چالش‌های اجرای یک برنامه تخصصی
سابقه برنامه پایش به سال‌ها قبل بازمی‌گردد و با وجود تغییرات فرمی که در همه این سال‌ها داشته، هنوز هم به شیوه‌ای عمیق، بحث‌های اقتصادی را برای مخاطب تبیین می‌کند. این برنامه که تولید گروه دانش و اقتصاد شبکه یک است، با حضور کارشناسان و مسئولان، به بررسی موضوعاتی مانند اشتغال و بیکاری، تورم، کارآفرینی، قیمت‌گذاری خودرو، مسکن و نرخ ارز می‌پردازد.
پایش در واقع با هدف آگاهی‌بخشی و دانش‌افزایی مردم در حوزه مسائل اقتصادی ساخته شده و تاکنون مجری‌های مختلفی همچون مرتضی حیدری و کیاداوود اسفندیاری داشته و حالا دو سالی است که با اجرای ندا سپانلو روی آنتن می‌رود.
سپانلو با سابقه تهیه‌کنندگی و اجرای بسیاری از برنامه‌های اقتصادی، توانسته با دانش و تخصص آمیخته به صبر خود، یک برنامه سرراست و تماشایی ارائه کند. این مجری در حوزه اقتصاد تحصیل کرده و خودش تاکید می‌کند که برای اجرای برنامه پایش، مطالعه دارد و تلاش می‌کند خودش را به‌روز نگه دارد.
از اقتصاد به اجتماع
ندا سپانلو در گفت‌وگوی خود با جام‌جم، با اشاره به آغاز فعالیتش از اوایل دهه ۸۰، می‌گوید: من از سال ۸۱ تقریبا در حوزه اقتصاد اجرا داشته‌ام و شاید یکی از اولین خانم‌هایی بودم که وارد مباحث اقتصادی شد. آن هم به‌واسطه تحصیلاتم بود؛ من لیسانس اقتصاد نظری دارم و فوق‌لیسانس توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی خوانده‌ام و بعدها نیز دوره دی‌بی‌ای گذراندم. بنابراین در حوزه تخصصی خودم، هرجا بوده‌ام ، در همین زمینه فعالیت کرده‌ام. البته مدتی هم در حوزه اجراهای اجتماعی و برنامه‌های صبحگاهی فعالیت داشتم. حتی آنجا هم تلاش می‌کردم گفت‌وگوهای اقتصادی را که امکانش وجود دارد وارد مباحث اجتماعی کنم. یعنی باز هم به نوعی به رشته تخصصی خودم وفادار ماندم.
وی درخصوص تفاوت اجرا در یک برنامه معمولی با برنامه تخصصی،به این نکته اشاره می‌کند: اجرای برنامه‌های معمولی ــ مثل برنامه‌های اجتماعی،جنگ و... ــ وتخصصی خیلی با هم فرق دارد.اجرای تخصصی نیازمندمطالعه زیاد، اعتبارسنجی مطالب و جست‌وجوی آمار دقیق است، در حالی‌که اجرای برنامه‌های اجتماعی و روزانه مثل صبحگاهی و عصرگاهی بیشتر به مهارت بداهه‌گویی مجری متکی است تا از دایره لغت‌شان بیشتر استفاده یا درباره مناسبت‌های مختلف صحبت کنند. اما در برنامه‌های تخصصی نمی‌توان بدون پشتوانه یا بداهه صحبت کرد؛ همه مطالب باید مستند، با منبع معتبر و دارای مبنای علمی باشد و نباید اشتباه کرد. مهم‌ترین تفاوت میان برنامه‌های معمولی و تخصصی همین است؛ اجرای برنامه تخصصی نیازمند تمرکز دقیق روی حوزه کاری است. باید همه رویدادها و اخبار مرتبط با آن حوزه را رصد و پیگیری کنید و همواره به‌روز باشید؛ به‌عبارتی نمی‌توان به‌سادگی و بدون آمادگی روی آنتن رفت و هرچه را به ذهن می رسد، گفت.
مطالعه و مشاوره برای «پایش»
سپانلو با اشاره به لزوم مطالعه برای اجرای یک برنامه تخصصی مثل پایش، بیان می‌کند: برای اجرای برنامه‌ای مثل «پایش» که زنده است، حتما باید مطالعه داشت؛چون سوژه‌ها براساس اتفاقات روز انتخاب می‌شود،لازم است آخرین اخبار و آمار مرتبط با موضوع را جست‌وجو و بررسی کنیم. البته تیم سردبیری پایش بخشی از این کارها مثل جست‌وجوی مطالب و آماده‌سازی محتوا را انجام می‌دهد و آنها خیلی به من کمک می‌کنند. اما خودمجری هم باید مطالعه کند،حضورذهن داشته باشد وبتوانداجزای مختلف بحث راتحلیل وارتباط‌های آنها رادرک کند؛ کاری که به تجربه و مدت زمان طولانی فعالیت نیاز دارد.
از سپانلو می‌پرسم آیا پایش اتاق فکر دارد و اصلا خودش هم برای مباحثه و هم‌فکری در این اتاق مشارکت می‌کند؟ او پاسخ می‌دهد: همه برنامه‌ها به همین شکل است؛ بالاخره یک اتاق فکر مجازی وجود دارد که در آن سوژه‌ها مطرح می‌شود. برگزاری این اتاق فکر به موقعیت بستگی دارد؛ اگر فرصت باشد حتما برگزار می‌شود و اگر نه، به صورت تماس تلفنی دو‌به‌دو مشورت می‌کنیم. البته کاملا با هم تعامل و هماهنگی داریم. در مجموع، اجرای یک برنامه تخصصی بسیار حساس است و به‌خصوص برای یک برنامه مرتبط با حوزه اقتصاد، ممکن است روی انتظارات تورمی و افکار مخاطب هم تأثیر بگذارد و گاهی جبران اشتباه ممکن نباشد. به همین دلیل حساسیت زیادی دارد.
تهیه‌کنندگی به کمکم آمد
او که سال‌ها فعالیت تهیه‌کنندگی داشته، معتقد است که این فعالیت‌ها به کمکش آمده تا بهتر بتواند به اجرای برنامه زنده مسلط شود. سپانلو بیان می‌کند: تجربه سال‌ها تهیه‌کنندگی برای من بسیار ارزشمند بوده است. مهم‌ترین برنامه مفصلی که من تهیه کردم، برنامه صبحگاهی «روز از نو» بود که یک‌سال و نیم تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشتم. این تجربه در حوزه‌های مختلف تسلط زیادی به آدم می‌دهد، چون نظارت هم بر سردبیری و هم بر نحوه تحقیقات و گفت‌وگوها برعهده‌ات است. علاوه بر این، نزدیک به ۱۰ سال مدیر گروه بودن هم تجربه‌ای بود که خیلی به من کمک کرد.
آهسته و با تسلط
نکته مهم دیگر در صحبت‌های این مجری، آهستگی و صبری است که مخاطب را به پیگیری برنامه دعوت می‌کند. خودش درباره این ویژگی می‌گوید: خیلی برایم جالب است که این نکته را بارها شنیده‌ام؛ حتی مدیران مختلف یا مردم گاهی می‌گویند که من خیلی آرامش دارم و مطالب را با آرامش بیان می‌کنم و اصلا هیچ استرسی در کلامم نیست. راستش خودم فکر نمی‌کنم چنین مدیریت آرامی داشته باشم ولی هرگز تصور نمی‌کردم اجرای من این آرامش را منتقل کند. خوشحالم که برداشت دیگران همین بوده است.
او در عین‌حال، درخصوص برخی اجراهای این روزها تاکید می‌کند که مخاطب نیاز به قدری آرامش و شادی دارد تا بهتر بتواند با برنامه ارتباط برقرار کند. سپانلو عنوان می‌کند: به نظرم الان اصلا دوره شتاب‌زدگی، شلوغ‌کاری و ذوق‌زدگی روی آنتن نیست. الان همه به یک آرامش و شادی در دل نیاز دارند، حتی اگر چند دقیقه تلویزیون نگاه می‌کنند، دوست دارند در این مدت حس خوبی دریافت کنند، نه این‌که شاهد استرس یا شلوغ‌کاری مجری یا دیگر تصاویر تلویزیونی باشند. خیلی ممنونم از این ابزار دیدگاه‌تان و خوشحالم که این احساس به مخاطب منتقل می‌شود.
سپانلو با سابقه تهیه‌کنندگی و اجرای بسیاری از برنامه‌های اقتصادی، توانسته با دانش و تخصص آمیخته به صبر خود، یک برنامه سرراست و تماشایی ارائه کند. این مجری در حوزه اقتصاد تحصیل کرده و خودش تاکید می‌کند که برای اجرای برنامه پایش، مطالعه دارد و تلاش می‌کند خودش را به‌روز نگه دارد.
از اقتصاد به اجتماع
ندا سپانلو در گفت‌وگوی خود با جام‌جم، با اشاره به آغاز فعالیتش از اوایل دهه ۸۰، می‌گوید: من از سال ۸۱ تقریبا در حوزه اقتصاد اجرا داشته‌ام و شاید یکی از اولین خانم‌هایی بودم که وارد مباحث اقتصادی شد. آن هم به‌واسطه تحصیلاتم بود؛ من لیسانس اقتصاد نظری دارم و فوق‌لیسانس توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی خوانده‌ام و بعدها نیز دوره دی‌بی‌ای گذراندم. بنابراین در حوزه تخصصی خودم، هرجا بوده‌ام ، در همین زمینه فعالیت کرده‌ام. البته مدتی هم در حوزه اجراهای اجتماعی و برنامه‌های صبحگاهی فعالیت داشتم. حتی آنجا هم تلاش می‌کردم گفت‌وگوهای اقتصادی را که امکانش وجود دارد وارد مباحث اجتماعی کنم. یعنی باز هم به نوعی به رشته تخصصی خودم وفادار ماندم.
وی درخصوص تفاوت اجرا در یک برنامه معمولی با برنامه تخصصی،به این نکته اشاره می‌کند: اجرای برنامه‌های معمولی ــ مثل برنامه‌های اجتماعی،جنگ و... ــ وتخصصی خیلی با هم فرق دارد.اجرای تخصصی نیازمندمطالعه زیاد، اعتبارسنجی مطالب و جست‌وجوی آمار دقیق است، در حالی‌که اجرای برنامه‌های اجتماعی و روزانه مثل صبحگاهی و عصرگاهی بیشتر به مهارت بداهه‌گویی مجری متکی است تا از دایره لغت‌شان بیشتر استفاده یا درباره مناسبت‌های مختلف صحبت کنند. اما در برنامه‌های تخصصی نمی‌توان بدون پشتوانه یا بداهه صحبت کرد؛ همه مطالب باید مستند، با منبع معتبر و دارای مبنای علمی باشد و نباید اشتباه کرد. مهم‌ترین تفاوت میان برنامه‌های معمولی و تخصصی همین است؛ اجرای برنامه تخصصی نیازمند تمرکز دقیق روی حوزه کاری است. باید همه رویدادها و اخبار مرتبط با آن حوزه را رصد و پیگیری کنید و همواره به‌روز باشید؛ به‌عبارتی نمی‌توان به‌سادگی و بدون آمادگی روی آنتن رفت و هرچه را به ذهن می رسد، گفت.
مطالعه و مشاوره برای «پایش»
سپانلو با اشاره به لزوم مطالعه برای اجرای یک برنامه تخصصی مثل پایش، بیان می‌کند: برای اجرای برنامه‌ای مثل «پایش» که زنده است، حتما باید مطالعه داشت؛چون سوژه‌ها براساس اتفاقات روز انتخاب می‌شود،لازم است آخرین اخبار و آمار مرتبط با موضوع را جست‌وجو و بررسی کنیم. البته تیم سردبیری پایش بخشی از این کارها مثل جست‌وجوی مطالب و آماده‌سازی محتوا را انجام می‌دهد و آنها خیلی به من کمک می‌کنند. اما خودمجری هم باید مطالعه کند،حضورذهن داشته باشد وبتوانداجزای مختلف بحث راتحلیل وارتباط‌های آنها رادرک کند؛ کاری که به تجربه و مدت زمان طولانی فعالیت نیاز دارد.
از سپانلو می‌پرسم آیا پایش اتاق فکر دارد و اصلا خودش هم برای مباحثه و هم‌فکری در این اتاق مشارکت می‌کند؟ او پاسخ می‌دهد: همه برنامه‌ها به همین شکل است؛ بالاخره یک اتاق فکر مجازی وجود دارد که در آن سوژه‌ها مطرح می‌شود. برگزاری این اتاق فکر به موقعیت بستگی دارد؛ اگر فرصت باشد حتما برگزار می‌شود و اگر نه، به صورت تماس تلفنی دو‌به‌دو مشورت می‌کنیم. البته کاملا با هم تعامل و هماهنگی داریم. در مجموع، اجرای یک برنامه تخصصی بسیار حساس است و به‌خصوص برای یک برنامه مرتبط با حوزه اقتصاد، ممکن است روی انتظارات تورمی و افکار مخاطب هم تأثیر بگذارد و گاهی جبران اشتباه ممکن نباشد. به همین دلیل حساسیت زیادی دارد.
تهیه‌کنندگی به کمکم آمد
او که سال‌ها فعالیت تهیه‌کنندگی داشته، معتقد است که این فعالیت‌ها به کمکش آمده تا بهتر بتواند به اجرای برنامه زنده مسلط شود. سپانلو بیان می‌کند: تجربه سال‌ها تهیه‌کنندگی برای من بسیار ارزشمند بوده است. مهم‌ترین برنامه مفصلی که من تهیه کردم، برنامه صبحگاهی «روز از نو» بود که یک‌سال و نیم تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشتم. این تجربه در حوزه‌های مختلف تسلط زیادی به آدم می‌دهد، چون نظارت هم بر سردبیری و هم بر نحوه تحقیقات و گفت‌وگوها برعهده‌ات است. علاوه بر این، نزدیک به ۱۰ سال مدیر گروه بودن هم تجربه‌ای بود که خیلی به من کمک کرد.
آهسته و با تسلط
نکته مهم دیگر در صحبت‌های این مجری، آهستگی و صبری است که مخاطب را به پیگیری برنامه دعوت می‌کند. خودش درباره این ویژگی می‌گوید: خیلی برایم جالب است که این نکته را بارها شنیده‌ام؛ حتی مدیران مختلف یا مردم گاهی می‌گویند که من خیلی آرامش دارم و مطالب را با آرامش بیان می‌کنم و اصلا هیچ استرسی در کلامم نیست. راستش خودم فکر نمی‌کنم چنین مدیریت آرامی داشته باشم ولی هرگز تصور نمی‌کردم اجرای من این آرامش را منتقل کند. خوشحالم که برداشت دیگران همین بوده است.
او در عین‌حال، درخصوص برخی اجراهای این روزها تاکید می‌کند که مخاطب نیاز به قدری آرامش و شادی دارد تا بهتر بتواند با برنامه ارتباط برقرار کند. سپانلو عنوان می‌کند: به نظرم الان اصلا دوره شتاب‌زدگی، شلوغ‌کاری و ذوق‌زدگی روی آنتن نیست. الان همه به یک آرامش و شادی در دل نیاز دارند، حتی اگر چند دقیقه تلویزیون نگاه می‌کنند، دوست دارند در این مدت حس خوبی دریافت کنند، نه این‌که شاهد استرس یا شلوغ‌کاری مجری یا دیگر تصاویر تلویزیونی باشند. خیلی ممنونم از این ابزار دیدگاه‌تان و خوشحالم که این احساس به مخاطب منتقل می‌شود.
