مصرف مشروبات الکلی میتواند روی عملکرد رانندهها اثر سوء بگذارد و رفتار ترافیکی آنها را بهشدت پرمخاطره کند، زیرا با تحتالشعاع قراردادن هماهنگی فکری، موجب کندی تصمیمگیری میشود. در بسیاری از کشورهای دنیا، قوانین سختگیرانهای برای کنترل این مساله در نظر گرفتهاند. در کشور ما نیز لازم است با آموزش، افزایش نظارت و تشدید مجازات، قدمهای جدیتری دراینخصوص برداشته شود.
ضرورت برخوردهای سختگیرانه
با وجود منع قانونی مصرف الکل در ایران، آمار تصادفات ناشی از این عامل نشاندهنده وجود یک بحران پنهان است. کارشناسان معتقدند برای کاهش این حوادث، باید اقداماتی، چون تشدید نظارتها و تست الکل برای رانندگان مشکوک در جادهها و شهرها، اجرای قوانین سختگیرانهتر مانند افزایش جریمهها و ضبط گواهینامه افراد متخلف، برگزاری کمپینهای آگاهیبخشی درباره پیامدهای مرگبار رانندگی تحت تاثیر الکل و افزایش برخوردهای پلیس با فروشندگان غیرقانونی مشروبات الکلی، بهصورت جدیتری اجرا شود.
سردار حسینی رئیس پلیس راهور فراجا در تاریخ ۴ آبان طی مصاحبهای اعلام کرد جریمه رانندگان الکلی باید تا دهبرابر افزایش پیدا کند.
در یک جمعبندی کلی میتوان گفت تصادفات ناشی از مصرف الکل یک بحران جهانی است که در ایران نیز قربانیان زیادی میگیرد. آمارها نشان میدهند حدود ۲۰ درصد از تصادفات مرگبار کشور بهدلیل مصرف الکل رخ میدهد و این رقم میتواند حتی بیشتر باشد، چراکه بسیاری از این موارد بهطور رسمی گزارش نمیشوند.
در حالی که کشورهای دیگر با اجرای قوانین سختگیرانه توانستهاند میزان این تصادفات را کاهش دهند، ایران نیز باید با قاطعیت بیشتری با این معضل برخورد کند.
هر رانندهای که تحت تاثیر الکل پشت فرمان اتومبیل مینشیند، یک قاتل بالقوه است؛ این جمله شاید تلخ بهنظر برسد، اما واقعیت همین است. یک تصمیم اشتباه میتواند یک خانواده را برای همیشه داغدار کند.
آمارها نشان میدهند که مصرف الکل هنگام رانندگی در سراسر جهان بهعنوان یک معضل شناخته شده و کشورهای مختلف برای مقابله با آن، قوانین سختگیرانهای وضع کردهاند.
قانون ایران چه میگوید
رانندگی در حال مستی در قانون ایران یک جرم جزایی محسوب میشود و صرفا یک تخلف رانندگی نیست. طبق قانون مجازات اسلامی، مصرف هر نوع ماده الکلی (مسکر) چه بهمیزان کم و چه زیاد، جرم شرعی است و اگر راننده در حین رانندگی مست باشد، علاوهبر مجازات شرب خمر، مشمول مجازاتهای رانندگی خطرناک نیز میشود.
هدف قانونگذار از جرمانگاری رانندگی در حال مستی، حفظ امنیت جادهها و جان افراد است. زیرا مستی در رانندگی باعث کاهش تمرکز، دید و قدرت تصمیمگیری میشود. در قانون، هیچ تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد و اگر راننده زیر سن مسئولیت کیفری باشد، دادگاه ممکن است مجازات را با تخفیف اجرا کند. با اینحال، در همه موارد، رانندگی در حال مستی از نظر حقوقی و اخلاقی بهعنوان عملی پرخطر و غیرقابل توجیه شناخته میشود.
رانندگی در حالت مستی از جدیترین جرایم رانندگی در ایران محسوب میشود و علاوهبر خطرات جانی، تبعات کیفری و مالی سنگینی برای راننده دارد. قانونگذار برای پیشگیری از این رفتار خطرناک، مجازاتهایی چندمرحلهای را در نظر گرفته که شامل حد شرعی، جریمه نقدی، نمره منفی، توقیف خودرو و محرومیت از رانندگی میشود. در ادامه جزئیات این مجازاتها را بررسی میکنیم.
طبق مواد ۲۴۶ و ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی، مصرف هر نوع مشروبات الکلی جرم شرعی محسوب میشود و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق (حد) است. علاوهبر مجازات شرعی، جریمه رانندگی در حالت مستی نیز در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مشخص میشود. براساس آخرین مصوبه در سال ۱۴۰۴ با کد تخلف ۲۰۰۷، مبلغ جریمه مستی در رانندگی ۲ میلیون تومان تعیین شده است.
درصورتیکه رانندگی در حال مستی منجربه تصادف شود، این جرم از حالت تخلف خارج میشود و دادگاه اجازه دارد علاوهبر مجازاتهای اداری، حبس تعزیری نیز برای راننده در نظر بگیرد.
راهکارهایی که باید جدی گرفت
برای کاهش تصادفات ناشی از مصرف الکل در ایران، برخی اقدامات میتواند مؤثر باشد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
آموزش عمومی: آموزش رانندگان و مردم درخصوص خطرات رانندگی تحت تاثیر الکل بسیار مهم است. این آموزشها میتواند از طریق رسانهها، مدارس و سازمانهای اجتماعی انجام شود.
افزایش نظارت و کنترل: نظارت بیشتر بر رانندگان و تقویت اقدامات کنترلی در جادهها میتواند در جلوگیری از رانندگی تحت تاثیر الکل مؤثر باشد. استفاده از دستگاههای تست الکل در ایستگاههای پلیس در شهرها و جادهها.
مجازاتهای شدیدتر: اعمال مجازاتهای شدیدتر برای کسانی که درحالت مستی رانندگی میکنند، میتواند بازدارنده باشد. بهعلاوه، مجازاتها باید بهگونهای باشد که فرد متخلف را مجبور به درک عواقب خطرناک عمل خود کند.
قوانین سختگیرانه در جهان
بسیاری از کشورها قوانین سختگیرانهای برای مقابله با رانندگی تحت تاثیر الکل وضع کردهاند؛ برای مثال در استرالیا، داشتن حتی ۰۵/۰ درصد الکل در خون هنگام رانندگی میتواند منجربه جریمه سنگین و لغو گواهینامه شود. در ژاپن، مجازات رانندگی در حالت مستی شامل جریمههای بسیار سنگین، لغو گواهینامه برای سالها و حتی حبس است.
در سوئد، آستانه مجاز الکل در خون برای رانندگی تنها ۰۲/۰ درصد است و تخطی از آن منجربه جریمههای سنگین و محرومیتهای بلندمدت میشود.
در ایالات متحده، علاوه بر جریمههای نقدی، افراد خاطی ممکن است با مجازاتهای اجتماعی مانند خدمات اجباری در مراکز ترک اعتیاد یا دورههای آموزشی اجباری روبهرو شوند.
این قوانین نشان میدهند که بسیاری از کشورها با جدیت تمام در برابر رانندگی تحت تاثیر الکل برخورد میکنند، چراکه خطر آن تنها متوجه خود راننده نیست، بلکه جان هزاران نفر را در جادهها بهخطر میاندازد.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
فرمانده رزمایش ضدتروریسم «سهند۲۰۲۵» در گفتگوی اختصاصی با روزنامه «جامجم» مطرح کرد
در گفتوگوی «جامجم» با خالق اثر «وداع آخر» انجام شد
سفیر کشورمان در ترکیه در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد
