ماهی در قلاب نمایش همدلی و همزبانی
از قدیم گفته‌اند همدلی ازهمزبانی بهتر است اما اگر این همدلی با همزبانی همراه باشد؛ جهانی پر از مفاهمه و درک متقابل شکل می‌گیرد که می‌تواند احساس تعلق مشترک ومحبت را دروجود ما بیدار کند.این روزهاهنرمندان تاجیکستان باسرمایه‌گذاری شبکه آی فیلم صداوسیما و یک شرکت خصوصی درجهت این مفاهمه پیشقدم شده‌اند و فیلمی با نام «ماهی در قلاب» را ساخته‌‌اند.
این فیلم که محصول مشترک ایران و تاجیکستان است، شامگاه یکشنبه ۳۰ شهریور در مرکز همایش‌های صداوسیما رونمایی شد. این مراسم رونمایی با حضور دکتر پیمان جبلی رئیس سازمان صداوسیما،دکتر غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی وبنیاد سعدی، احمد نوروزی معاون برون‌مرزی صداوسیما، نظام‌الدین زاهدی سفیر جمهوری تاجیکستان در تهران؛ همچنین عوامل و بازیگران این فیلم و جمعی از هنرمندان سینما و تلویزیون، مدیران و کارکنان رسانه‌ملی برگزار شد.
ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی در این مراسم از تولید اثری مشترک بین دو کشور هم‌کیش و همزبان ایران و تاجیکستان ابراز خشنودی کرد و گفت: «امشب در کنار سفیر تاجیکستان یاد ۳۴ سال پیش افتادم که پس از فروپاشی شوروی سابق، برای شرکت در مراسم شروع روابط سیاسی دو کشور، به تاجیکستان دعوت شدیم. سفری که برایم شورانگیز بود و زبانم هنوز از بیان احساس هیأت ایرانی و مردم تاجیکستان از این پیوند مجدد، قاصر است.»
او با بیان این‌که شور و غوغایی در افتتاح سفارت ایران در تاجیکستان برپا بود، افزود:«پس از ۷۰ سال و ستم‌هایی که به مردم تاجیکستان شده بود، این کشور به اصل خود بازمی‌گشت. شب شعری برپا شد و شاعران ایرانی و تاجیکی شعر می‌خواندند. من هم غزلی با مطلع «تا من از چشم تو ای نامهربان افتاده‌ام/ قطره اشکم که از چشم جهان افتاده‌ام» خواندم که مناسب حال مردم تاجیکستان و یادآور بازگشت این کشور به آزادی و اصالت خویش بود. یادم است شهید آوینی در آن سفر با ما بود و من پس از بازگشت مقاله‌ای با عنوان «چهارشنبه‌ای در دوشنبه» نوشتم.»
وجود مضامین بی‌شمار برای هم‌افزایی فرهنگی
رئیس بنیاد سعدی یادآوری کرد: «حکایت ما و تاجیکستان حکایت بیت «با صد هزار جلوه برون آمدی که من/ با صدهزار دیده تماشا کنم تو را»ست. مضامین متعدد برای کارهای بین‌الملل بین دو کشور وجود دارد و این‌که وقتی به تاجیکستان می‌روید، گویی در هوای ایران تنفس می‌کنید، برای مردم تاجیکستان نیز در قبال ایران، همین‌طور است.» رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بیان پیوندهای دیرینه بین دو ملت، به یکی از شخصیت‌های مطرح ایرانی اشاره کرد که هنوز جلوه‌های تأثیرگذاری‌اش در زندگی مردم این کشور ماندگار است. او افزود: «چندصد سال پیش میرسیدعلی همدانی به همراه جماعتی، از ایران به هندوستان می‌روند و فرهنگ اسلامی ــ ایرانی را در کشمیر پایه‌ریزی کرد. سپس او در تاجیکستان در کولاب پیر طریقت شد و دایره اثرگذاری‌اش امروز چنان است که در تاجیکستان بسیاری از خانواده‌ها فرزندان‌شان را امیر می‌نامند؛ زیرا میرسیدعلی در تاجیکستان به «امیر جان» معروف است.» حداد عادل با تأکید بر این‌که خوشحالم تولید مشترکی بین ایران و تاجیکستان اتفاق افتاده، گفت: «چه خوش گفته‌اند که «ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است» امیدوارم شاهد افزایش روزافزون تحقق طرح‌ها و برنامه‌های فرهنگی مشترک بین دو ملت باشیم.»
«ماهی در قلاب» نمونه‌ای از همکاری بین فرهنگی
در ادامه مراسم رونمایی از فیلم سینمایی ماهی در قلاب، نظام‌الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در ایران با یادآوری ابیاتی از رودکی گفت: «امروز روز برپایی محفل دیدار تاجیکستان و ایران است؛ روز انس و مودت. ما دو ملتی هستیم که مشترکات فرهنگی بسیاری، از جمله زبان، دین و تاریخ داریم که از عمق تاریخ سرچشمه می‌گیرد. بزرگان این مشترکات را برای ما به ارث گذاشتند و ما باید آنها را گرامی بداریم، تحکیم ببخشیم و برای آیندگان به میراث بگذاریم. این مشترکات زمینه‌ساز تحکیم روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان ایران و تاجیکستان است و خوشحالیم که مکالمات سیاسی بین دو کشور ادامه دارد و با تعامل رؤسای‌جمهور دو کشور، روابط درحال گسترش است. ازاین‌رو، همه باید تلاش کنیم توافق‌های به دست‌آمده بین دو کشور را اجرایی کنیم.»
سفیر تاجیکستان در تهران تصریح کرد: «مشترکات و زمینه رشد همکاری‌ها در سایه فرهنگ حاصل می‌شود. ظرفیت همکاری ایران و تاجیکستان بی‌نهایت و بلاحدود است و باید از این ظرفیت‌ها به نفع دو کشور استفاده کنیم؛ همان‌طور که این فیلم نمونه‌ای عالی از همکاری ایران و تاجیکستان است که از مشترکات فرهنگی، زبانی، رسم و آیین دو ملت منشأ گرفته است.»
اولین قدم برای کارهای آتی برداشته شد
در ادامه این مراسم، احسان کاوه، مدیر شبکه آی‌فیلم گفت: «ترسیم افق‌های بزرگ فرهنگی در معاونت برون‌مرزی صداوسیما، فرصت ارزشمندی ایجاد کرد که آقای مرتضی شمسی، مدیر وقت شبکه آی‌فیلم آن را مغتنم شمرد طراحی و تولید فیلم سینمایی ماهی در قلاب را شروع کرد و در دوره جدید نیز ادامه یافت؛ اقدامی که جای سپاس دارد. از بخش خصوصی سرمایه‌گذار در تولید این فیلم (هلدینگ سیکاپ) و برادرانم در داو فیلم و تاجیک فیلم تاجیکستان نیز تقدیر می‌کنم. این کار، اولین قدم برای کارهای آتی است که بین دو کشور به صورت مشترک انجام می‌شود. همچنین در راستای سند تحول صداوسیما قصد داریم، آثار دیگری با کشورهای دیگر تولید کنیم.»
برادری ایران و تاجیکستان در تولید «ماهی در قلاب»
محی‌الدین مظفر، کارگردان فیلم سینمایی ماهی درقلاب هم در بخش دیگری گفت:«ما در کتاب‌ها همدیگر را می‌شناسیم. می‌دانیم که ایران و تاجیکستان برادرند اما من درتولید این فیلم عملا این پیوند را به‌چشم دیدم. همراه برادران ایرانی با همدلی این فیلم را آفریدیم و هرباربه ایران می‌آمدم، فکرمی‌کردم به شهری در کشور خودم می‌روم. این نتیجه محبت دوستان ایرانی است. همچنین حضورم در اینجا نشانه‌ای از سپاسگزاری و محبت است. این دوستی، سیاست خردمندانه دو حکومت ایران و تاجیکستان به شمار می‌رود و باید از چنین فرصتی برای معرفی ایران در تاجیکستان و تاجیکستان در ایران بهره برد.»
خلق اثری بین‌المللی با بودجه اندک
امیر تاجیک، تهیه‌کننده این اثر نیز بیان کرد: «تولد این فیلم نتیجه یک اعتماد متقابل بود. افتخار رسانه‌ملی در این است که در روند تولید، فراتر از چارچوب‌های اداری عمل شد و با اعتماد به شرکت سرمایه‌گذار و گروه تولید، حتی تغییرات مدیریتی هم خللی در کارایجاد نکرد. جای خوشحالی است که یک فیلم بین‌المللی با بودجه‌ای اندک ساخته شد.» در پایان این مراسم با حضور دکتر پیمان جبلی، رئیس رسانه‌ملی، غلامعلی حداد عادل رئیس بنیاد سعدی، نظام‌الدین زاهدی سفیر تاجیکستان در ایران و جمعی دیگر از مدیران رسانه‌ملی پوستر این فیلم امضا و از آن رونمایی شد.گفتنی است؛ در این مراسم بازیگران فیلم از جمله خورشید مصطفی‌اف، سیاره صفراوا و عبدالله عبدالرحیم‌زاده وهمچنین مدیران فرهنگی و هنرمندانی چون حسین طاهری، اسدالله اعلایی، سهیل موفق، آرش قاسمی، حسین فرحبخش، داریوش بابائیان، اسدالله نیک‌نژاد و... نیز حاضر بودند.
تولید محصول در خانواده
حسین همدانی‌زاده، رئیس هیأت‌مدیره هلدینگ سیکاپ نیز در این مراسم گفت: «خدا را شاکرم که فیلم به این مرحله رسیده است. ما در هلدینگ سیکاپ حدود یک دهه برای خانواده محصول تولید می‌کنیم و با پیشنهاد آی‌فیلم، ورود به تولید این فیلم را هم در راستای خدمت به خانواده‌ها دنبال کردیم. وقتی با مردم تاجیکستان روبه‌رو شدیم، دریچه‌ای دیگر پیش‌روی‌مان باز شد. آنها برای ما سعدی،حافظ و مولانا می‌خواندند و این خوشحال و مطمئن‌مان می‌کرد که کار درستی رقم خورده. ما فیلم را در بازار کن و بوسان ارائه کردیم و احساس می‌کنیم مسئولیت سنگینی داریم تا این پروژه اقتصادی شود.»
ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی در این مراسم از تولید اثری مشترک بین دو کشور هم‌کیش و همزبان ایران و تاجیکستان ابراز خشنودی کرد و گفت: «امشب در کنار سفیر تاجیکستان یاد ۳۴ سال پیش افتادم که پس از فروپاشی شوروی سابق، برای شرکت در مراسم شروع روابط سیاسی دو کشور، به تاجیکستان دعوت شدیم. سفری که برایم شورانگیز بود و زبانم هنوز از بیان احساس هیأت ایرانی و مردم تاجیکستان از این پیوند مجدد، قاصر است.»
او با بیان این‌که شور و غوغایی در افتتاح سفارت ایران در تاجیکستان برپا بود، افزود:«پس از ۷۰ سال و ستم‌هایی که به مردم تاجیکستان شده بود، این کشور به اصل خود بازمی‌گشت. شب شعری برپا شد و شاعران ایرانی و تاجیکی شعر می‌خواندند. من هم غزلی با مطلع «تا من از چشم تو ای نامهربان افتاده‌ام/ قطره اشکم که از چشم جهان افتاده‌ام» خواندم که مناسب حال مردم تاجیکستان و یادآور بازگشت این کشور به آزادی و اصالت خویش بود. یادم است شهید آوینی در آن سفر با ما بود و من پس از بازگشت مقاله‌ای با عنوان «چهارشنبه‌ای در دوشنبه» نوشتم.»
وجود مضامین بی‌شمار برای هم‌افزایی فرهنگی
رئیس بنیاد سعدی یادآوری کرد: «حکایت ما و تاجیکستان حکایت بیت «با صد هزار جلوه برون آمدی که من/ با صدهزار دیده تماشا کنم تو را»ست. مضامین متعدد برای کارهای بین‌الملل بین دو کشور وجود دارد و این‌که وقتی به تاجیکستان می‌روید، گویی در هوای ایران تنفس می‌کنید، برای مردم تاجیکستان نیز در قبال ایران، همین‌طور است.» رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بیان پیوندهای دیرینه بین دو ملت، به یکی از شخصیت‌های مطرح ایرانی اشاره کرد که هنوز جلوه‌های تأثیرگذاری‌اش در زندگی مردم این کشور ماندگار است. او افزود: «چندصد سال پیش میرسیدعلی همدانی به همراه جماعتی، از ایران به هندوستان می‌روند و فرهنگ اسلامی ــ ایرانی را در کشمیر پایه‌ریزی کرد. سپس او در تاجیکستان در کولاب پیر طریقت شد و دایره اثرگذاری‌اش امروز چنان است که در تاجیکستان بسیاری از خانواده‌ها فرزندان‌شان را امیر می‌نامند؛ زیرا میرسیدعلی در تاجیکستان به «امیر جان» معروف است.» حداد عادل با تأکید بر این‌که خوشحالم تولید مشترکی بین ایران و تاجیکستان اتفاق افتاده، گفت: «چه خوش گفته‌اند که «ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است» امیدوارم شاهد افزایش روزافزون تحقق طرح‌ها و برنامه‌های فرهنگی مشترک بین دو ملت باشیم.»
«ماهی در قلاب» نمونه‌ای از همکاری بین فرهنگی
در ادامه مراسم رونمایی از فیلم سینمایی ماهی در قلاب، نظام‌الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در ایران با یادآوری ابیاتی از رودکی گفت: «امروز روز برپایی محفل دیدار تاجیکستان و ایران است؛ روز انس و مودت. ما دو ملتی هستیم که مشترکات فرهنگی بسیاری، از جمله زبان، دین و تاریخ داریم که از عمق تاریخ سرچشمه می‌گیرد. بزرگان این مشترکات را برای ما به ارث گذاشتند و ما باید آنها را گرامی بداریم، تحکیم ببخشیم و برای آیندگان به میراث بگذاریم. این مشترکات زمینه‌ساز تحکیم روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان ایران و تاجیکستان است و خوشحالیم که مکالمات سیاسی بین دو کشور ادامه دارد و با تعامل رؤسای‌جمهور دو کشور، روابط درحال گسترش است. ازاین‌رو، همه باید تلاش کنیم توافق‌های به دست‌آمده بین دو کشور را اجرایی کنیم.»
سفیر تاجیکستان در تهران تصریح کرد: «مشترکات و زمینه رشد همکاری‌ها در سایه فرهنگ حاصل می‌شود. ظرفیت همکاری ایران و تاجیکستان بی‌نهایت و بلاحدود است و باید از این ظرفیت‌ها به نفع دو کشور استفاده کنیم؛ همان‌طور که این فیلم نمونه‌ای عالی از همکاری ایران و تاجیکستان است که از مشترکات فرهنگی، زبانی، رسم و آیین دو ملت منشأ گرفته است.»
اولین قدم برای کارهای آتی برداشته شد
در ادامه این مراسم، احسان کاوه، مدیر شبکه آی‌فیلم گفت: «ترسیم افق‌های بزرگ فرهنگی در معاونت برون‌مرزی صداوسیما، فرصت ارزشمندی ایجاد کرد که آقای مرتضی شمسی، مدیر وقت شبکه آی‌فیلم آن را مغتنم شمرد طراحی و تولید فیلم سینمایی ماهی در قلاب را شروع کرد و در دوره جدید نیز ادامه یافت؛ اقدامی که جای سپاس دارد. از بخش خصوصی سرمایه‌گذار در تولید این فیلم (هلدینگ سیکاپ) و برادرانم در داو فیلم و تاجیک فیلم تاجیکستان نیز تقدیر می‌کنم. این کار، اولین قدم برای کارهای آتی است که بین دو کشور به صورت مشترک انجام می‌شود. همچنین در راستای سند تحول صداوسیما قصد داریم، آثار دیگری با کشورهای دیگر تولید کنیم.»
برادری ایران و تاجیکستان در تولید «ماهی در قلاب»
محی‌الدین مظفر، کارگردان فیلم سینمایی ماهی درقلاب هم در بخش دیگری گفت:«ما در کتاب‌ها همدیگر را می‌شناسیم. می‌دانیم که ایران و تاجیکستان برادرند اما من درتولید این فیلم عملا این پیوند را به‌چشم دیدم. همراه برادران ایرانی با همدلی این فیلم را آفریدیم و هرباربه ایران می‌آمدم، فکرمی‌کردم به شهری در کشور خودم می‌روم. این نتیجه محبت دوستان ایرانی است. همچنین حضورم در اینجا نشانه‌ای از سپاسگزاری و محبت است. این دوستی، سیاست خردمندانه دو حکومت ایران و تاجیکستان به شمار می‌رود و باید از چنین فرصتی برای معرفی ایران در تاجیکستان و تاجیکستان در ایران بهره برد.»
خلق اثری بین‌المللی با بودجه اندک
امیر تاجیک، تهیه‌کننده این اثر نیز بیان کرد: «تولد این فیلم نتیجه یک اعتماد متقابل بود. افتخار رسانه‌ملی در این است که در روند تولید، فراتر از چارچوب‌های اداری عمل شد و با اعتماد به شرکت سرمایه‌گذار و گروه تولید، حتی تغییرات مدیریتی هم خللی در کارایجاد نکرد. جای خوشحالی است که یک فیلم بین‌المللی با بودجه‌ای اندک ساخته شد.» در پایان این مراسم با حضور دکتر پیمان جبلی، رئیس رسانه‌ملی، غلامعلی حداد عادل رئیس بنیاد سعدی، نظام‌الدین زاهدی سفیر تاجیکستان در ایران و جمعی دیگر از مدیران رسانه‌ملی پوستر این فیلم امضا و از آن رونمایی شد.گفتنی است؛ در این مراسم بازیگران فیلم از جمله خورشید مصطفی‌اف، سیاره صفراوا و عبدالله عبدالرحیم‌زاده وهمچنین مدیران فرهنگی و هنرمندانی چون حسین طاهری، اسدالله اعلایی، سهیل موفق، آرش قاسمی، حسین فرحبخش، داریوش بابائیان، اسدالله نیک‌نژاد و... نیز حاضر بودند.
تولید محصول در خانواده
حسین همدانی‌زاده، رئیس هیأت‌مدیره هلدینگ سیکاپ نیز در این مراسم گفت: «خدا را شاکرم که فیلم به این مرحله رسیده است. ما در هلدینگ سیکاپ حدود یک دهه برای خانواده محصول تولید می‌کنیم و با پیشنهاد آی‌فیلم، ورود به تولید این فیلم را هم در راستای خدمت به خانواده‌ها دنبال کردیم. وقتی با مردم تاجیکستان روبه‌رو شدیم، دریچه‌ای دیگر پیش‌روی‌مان باز شد. آنها برای ما سعدی،حافظ و مولانا می‌خواندند و این خوشحال و مطمئن‌مان می‌کرد که کار درستی رقم خورده. ما فیلم را در بازار کن و بوسان ارائه کردیم و احساس می‌کنیم مسئولیت سنگینی داریم تا این پروژه اقتصادی شود.»
