتدای فصل پیش‌بینی می‌شد که به خاطر هزینه‌های زیادی که باشگاه‌ها انجام داده‌اند اشتباهات داوری پررنگ‌تر جلوه دهد. تیم‌ها به خاطر هزینه‌هایی که انجام داده‌اند فکر می‌کنند دیگر داور حق اشتباه ندارد اما این تصور غلط است و اشتباه در داوری وجود دارد. ما هم همانند همه دوست داریم که اشتباهات داوری کم شود اما با این شرایط بعید می‌دانم کمتر شود.

* اشتباهات فاحش داوران از کجا نشأت می‌گیرد؟

- اشتباهات داوران چندین دلیل می‌تواند داشته باشد. ابتدا اینکه؛ اختلاف بین دپارتمان داوری و کمیته داوران تاثیر ویژه‌ای بر روی جامعه داوری گذاشت. دوم اینکه؛ چیدمان داوری نیاز به بررسی بیشتری دارد. سوم اینکه؛ نگاه تیم‌ها نتیجه‌گرا است و همین نگاه باعث شده که فشار بر روی داوران بیش از پیش شود. تیم‌ها اگر نتیجه نگیرند دچار تغییرات کادرفنی می‌شوند و از این رو یک اشتباه داوری می‌تواند تبعات سنگینی داشته باشد. این نگاه نتیجه‌گرا داوری کشور را تحت‌الشعاع قرار داده است.

*‌ ارزیابی شما از داوری بازی سپاهان - پرسپولیس چیست؟

- به نظرم محسن قهرمانی اشتباه کرد و اشتباه فاحشی را انجام داد. پرسپولیس هم در شرایط بدی قرار داشت و تازه از بحران خارج شده بود که این اشتباه باعث شد تا پرسپولیس دوباره وارد بحران شود اما این دلیل نمی‌شود که مربی و مدیرعامل باشگاه پرسپولیس هر تهمتی‌ را که دلشان خواست بدون دلیل و مدرک به داور بزنند. اینگونه اشتباهات در تمام دنیا رخ می‌دهد و نباید اینگونه به داور بازی حمله می‌شد.

* به نظرتان اگر این اشتباه  برای تیمی مانند فجر سپاسی رخ می‌داد به این اندازه سروصدا می‌کرد؟

- مطمئن باشید که هرگز اینگونه نمی‌شد. اشتباهات داوری تنها در بازی‌های سرخ‌آبی پررنگ هستند. مطمئن باشید شرایط داوری از این به بعد سخت‌تر خواهد شد و داوران عملکرد بدتری خواهند داشت. داوران پس از این اتفاق مطمئنا با استرس بیشتری وارد زمین خواهند شد و همین استرس اشتباهات داوری را بیشتر خواهد کرد. داوران قدرت ورود به زمین نخواهند داشت.

* حتما در جریان اتفاقات بازی سپاهان - پرسپولیس هستید. علی دایی و محمد رویانیان در مصاحبه‌های جداگانه؛ محسن قهرمانی را به فساد مالی متهم کردند. علی دایی رسما از شماره حساب رفقای قهرمانی گفته است. در اینباره چه نظری دارید؟

- آقای دایی باید بداند که فوتبال ما اینگونه نیست که هر چه دلش خواست بگوید. ایشان اگر مدرکی دارند باید بروند به مراجع قانونی تحویل دهند. مطرح کردن اینگونه حرف و حدیث‌ها درست نیست. به اعتقاد من اگر با اینگونه بداخلاقی‌ها برخورد نشود،‌ آینده ناراحت کننده‌ای در انتظار فوتبال است و مطمئن باشید فوتبال ما به مشکل روبه‌رو خواهد شد. 

* شما چند هفته قبل در برنامه 90 به عنوان کارشناس داوری حضور داشتید. در صحنه‌ی دایی معتقد بود پنالتی به نفع پرسپولیس صورت گرفته است و نظر شما بر خلاف ایشان بود. دایی با شنیدن نظر شما با لحن بسیار بدی به شما حمله‌ور شد. آیا اینگونه برخوردهای دایی درست است؟

- آقای دایی به عنوان یک اسطوره باید حیطه خود را حفظ کند. دایی فکر کرده چون اسطوره است می‌تواند به همه تهمت بزند و هر چه دلش می‌خواهد بگوید. دایی فکر می‌کند همه به او بدهکارند و هر چه می‌خواهد می‌گوید. فدراسیون نباید اجازه دهد که هر شخصی بدون داشتن مدرک اینگونه تهمت بزند. دایی باید بداند که این بداخلاقی‌ها باعث از بین رفتن فوتبال می‌شود. دایی نباید بیش از حد حرف بزند و هر چه می‌خواهد بگوید. من هم در داوری اسطوره هستم اما اخلاق را حفظ می کنم. اخلاق‌مداری سخت است اما باید رعایت شود.

* رویانیان اشاره کرده که یک داور قبل از بازی مهم از او درخواست کرده 60 میلیون هزینه کند و تیمش پیروز از زمین خارج شود. آیا این حرف‌ها را قبول دارید؟

- جالب است مدیرعامل باشگاه پرسپولیس که بیشتر زمان خود را در نظام سپری کرده است، چطور به خود اجازه می‌دهد که به راحتی این سخنان را بدون مدرک به زبان بیاورد.

* آیا امکان پیشنهاد رشوه از سوی تیم‌ها به داور و یا داور به تیم ها وجود دارد؟

- من خودم در تاریخچه داوری بودم؛ از این رو این حرف ها را شنیده‌ام اما ندیده‌ام. به نظرم هر شخصی باید در حیطه خودش صحبت کند. من در مورد داوری صحبت می‌کنم و حق ندارم بگویم که فلان مربی از فلان بازیکن پول گرفته و او را جذب کرده است.

* حالا که این موضوع رسانه‌ای شده و آبروی داوری کشور در خطر است، وظیفه فدراسیون فوتبال و کمیته داوران چیست؟

- اگر فدراسیون جلوی این مشکلات را نگیرد شرایط بدتر خواهد شد. رسانه‌ها نیز نباید اینگونه به جانبداری از پرسپولیس بپردازند. باید رسالت و اخلاق در رسانه‌ها حفظ شود. خارج از کشور فوتبال ما را نگاه می‌کنند. AFC و مراکز دیگر بازی‌های ما را دنبال می‌کنند و اینگونه سخنان باعث می‌شود اعتبار فوتبال ایران در منظر بین‌المللی کاهش یابد. تهمت‌های دایی که به عنوان یک اسطوره شناخته شده است به وجه بین‌المللی فوتبال ایران لطمه می‌زند.

* به نظرتان باید چه کارهایی انجام دهیم که دیگر نه داوران اشتباهات فاحشی انجام دهند و نه تیم‌ها به داوران تهمت بزنند؟

- اول از همه باید چیدمان داوری ما درست باشد. نباید از داورانی که تیم‌ها بر روی آنها حساس هستند استفاده شود. داوران باید ارزیابی و ارزش‌یابی شوند و طبق آن برای بازی‌ها برگزیده شوند. شرایط داوری باید به شکلی شود که حساسیت‌ها کم شود. تیم‌ها هم نباید بر روی داورها حساس شوند و نتیجه‌گرایی را هدف اصلی خود قرار دهند.