گفتوگوی پیشرو به پشت صحنه، چالشها و ایدههای بکر این مجموعه میپردازد؛ دنیایی که در آن خنده، تفکر و رفاقت دست به دست هم دادهاند.
ایدههای جدید لمندگان
بکتاشیان درباره ایده لمندگان توضیح داد: قبل ازهرچیز باید بگویم ایده، طرح وحتی عنوان سریال ازمهدی علیمیرزایی است. وقتی طرح به من پیشنهاد شد، بسیار از آن خوشم آمد. شنیده بودم نویسنده براساس یک موقعیت خاص، این ایده نو و جذاب را خلق کرده بود. فیلمنامه قبل از پذیرفتن کارگردانی نوشته شده بود و بعد از آن انتخاب عوامل و بازیگران آغاز شد. اولین بازیگری که انتخاب شد، مجید افشاری بود تا تیمی متفاوت از دیگر سیتکامهای سهنفره بسازیم.
وی اضافه کرد: سعی کردم فضا و اتمسفر سریال متفاوت باشد و به نمونههای قبلی شباهت نداشته باشد. البته شخصیت رامتین کمی شبیه به نمونههای پیشین است. پس ازانتخاب مجید افشاری، امیر کاظمی نیز به تیم اضافه شد تا ترکیب بازیگران از نظر بازی و ظاهر متنوع باشد. محمد معتضدی که تجربه دوبله، استندآپ کمدی و تئاتر دارد، با توانایی بالا در بازیگری به گروه پیوست و پس از اولین جلسه، خیلی سریع برای نقشآفرینی در سریال به توافق رسیدیم. آقای مرادی در انتخاب بازیگران خیلی حساس بودند، بهویژه که پیشنهاد دادم سه بازیگر اصلی استندآپکمدین باشند تا کمدی تازهای خلق و از استعدادشان در خلق کاراکترها استفاده شود. چون ایشان تهیهکننده تئاتر هم هستند، توجه ویژهای به بازیگران تئاتری میکنند؛ از آنجا که در تئاتر نیاز به مهارت بالایی در اجرای بازیهای حسی وجود دارد، درتولید سریال هم هماهنگی سکانسها بهتر فراهم میشود. بنابراین بازی در سریال برای کسانی که تجربه تئاتری ندارند، دشوارتر خواهد بود.
بکتاشیان گفت: با بازیگران برای اجرای ایدههای خلاقانه تعامل داشتیم و تلاش کردیم هر سکانس را قبل از ضبط تمرین کنیم. پس از چند جلسه به استاندارد مشترکی رسیدیم که با کمک نویسنده و بازیگران، شوخیهای جدید به متن اضافه شد اما اساس بازی بر فیلمنامه باقی ماند.
احتمال ساخت فصل ۲
بکتاشیان با بیان اینکه موفقیت هر اثر به همراهی تیم تولید وابسته است، نه صرفا بازیگر یا کارگردان خاصی، گفت: بازیگران بهویژه سه بازیگر لمندگان و خانواده محمدی بسیار همدل بودند. همچنین باید از آقای مشهدی، نویسنده و کارگردان که با ایدهها و تقسیم دیالوگها به تعادل تیم کمک کردند، تشکر کرد.
کارگردان لمندگان گفت: برای ساخت فصل دوم ایدههای زیادی داریم اما باید شرایط مهیا باشد و همان بازیگران اصلی باشند. نقشها متناسب با ویژگیهای هر بازیگر شکل گرفته و این مشخصات باید قبل از نوشتن فیلمنامه جدید به نویسنده منتقل شود؛ ضمن اینکه ترکیب بازیگران تا حد امکان حفظ خواهد شد اما بازخورد مخاطبان هم در انتخاب بازیگران تاثیرگذار است.
کارگردان لمندگان درپایان گفت: ازهمه کسانی که دراین پروژه همکاری داشتند تشکرمیکنم.آقای فرزام گلسفیدی، تصویربردار سریال، زحمات زیادی کشید. آقای آهنگرانی، طراح صحنه پروژه با وجود محدودیتها، همیشه خلاق بودند. همچنین آقای گلزاده که طراحی گریم را برعهده داشت و آقای مرتضایی و آقای ثابت که صدابرداری را انجام میدادند، همگی درخشان عمل کردند. تیم بازیگری ما و همچنین بازیگران مهمانی که در هر قسمت کنار ما بودند همکاری بینظیری داشتند. آقای میرطاهر مظلومی، سیاوش چراغیپور، آتش تقیپور، شهین تسلیمی، کاظم نوربخش و ... واقعا به ما کمک کردند و بسیاری از آنها فوقالعاده بودند؛ بهویژه آقای سیاوش چراغی و خانم تسلیمی که در قسمتهای مختلف حضور داشتند.
کمدیهای متنوع
مجید افشاری، بازیگر نقش کوروش با اشاره به اینکه با بکتاشیان دورادور آشنا بوده و همکاریهایی داشته، اضافه کرد: وقتی فیلمنامه لمندگان را خواندم، از ایده آن بسیار خوشم آمد. شخصیت من در زندگی واقعی به لمندگی نزدیک است و حتی در استندآپهایم روی صندلی مینشینم. در تیم سهنفره لمندگان هرکدام کمدی متفاوتی اجرا میکنیم که نشاندهنده هوشمندی کارگردان در انتخاب بازیگران و متن قوی سریال است. متن طوری نوشته شده که چند نوع کمدی شکل میگیرد و همین تنوع باعث میشود مخاطبان با هر شخصیت براساس سلایق و افکار مختلف ارتباط برقرار کنند.
افشاری تاکید کرد که لمندگان قصد نمایندگی کسی را نداشته و هر سه شخصیت نماینده بخشی از جامعهاند. در ۲۵ تا ۳۰ قسمت از ۴۰ قسمت سریال به دغدغههایی مثل ارتباط جوانان و بزرگترها، تورم و مهاجرت پرداخته شده است، هرچند برخی اشارهها ممکن است در تدوین کمرنگ شده باشند. ایده سریال جذاب و مخاطب را به تفکر درباره زندگی از زاویهای متفاوت دعوت میکند، هرچند تولید سریال با چالشها و فشار زمانی زیادی همراه بود.
افشاری توضیح داد: موتیفی برای شخصیت محمد طراحی شده بود که پرتشدن از کاناپه بخشی از آن بود و در کنار این موضوع تواناییهای صدایی محمد معتضدی نیز استفاده شد. تغییرات حین کار به دلیل کشف قابلیتهای بازیگران و زیر نظر آقای بکتاشیان رخ داد؛ داستان اصلی مشخص بود و این تغییرات طنز و جذابیت بیشتری به کار افزود.
افشاری ضمن یادکردن از امیر کاظمی گفت: لازم است از امیر کاظمی نام ببریم. تجربه زیادی که امیر داشت کمک بزرگی به ما کرد. به دلیل فشار کاری گاهی خسته میشدم و کم میآوردم. این در حالی بود که امیر همچنان پرانرژی بود.
ماجراجویی در بازیگری
محمد معتضدی، بازیگر نقش فواد با اشاره به پیشینه بازیگریاش در تئاتر، عنوان کرد: با وجود حدود ۱۸ سال تجربه تئاتر و همکاری با بزرگان، خودم را از اهالی تئاتر نمیدانم، چرا که ساحت تئاتر برایم در اوج هنر قرار دارد که تا رسیدن به آن تلاش زیادی لازم است. افتخار شاگردی استاد فرهاد آئیش را داشتهام و کنار آرش دادگر بازی کردهام. این تجربیات به من آموخت که در بازیگری ماجراجو باشم؛ ویژگیای که بسیار مهم است. موفقیت لمندگان نتیجه تلاش گروه بود. جذب من به پروژه از طریق دیدن بازیام در نمایش «قصه ترانههای ماندگار» به کارگردانی آقای دُری در مجموعه سعدآباد انجام گرفت؛ آنجا آقای مرادی مرا دید و به آقای بکتاشیان معرفی کرد.
معتضدی درباره شخصیت فواد گفت: این نقش طوری طراحی شده که حرفها را در لفافه بزند؛ مثلا خیلی وقتها از صحبتهای نامرتبط استفاده میکنیم تا به هدفمان برسیم. فواد نماینده جالبی از این قشر است که حرفهایش، هر چند به ظاهر بیربط، درست است. مثلا میگوید لاکپشت آرام و بلندعمر است ولی خرگوش پرجنبوجوش و کوتاهعمر؛ یا مثال باتری قلب که اگر کمتر استفاده شود عمرش بیشتر است. این حرفها به ظاهر منطقیاند اما در واقع بیربط هستند و این طنز شخصیت را شکل میدهد.
وی گفت: ما از همکاری با هم لذت میبریم و با تعصب روی کارمان حساسیم. امیدواریم اگر قرار است سریال به فصل دوم برسد با برنامهریزی بهتر و وقت بیشتر برای تولید، کیفیت سریال بالاتر برود. چهار ماه زحمت کشیدهایم تا این شخصیتها شکل بگیرد و طبیعی است که به دنبالهدارشدن سریال علاقهمند باشیم. علی بحرینی، منتقد برجسته سینما، پس از دیدن قسمت اول لمندگان آن را «اتفاق مهمی» دانست و مخاطبان را به دیدن سریال دعوت کرد. این نشانه خوبی برای موفقیت لمندگان است.
معتضدی درباره بازی کنار نگار بابایی در قسمت ۵ گفت: قبل از اینکه این قسمت را در تلویزیون ببینم استقبال مخاطبان از بازی درخشان خانم بابایی را پیشبینی کرده بودم. حضور ایشان ترکیب خوبی ایجاد کرد تا داستانی باورپذیر به تصویر کشیده شود. این قسمت درباره علاقهمندی یک دختر و یک پسر و چالشهای ازدواج است؛ موضوعی که جهانی و برای همه قابل فهم است. پرداختن به این مسائل طبیعی مخاطب را جذب و تشویق میکند داستان را دنبال کند.
وی در قدردانی از امیر کاظمی ادامه داد: در کارهای دیگر معمولا بازیگران سر دیالوگها با هم دعوا میکنند اما در لمندگان بارها پیش میآمد که چون مثلا کوروش یا فواد دیالوگ کمتری داشتند، از دیالوگهای یکی کم میکردیم و میگفتیم اینها را شما بگویید. امیر در این موضوع خیلی مؤثر بود، چرا که تجربه او قابل قیاس نبود. امیر ته داستان را میدید و پیشبینی میکرد که اگر چنین کنیم، چنان میشود. در برخی سریالها بازیگران سر دیالوگها با هم دعوا میکنند اما در لمندگان بارها پیش میآمد که چون مثلا کوروش یا فواد دیالوگ کمتری داشتند، از دیالوگهای یکی کم میکردیم و میگفتیم اینها را شما بگویید. نقش امیر در این موضوع خیلی مؤثر بود، چرا که تجربه او قابل قیاس نبود. امیر ته داستان را میدید و پیشبینی میکرد که اگر چنین کنیم،
چنان میشود.
چالشهای کمدی پانیذ
نگار بابایی، بازیگر نقش پانیذ توضیح داد: قبل از لمندگان با سریال «سوجان» در قاب تلویزیون بودم و همزمان در تئاتر اجرا داشتم. آقای مرادی تهیهکننده سریال، مرا در همان تئاتر دید و پیشنهاد بازی دادند. آن نقش نسبت به پانیذ طولانیتر بود اما به دلیل مشغله و ترس از بازی در کمدی، اول قبول نکردم. پس از دریافت پیشنهاد نقش پانیذ، تردید داشتم اما میخواستم ترسم از کمدی را کنار بگذارم. وقتی جلوی دوربین رفتم و چند روز فیلمبرداری کردیم، آنقدر لذت بردم که آرزو کردم کاش نقش طولانیتر را قبول کرده بودم. روز اول متوجه شدم نتایج بازی در کمدی به پارتنر بازیگر هم بستگی دارد؛ چون خودم کمدین نیستم و برای موفقیت، همراهی مقابل ضروری است.
وی تجربه حضور در سریال را مفید دانست و گفت: لمندگان برای من تجربه خیلی جالبی بود. اتفاقا برعکس فشار کاریای که دوستان دیگر از آن صحبت کردند، این تجربه برایم با آسودگی همراه بود؛ هم در پشت صحنه و هم جلوی دوربین همهچیز در آرامش جلو رفت. واقعا لذت بردم، چون معمولا کارهایی که قبلا بازی کردهام با سردرد و چالشهای دیگر همراه بود؛ هم از نظر دیدن آن، هم از نظر آرامشی که داشت و هم از منظر فضایی که در پشت صحنه برقرار بود، همهوهمه برایم تجربه خوبی رقم زد و از این به بعد از پیشنهادهای بازی در کمدی استقبال خواهم کرد.
تمایز کمدی
حسین موسوی بازیگر نقش هادی که با بازی در «نون خ» شناخته شده، درباره تفاوت این دو سریال گفت: در نون خ طنز کلامی به خاطر لهجه و ارتباط نزدیک اهالی آبادی بود اما در لمندگان به دلیل فضای مثبت خانواده محمدی، امکان مانور کمدی زیاد نبود تا وجه مثبت آنها حفظ شود.
آقای علی مسعودی میگفت طنز زیاد در لمندگان باعث ضربه به فضای سریال میشود. ما باید میان طنز و جدیت تعادل برقرار میکردیم که کار دشواری بود اما با همکاری گروه ممکن شد. یکی از نکات مثبت لمندگان این بود که بازیگران آزادی خلاقیت داشتند و آقای بکتاشیان به بازیگران اعتماد کامل داشتند، البته در چارچوب جنس کار.
موسوی گفت: در فصل اول لمندگان هادی و فواد در یک مدرسه کنار هم هستند و در این امر امکان خلق خردهروایتهای جذاب با طنز موش و گربهای وجود دارد.شخصیتهایی مثل کوروش که پدرش ثروتمند است، فواد که تحلیلگر مسائل است و رامتین با آرزوی تشکیل خانواده،هرکدام میتوانندمحورفصل دوم باشند.معتضدی دراین باره افزود:درسریالهای عاشقانه داستان محدودیت دارد اما لمندگان به دلیل جنس متفاوتش ظرفیت زیادی برای ادامه و اپیزودهای بیشتر دارد. افشاری هم گفت برای نگارش فصل دوم باید حتما با بازیگران مشورت شود چون حالا دیگر ما با شخصیتها انس گرفتهایم.