جایگاه جهانی پسته ایران را متزلزل نکنید

افزایش قیمت پسته در حالی باعث نگرانی مردم برای تهیه این محصول شده است که در بازار‌های شهر کرمان به عنوان قطب اصلی تولید پسته کشور، قیمت هر کیلو پسته 30 هزار تومان است.

این تفاوت قیمت حاکی از نقش پررنگ سودجویان و واسطه‌ها در بالا‌بردن قیمت پسته در شهر تهران و کسب درآمد بیشتر است و نشان می‌دهد افزایش قیمت فروش پسته هیچ سودی نصیب پسته‌کاران زحمتکش نمی‌کند، چون آنها پسته را هر کیلو حداکثر به قیمت 25 تا 28 هزار تومان به خریداران پسته می‌فروشند.

البته در واکنش به این افزایش قیمت و کنترل بازار، تصمیمی مبنی بر ممنوعیت شش ماهه صادرات پسته از سوی ستاد کل تنظیم بازار گرفته شد، هر چند این تصمیم بلافاصله پس از یک روز لغو شد، ولی از دیگر سو با واکنش پسته‌کاران و دست‌اندر‌کاران این محصول استراتژیک هم مواجه شد.

دغدغه اصلی صادرکنندگان پسته

طی چند سال گذشته تحریم‌های اقتصادی صادرات محصول پسته ایران را به بازارهای جهانی تحت تاثیر خود قرارداده و اکنون نحوه مقابله و دور زدن این تحریم‌ها، دغدغه و چالش اصلی صادر‌کنندگان پسته است.

از سوی دیگر آمریکا که پسته‌اش به عنوان رقیب اصلی پسته ایرانی در بازار‌های جهانی شناخته می‌شود، برنامه‌ریزی خاصی را برای گرفتن بازار‌های جهانی، پسته انجام داده و سعی دارد با بهره بردن از تحریم‌های اقتصادی که بر ایران اعمال کرده است، در بازارهای جهانی پسته آمریکایی را جایگزین پسته ایران کند.

در چنین شرایطی امسال در فصل برداشت پسته از سطح 260 هزار هکتار از باغات پسته استان کرمان180 هزار تن پسته برداشت شد و باتوجه به افزایش قیمت دلار، صادرکنندگان پسته کرمان به کسب درآمد یک و نیم میلیارد دلاری که از بابت صادرات 130هزار تن پسته به بازار‌های خارجی به دست می‌آید، امیدوار بودند و حتی تاکنون صد هزار تن پسته را به خارج از کشور صادر کرده‌اند، اما متاسفانه تصمیم ستاد تنظیم بازار برای ممنوعیت شش ماهه صادرات پسته به منظور کنترل و پایین‌آوردن قیمت پسته در بازار‌های داخلی علاوه بر از دست‌دادن بخش اعظمی از درآمد صادراتی این محصول، اعمال خود تحریمی و اعتراض تولید‌کنند‌گان و صادرکنند‌گان پسته، معیشت و اشتغال چند‌هزار نفری را که از قبل صادرات پسته مشغول به کار بوده و امرار معاش می‌کنند تحت تاثیر قرار می‌دهد.

محمد علی قاری‌زاده، صادرکننده نمونه پسته کرمان با اشاره به تاثیرات منفی ممنوعیت صادرات پسته می‌گوید: اکنون ما به مشتریان خارجی خود در کشورهایی همچون مصر و لبنان برای فروش پسته قول داده‌ایم و اتخاذ تصمیم ممنوعیت صادرات پسته علاوه بر ناراحتی مشتریان خارجی پسته ایران و از دست‌دادن درآمد ارزی صادرات پسته، باعث بیکاری کارگرانی می‌شود که در راه صادرات پسته مشغول به کار بوده و درآمد کسب می‌کنند.

نایب‌ رییس اتاق ایران و رییس اتاق بازرگانی استان کرمان که رییس انجمن پسته ایران نیز هست، در گفت‌وگو با جام‌جم با بیان این‌که نباید جایگاه پسته کرمان در بازار‌های جهانی را قربانی یک تصمیم مقطعی غیرمعقول کنیم، می‌گوید: ممنوعیت شش ماهه صادرات پسته در پایین‌آوردن قیمت آن تاثیر چندانی ندارد، چرا که پسته‌ای که مصرف‌کننده امروز می‌خواهد بخرد، بیش از یک ماه پیش در پروسه توزیع قرار گرفته است و در این فاصله باقی‌مانده تا پایان سال به هیچ وجه امکان توزیع پسته‌ها با قیمت جدید وجود ندارد.

وی می‌افزاید: تنها پیامد اتخاذ این تصمیم بی‌اعتمادی خریداران پسته ایران در بازار‌های جهانی است و از ممنوعیت شش ماهه صادرات پسته، رقیبان پسته ایران که شاخص‌ترین آنها آمریکاست بیش از مردم و مصرف‌کنندگان داخلی بهره می‌برند و باعث می‌شود به دلیل عمل‌نکردن صادرکنندگان پسته ایران به تعهدات صادراتی‌شان، مشتریان پسته ایران به خرید پسته کشورهایی همچون آمریکا روی بیاورند.

صادرات 185 هزارتنی در اغما

محسن جلال‌پور همچنین در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: پسته محصولی است که 20 سال قبل صادراتش آغاز شده و در طول این سال‌ها زحمات بسیاری برای توسعه صنعت پسته ایران کشیده شده است و هم‌اکنون 200 هزار تن محصول پسته سالانه در کشور تولید می‌شود که از این میزان فقط در طول سال 15 هزار تن استفاده داخلی دارد که مصرف شب عید این محصول برای آجیل طبق تخمین صورت گرفته فقط 5000 تن است. در واقع با این تصمیم تنها برای تامین 5000 تن ارزان‌قیمت پسته برای نیاز داخلی 185 هزار تن صادرات محصول با میلیاردها دلار ارزآوری در شرایط کنونی کشور به خطر خواهد افتاد.

رییس انجمن پسته ایران می‌افزاید: در طول این سال‌ها برای به دست‌آوردن بازارهای جهانی پسته تلاش شبانه روزی شده و یک به یک این بازارها با تلاش به دست آمده است و با این تصمیم بازارهای خارجی خود را تقدیم رقیب آمریکایی خواهیم کرد.

جلال‌پور می‌گوید: خوشبختانه این تصمیم لغو شده است وگرنه در صورت عملی‌شدن این تصمیم، رسما این بازارها هم در حالی به رقیبان داده می‌شود که بسیاری از تجار ایرانی طبق روال عادی اقدام به بستن قرار داد کرده‌اند و لغو آنها به اعتبار بازار پسته ایران برای سال‌های بعد نیز لطمه خواهد زد.

تلاش برای عرضه مستقیم پسته مورد نیاز نوروز

با گذشت بیش از 24 ساعت از تصمیم کمیته تنظیم بازار برای ممنوعیت شش ماهه صادرات پسته به خارج از کشور، صبح دیروز دست‌اندرکاران صنعت پسته مذاکرات جدی خود را با مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت برای رفع ممنوعیت صادرات پسته و عرضه پسته ارزان‌قیمت انجام دادند.

این مذاکرات در حالی صورت گرفت که رییس انجمن پسته ایران از آمادگی این انجمن برای توزیع 5000 تن پسته با نرخ 30 تا 35 هزار تومان بدون واسطه و در بازارهای عرضه مستقیم به مشتریان خبر می‌دهد و این امر را بهترین راهکار برای شکستن قیمت پسته می‌داند.

حکمت قاسم‌خانی -‌ جام‌جم کرمان