این پادکست، پلی است میان دیروز و امروز؛ از فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای تا مدافعان سلامت، همگی در این روایت شنیدنی، معنای ایثار را بار دیگر زنده میکنند. از نگاه تازه تهیهکننده تا لحن دلنشین گوینده، همه دست در دست هم دادهاند تا این یاقوت درخشان، گنجینهای از ایثار و مقاومت را برای نسلهای آینده به یادگار بگذارد. یاقوت فراتر از یک پادکست، روایتی عمیق و پر از انسانیت است که با ظرافت خاصی، شهدای این سرزمین را از پس غبار زمان بیرون میکشد و به مخاطب امروز معرفی میکند. یاقوت کاری از فضای مجازی رادیو سلامت است که شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۱:۳۵ از موج اف.ام ردیف ۱۰۲مگاهرتز، تقدیم مخاطبانمیشود.
همزمان با هفته دفاعمقدس با عوامل این برنامه گفتوگو شده که در ادامه میخوانید.
گنجینهای جامع از روایتهای ایثارگری
محمد یوسفی، مدیر گروه برنامه یاقوت در پاسخ به این پرسش که چه ضرورتی باعث شد تا این شبکه رادیویی به سراغ تولید پادکستی با موضوع شهدای هشت سال دفاعمقدس و شهدای حمله اخیر و ارتباط آن با دفاعمقدس برود؟ میگوید: تصمیم برای تولید پادکست یاقوت ریشه در یک ضرورت عمیق و چندوجهی دارد که هم به رسالت رادیو سلامت برمیگردد و هم به نیازهای امروز جامعه. اولا سبب حفظ هویت و میراث معنوی خواهد شد. شهدای ما، چه شهدای دفاعمقدس هشت ساله و چه آن عزیزان دلاور که در حوادث و حملات اخیر جان خود را فدا کردند، همگی ستارههای درخشانی هستند که هویت ملی و معنوی ما را شکل دادهاند. ثانیا نیاز به الگوهای سلامتبخش و امیدآفرین داریم. در رادیو سلامت، ما بهدنبال معرفی الگوهایی هستیم که نه فقط جسم، بلکه روح و روان جامعه را نیز تغذیه کنند. ثالثا تقویت روحیه وحدت و انسجام ملی بسیار حائزاهمیت است. در شرایط کنونی بازخوانی رشادتها و ایثارگریهای مشترک مردم ما در دفاع از میهن و ارزشها، میتواند به تقویت روحیه وحدت و انسجام ملی کمک شایانی کند.
پادکستی که ادامه دارد
وی در ادامه درباره توسعه و گسترش محتوای پادکست یاقوت در آینده توضیح میدهد و میافزاید: چشمانداز ما برای یاقوت بسیار بلند و گسترده است، چرا که اقیانوس شهادت در این سرزمین، پهناور و بیکران است. قطعا برنامهریزیهای دقیقی برای گسترش دامنه موضوعات و محتوای این پادکست داریم؛ هدف ما صرفا محدود کردن پادکست به یک دوره خاص نیست. ما قصد داریم طیف وسیعی از شهدا، ازجمله شهدای مدافع حرم، شهدای هستهای، شهدای سلامت، شهدای گمنام و سایر عزیزانی را که در راه اعتلای کشور جانفشانی کردهاند، پوشش دهیم. یاقوت قرار است به گنجینهای جامع از روایتهای ایثارگری بدل شود. تنوع در فرم و عمق در محتوا خواهیم داشت. برای حفظ جذابیت و برقراری ارتباط مؤثر با نسلهای مختلف، قصد داریم از قالبهای متنوعی استفاده کنیم. یکی از اهداف ما، پرداختن به وجوه کمتر دیده شده زندگی شهداست؛ این رویکرد به مخاطب کمک میکند تا درکی انسانیتر و ملموستر از شهدا پیدا کند و الگوبرداری از آنها برایش آسانتر شود. یاقوت قصد دارد پلی باشد میان نسلهای گذشته و امروز. با زبانی نو و روایتی جذاب، ارزشهای ایثار و شهادت را به نسل جوان منتقل کند و نشان دهد که چگونه این ارزشها میتوانند در زندگی امروز ما نقشآفرین باشند.
درس تابآوری در برابر سختیها
یوسفی درباره این پرسش که با توجه به اینکه برنامه یاقوت از شبکه تخصصی سلامت روی آنتن میرود در این حوزه چه تدابیری اندیشیده شده؟ توضیح میدهد: بسیار خوشحالیم که یاقوت از شبکه تخصصی سلامت پخش میشود، این خود نشاندهنده یک نگاه جامع و عمیق به مقوله سلامت است که نه فقط سلامت جسم، بلکه سلامت روح و روان و جامعه را نیز دربر میگیرد. شهدا اوج سلامت معنوی و پایداری روانی را به نمایش میگذارند. در یاقوت ما تلاش میکنیم با برجستهسازی ویژگیهایی چون ایمان، امید، آرامش درونی، صبر و ایثار شهدا و خانوادههایشان، به ارتقای سلامت روانی مخاطبان کمک کنیم. این ارزشها، سرمایههای عظیمی برای مقابله با استرسها و چالشهای زندگی مدرن هستند. روایات ایثار و مقاومت شهدا، به مخاطب درس تابآوری در برابر سختیها میدهد و امید به آینده را در دلها زنده میکند. شهدا نماد مسئولیتپذیری اجتماعی و حس تعهد به جامعه و میهن هستند. پرداختن به این ابعاد، به تقویت سلامت اجتماعی و پرورش شهروندانی مسئول و متعهد کمک میکند. با این رویکردهای جامع، ما اطمینان داریم که یاقوت نه فقط یادآور رشادتهای شهدا خواهد بود بلکه بهعنوان یک برنامه اثرگذار در راستای ارتقای سلامت جامعنگر جامعه ایران نیز ایفای نقش خواهد کرد.
یاقوت فقط روایت تاریخ نیست
فاطمه بیتقصیر، تهیهکننده پادکست یاقوت درباره این پرسش که در روایت تازه از شهدای حمله اخیر، چه زاویه دید جدیدی را در پرداختن به زندگی این عزیزان درنظر گرفته است؟ میگوید: پادکست یاقوت سعی کرده از زاویهای متفاوت به شهدای امدادگر، مدافع سلامت در دفاعمقدس هشت ساله و همچنین شهدای اخیر دفاعمقدس ۱۲ روزه نگاه میکند. ما بهجای روایت صرفا نظامی یا قهرمانانه؛ به زندگی روزمره، دغدغههای انسانی و قلب تپنده این عزیزان میپردازیم. در این روایت، مخاطب با آدمهایی آشنا میشود که فراتر از لباس نظامی یا روپوش پزشکی، فرزندان، پدران، مادران و عاشقان زندگی بودند. این نگاه انسانی، داستانها را به زندگی امروز نزدیک میکند و شنونده حس میکند با انسانهایی شبیه خودش روبهروست که در موقعیتهای دشوار، تصمیمهای بزرگ گرفتند. یاقوت فقط روایت تاریخ نیست؛ روایت زندگیاست.
یاقوت تداعیگر رنگ سرخ خون شهداست
وی در ادامه با توضیح درباره انتخاب نام یاقوت برای این پادکست که چه معنا و مفهومی را تداعی میکند؟ میافزاید: انتخاب نام یاقوت برای ما فقط یک انتخاب زیباشناسانه نبود؛ یاقوت در فرهنگ ما نماد ارزش، استواری و ماندگاری است. همانطور که یاقوت در دل زمین طی هزاران سال شکل میگیرد، خون شهدا هم در تار و پود تاریخ این سرزمین نشسته و ماندگار شده. این نام برای ما و تیم تولید، تداعیگر رنگ سرخ خون شهداست که درخشش و روشنی به مسیر آینده میدهد. یاقوت پلی میان گذشته و حال هم هست؛ چون شهدای جنگ تحمیلی و شهدای حمله اخیر را در یک قاب روایت میکند و نشان میدهد که خط ایثار و مقاومت گسسته نشده. برای ما، یاقوت یک اسم نمادین است که هم حس مقاومت،هم زیبایی وهم ماندگاری رادرخود دارد. به همین دلیل،هراپیزودپادکست مثل یک دانه یاقوت تراشخوردهودرخشان طراحی شده تایاد این عزیزان جاودانه بماند.بیتقصیر از معیارهایی که میان طیف گسترده شهدای حمله رژیمصهیونیستی برای انتخاب فرماندهان نظامی، دانشمندان هستهای و مدافعان سلامت بهعنوان سوژههای اصلی پادکست یاقوت داشته، میگوید؛ وقتی طیف گستردهای از شهدا جلوی چشم ما بود، انتخاب، سختترین بخش کار شد اما ما در پادکست یاقوت سه معیار اصلی را درنظر گرفتیم: نخست تأثیرگذاری فرد در یک حوزه حیاتی؛ چه فرماندهی که در خط مقدم نبرد نقش تعیینکننده داشت، چه دانشمندی که با دانش خود آینده کشور را تضمین میکرد، یا پزشکی که جانها را نجات میداد. دوم ویژگیهای انسانی و روایتپذیری زندگی آنها؛ یعنی داستانهایی که بتواند به دل مخاطب بنشیند و او را همراه کند. سوم نماد بودن؛ افرادی که به نمایندگی از یک نسل یا یک قشر انتخاب میشوند تا تصویر کاملتری از ایثار اجتماعی را نشان دهند. برای همین یاقوت فقط درباره فرماندهان نیست، بلکه پرستاران، امدادگران و حتی چهرههای گمنام هم در روایت حضور دارند. این ترکیب باعث میشود هر مخاطب دراین مجموعه،بخشی از خودش را پیدا کند.
جستوجوی زوایای پنهان زندگی شهدا
محمد بهاریان، گوینده و مجری پادکست یاقوت به موضوع حساس شهادت و روایت خاطراتی از شهدای حمله اخیر میپردازد و از اینکه چه چالشهای احساسی و حرفهای را برایش به همراه داشته صحبت میکند: حقیقتا بیان و ترجمان احساسات در گویندگی پادکست یاقوت به قلم و تهیهکنندگی خانم بیتقصیر بسیارسخت وسنگین است؛ چون واژه در مقام شهید و شهادت ژرفای خودش را دارد و من تمام تلاشم را کردم؛ هرچند قضاوت بهعهده شنونده است.گاهی دلدادگی به مقام این بزرگان برای من حقیر همراه با اشک و بغض بود ولی تمام سعی و تلاشم را کردم. امید که نسلهای بعد راه و اندیشه این بزرگان را پاسداری کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که چگونه توانسته لحن مناسبی را برای روایت داستان زندگی این قهرمانان پیدا کند تا هم احترام لازم به مقام شهدا حفظ شود و هم پیام برنامه بهطور مؤثر به مخاطب منتقل شود؟ عنوان میکند: لحن انتخابی دل بود و بس! آب راه خودش را پیدا میکند. هر سخن کز دل برآید، لاجرم بر دل نشیند.
بهاریان درباره تفاوت در رویکرد اجرای خودش نسبت به اجرای سایر برنامهها، عنوان میکند: فضای جنگ و رویکرد متفاوت آن باعث شد با توجه به مقام شامخ شهیدان، اصالت شهادت و سرمایه دینی و اسلامی آن حفظ شود. هر لحظه که پیش میرویم، مفهوم شهادت و شوق به آن و شیرینی و حلاوتی خاص از زبان و وصیتنامههای شهدا باعث میشود جستوجوگر باشیم تا زوایای دیگری را بیابیم که در پادکستها آن را روایت میکنیم.