گزارش «قاب کوچک» در گفتوگو با دست‌اندرکاران برنامه «سینمای نو»
داستانی از فیلم اولی‌ها
برنامه«سینمای نو بالکان» فضایی را برای نویسندگان جوان و تازه‌کار فراهم می‌کند تا آثار، تجربیات و دیدگاه خود را از دنیای فیلم ارائه دهند. آنچه این برنامه را متمایز می‌کند، تمرکز آن بر اصالت و تنوع براساس سن، جنسیت، تحصیلات و اصالت نویسندگان است که این برنامه را به بستری برای صداهای جدید در سینمای بوسنیوهرزگوین تبدیل می‌کند و در عین‌حال چالش‌های واقعی، اشتیاق و خلاقیت خالقان جوان را به تصویر می‌کشد. در این گزارش با دست‌اندرکاران این برنامه گفتوگو شده که در ادامه می‌خوانید.
معرفی ایران امروز
کانال سحر بالکان، یکی از پنج کانال تلویزیونی شبکه جهانی سحر و یکی از تلویزیون‌های معاونت برون‌مرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است که برنامه‌های خود را به زبان بوسنیایی (صربی و کرواتی) پخش می‌کند. راه‌اندازی این کانال به سال ۱۳۷۶ برمی‌گردد اما از سال ۱۳۹۸ پخش برنامه‌های این کانال به‌صورت ۲۴ ساعته در حال انجام است. گرچه حوزه مخاطبی این کانال به‌دلیل اشتراک زبانی کشورهای بالکان غربی خصوصا یوگسلاوی سابق مانند صربستان، کرواسی، بوسنیوهرزگوین و... را در‌برمی‌گیرد اما کشور بوسنیوهرزگوین به‌دلیل وجود جمعیت مسلمانان بومی از جایگاه ویژه‌ای در هدف‌گذاری تولید برنامه برخوردار است. علاوه بر تولید و تامین برنامه درباره معرفی ایران امروز که از وظایف ذاتی شبکههای برون‌مرزی است، یکی از سیاست‌های سحر بالکان تولید برنامه در منطقه هدف و برای مخاطب هدف است. از این‌رو تولید برنامه سینمای نو بالکان با هدف پرداختن به نسل جدید کارگردانان، فیلمسازان و دست‌اندرکاران صنعت سینما در منطقه بالکان در دستور کار قرار گرفت. فصل اول این مجموعه به معرفی فیلمسازان جوان بوسنیوهرزگوین می‌پردازد، هرچند بناست فصول آتی این برنامه را به نسل جوان کشورهای دیگر منطقه بالکان ازجمله صربستان و کرواسی اختصاص دهد. سینمای نو بالکان حرف‌های جدیدی برای گفتن دارد؛ حرف‌هایی که از زاویه دید متفاوتی نسبت به نسل‌های گذشته برخوردار است.
دیده شدن فیلمسازان جوان
هیمزو میهالیه‌ویچ، تهیه‌‌کننده وکارگردان برنامه سینمای نوبالکان فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی تلویزیون است.او تحصیلات خود را درسال۲۰۰۲میلادی دردانشگاه صداوسیمابه پایان بردو ازهمان سال وپس ازبازگشت به کشورش، بوسنیوهرزگوین، در دفتر تولید برنامه‌های مستند تلویزیون فدراسیون بوسنیوهرزگوین مشغول به کار بوده است.
اومی‌گوید: درطول ۲۳سال کار در دفتر تولید مستند تلویزیون فدرال بوسنیوهرزگوین، صدها برنامه و مستند با موضوعات متنوع ساخته‌ام، از موضوعات خبری گرفته تا موضوعات ورزشی، سرگرمی، علمی، تاریخی و مذهبی. در حال حاضر بیشتر با موضوعات مذهبی که دارای زمینه‌های تاریخی و آموزشی هستند، سروکار دارم و قصد‌م این است تا در آینده هم روی همین موضوعات کار کنم. وی در پاسخ به این پرسش که برنامه چه موضوعاتی را پوشش می‌دهد، توضیح می‌دهد: وقتی درباره برنامه سینمای نو بالکان صحبت می‌کنیم، هدف اصلی ما این است که به کارگردانان جوان و کسانی که اولین فیلم‌های خود را می‌سازند، فرصتی برای معرفی‌شان بدهیم. این برنامه، کار فیلمسازان جوان را در فیلم‌های بلند، مستندها و برخی برنامه‌های تلویزیونی شاخص دنبال می‌کند. در گفتوگو با این فیلمسازان، سعی می‌کنیم انگیزه‌های اصلی آنها را از مشارکت در ساخت آثارشان کشف کنیم. البته علاوه بر آشنایی با مشکلات آنها در کارشان، سعی می‌کنیم فرآیند فعالیت سینما و تولید آثار سینمایی در بوسنیوهرزگوین را نیز معرفی کنیم.
میهالیه‌ویچ درباره این برنامه بیشتر توضیح می‌دهد: در این مجموعه ۲۵ قسمتی با افرادی صحبت کردیم که هرکدام از آنها داستان واقعی خودشان را دارند؛ این‌که برای اولین‌بار چگونه و از چه طریقی به فرصت ساخت دست یافتند و چگونه چالش‌های پیش روی خود(همچون تامین بودجه) را حل کردند و... .
در این مجموعه، افرادی در سنین، جنسیت و پیشینه‌های مذهبی مختلف حضور دارند. به این ترتیب توانستند دیدگاه‌های منحصر‌به‌فرد خودشان رادرباره دنیای فیلم ارائه دهند.وی ادامه می‌دهد:بسیاری ازآنها ازآکادمی فیلم یاتلویزیون فارغ‌التحصیل نشده‌اند اما به‌دلیل عشق‌شان به فیلم و محتوای ویدئویی، می‌خواستند به جهانیان نشان دهند که می‌توانند در توسعه سینمای بوسنیوهرزگوین نقش داشته باشند. صحبت با دانشجویان جوان آکادمی فیلم در سارایوو و شنیدن برخی از روندهای جدید، افکار جدید و دیدگاه‌های آنها جالب بود. میهالیه‌ویچ با اشاره به مهم‌ترین بخش برنامه، عنوان می‌کند: این برنامه یک هدف مشخص دارد، آن هم ترویج فیلمسازان جوان و فراهم کردن فضایی برای تأیید آنهاست. این برنامه همچنین به‌عنوان بستری برای مستندسازی روندهای معاصر فیلم، ازجمله افکار دانشجویان و خالقان جوان، عمل می‌کند و از این طریق به درک بهتر روندها و نیازهای معاصر در خلاقیت سمعی و بصری بوسنیوهرزگوین کمک می‌کند. کارگردان این برنامه درخصوص این‌که چه افرادی مخاطب این برنامه هستند، می‌گوید: مخاطبان برنامه در درجه اول فیلمسازان جوان، دانشجویان آکادمی‌های فیلم و هنر و همچنین مبتدیان دنیای فیلم بوده، بنابراین مخاطبان ما عمدتا از این محافل هستند.
سینما‌اولی‌های منطقه بالکان
اکرم فلاح‌پیشه، مدیر برنامه‌های تلویزیونی سحر بالکان یادآوری می‌کند: سینمای نو بالکان، با موضوع سینما‌اولی‌های منطقه بالکان است و در هر قسمت، یک سینماگری که فیلم کوتاه یا مستند خود را به‌تازگی تولید کرده، به عنوان مهمان برنامه دعوت شده و درباره تولیدات خود گفتوگو می‌کند. در فواصل گفتوگو، کار هنری او هم پخش می‌شود. برنامه سینمای نو بالکان، هفته‌ای یک روز روی آنتن است. از آنجا که کانال بالکان، یک شبکه عمومی محسوب می‌شود، پرداختن به وجه هنر و سینما به‌عنوان یکی از مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی می‌بایست در جدول پخش مورد توجه قرار گیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که در رقابت با شبکههای تلویزیونی رقیب یا همسو در منطقه بالکان چه تدابیری اندیشیده شده، بیان می‌کند: یکی از راهکارهای مهم، جذب مخاطبانی بوده که ممکن است نادیده گرفته شوند یا کمتر دیده شده باشند. جذب مخاطب جوان و افرادی که برای اولین‌بار دست به کار تولیدات سینمایی مانند فیلم کوتاه و مستند زده‌اند و آینده روشنی پیش‌روی آنهاست نگاه‌های قشر هنرمند و سینماگر را متوجه کانال بالکان می‌کند. همچنین پخش برنامه از نگاه سینماگران جوان و تازه‌کار به مسائل اجتماعی، فرهنگی، هنری و... جامعه مخاطب یکی دیگر از اهداف جذابی است که کانال بالکان
پیگیری می‌کند.بشخصه معتقدم توجه به مخاطب جوان، هنرمند و نگاه متفاوت به سینمای منطقه، این برنامه را از سایر برنامه‌های کانال بالکان متفاوت ساخته است.
فلاح‌پیشه در پایان به مسئولیت‌هایی که در قبال این برنامه برعهده دارد اشاره می‌کند: نظارت بر سینماگرانی که به‌عنوان مهمان برنامه انتخاب می‌شوند از جهت همسو بودن با اهداف رسانه‌ملی جمهوری اسلامی ایران، نظارت بر موضوعات انتخاب شده در هر قسمت از برنامه و نحوه پرداختن به آنها و نظارت بر فیلم تولیدشده که در فواصل بین گفت‌و‌گوی مهمان و میزبان پخش می‌شود از مسئولیت‌هایی است که سعی می‌کنیم به بهترین شکل ممکن انجام شود.
کانال سحر بالکان، یکی از پنج کانال تلویزیونی شبکه جهانی سحر و یکی از تلویزیون‌های معاونت برون‌مرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است که برنامه‌های خود را به زبان بوسنیایی (صربی و کرواتی) پخش می‌کند. راه‌اندازی این کانال به سال ۱۳۷۶ برمی‌گردد اما از سال ۱۳۹۸ پخش برنامه‌های این کانال به‌صورت ۲۴ ساعته در حال انجام است. گرچه حوزه مخاطبی این کانال به‌دلیل اشتراک زبانی کشورهای بالکان غربی خصوصا یوگسلاوی سابق مانند صربستان، کرواسی، بوسنیوهرزگوین و... را در‌برمی‌گیرد اما کشور بوسنیوهرزگوین به‌دلیل وجود جمعیت مسلمانان بومی از جایگاه ویژه‌ای در هدف‌گذاری تولید برنامه برخوردار است. علاوه بر تولید و تامین برنامه درباره معرفی ایران امروز که از وظایف ذاتی شبکههای برون‌مرزی است، یکی از سیاست‌های سحر بالکان تولید برنامه در منطقه هدف و برای مخاطب هدف است. از این‌رو تولید برنامه سینمای نو بالکان با هدف پرداختن به نسل جدید کارگردانان، فیلمسازان و دست‌اندرکاران صنعت سینما در منطقه بالکان در دستور کار قرار گرفت. فصل اول این مجموعه به معرفی فیلمسازان جوان بوسنیوهرزگوین می‌پردازد، هرچند بناست فصول آتی این برنامه را به نسل جوان کشورهای دیگر منطقه بالکان ازجمله صربستان و کرواسی اختصاص دهد. سینمای نو بالکان حرف‌های جدیدی برای گفتن دارد؛ حرف‌هایی که از زاویه دید متفاوتی نسبت به نسل‌های گذشته برخوردار است.
دیده شدن فیلمسازان جوان
هیمزو میهالیه‌ویچ، تهیه‌‌کننده وکارگردان برنامه سینمای نوبالکان فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی تلویزیون است.او تحصیلات خود را درسال۲۰۰۲میلادی دردانشگاه صداوسیمابه پایان بردو ازهمان سال وپس ازبازگشت به کشورش، بوسنیوهرزگوین، در دفتر تولید برنامه‌های مستند تلویزیون فدراسیون بوسنیوهرزگوین مشغول به کار بوده است.
اومی‌گوید: درطول ۲۳سال کار در دفتر تولید مستند تلویزیون فدرال بوسنیوهرزگوین، صدها برنامه و مستند با موضوعات متنوع ساخته‌ام، از موضوعات خبری گرفته تا موضوعات ورزشی، سرگرمی، علمی، تاریخی و مذهبی. در حال حاضر بیشتر با موضوعات مذهبی که دارای زمینه‌های تاریخی و آموزشی هستند، سروکار دارم و قصد‌م این است تا در آینده هم روی همین موضوعات کار کنم. وی در پاسخ به این پرسش که برنامه چه موضوعاتی را پوشش می‌دهد، توضیح می‌دهد: وقتی درباره برنامه سینمای نو بالکان صحبت می‌کنیم، هدف اصلی ما این است که به کارگردانان جوان و کسانی که اولین فیلم‌های خود را می‌سازند، فرصتی برای معرفی‌شان بدهیم. این برنامه، کار فیلمسازان جوان را در فیلم‌های بلند، مستندها و برخی برنامه‌های تلویزیونی شاخص دنبال می‌کند. در گفتوگو با این فیلمسازان، سعی می‌کنیم انگیزه‌های اصلی آنها را از مشارکت در ساخت آثارشان کشف کنیم. البته علاوه بر آشنایی با مشکلات آنها در کارشان، سعی می‌کنیم فرآیند فعالیت سینما و تولید آثار سینمایی در بوسنیوهرزگوین را نیز معرفی کنیم.
میهالیه‌ویچ درباره این برنامه بیشتر توضیح می‌دهد: در این مجموعه ۲۵ قسمتی با افرادی صحبت کردیم که هرکدام از آنها داستان واقعی خودشان را دارند؛ این‌که برای اولین‌بار چگونه و از چه طریقی به فرصت ساخت دست یافتند و چگونه چالش‌های پیش روی خود(همچون تامین بودجه) را حل کردند و... .
در این مجموعه، افرادی در سنین، جنسیت و پیشینه‌های مذهبی مختلف حضور دارند. به این ترتیب توانستند دیدگاه‌های منحصر‌به‌فرد خودشان رادرباره دنیای فیلم ارائه دهند.وی ادامه می‌دهد:بسیاری ازآنها ازآکادمی فیلم یاتلویزیون فارغ‌التحصیل نشده‌اند اما به‌دلیل عشق‌شان به فیلم و محتوای ویدئویی، می‌خواستند به جهانیان نشان دهند که می‌توانند در توسعه سینمای بوسنیوهرزگوین نقش داشته باشند. صحبت با دانشجویان جوان آکادمی فیلم در سارایوو و شنیدن برخی از روندهای جدید، افکار جدید و دیدگاه‌های آنها جالب بود. میهالیه‌ویچ با اشاره به مهم‌ترین بخش برنامه، عنوان می‌کند: این برنامه یک هدف مشخص دارد، آن هم ترویج فیلمسازان جوان و فراهم کردن فضایی برای تأیید آنهاست. این برنامه همچنین به‌عنوان بستری برای مستندسازی روندهای معاصر فیلم، ازجمله افکار دانشجویان و خالقان جوان، عمل می‌کند و از این طریق به درک بهتر روندها و نیازهای معاصر در خلاقیت سمعی و بصری بوسنیوهرزگوین کمک می‌کند. کارگردان این برنامه درخصوص این‌که چه افرادی مخاطب این برنامه هستند، می‌گوید: مخاطبان برنامه در درجه اول فیلمسازان جوان، دانشجویان آکادمی‌های فیلم و هنر و همچنین مبتدیان دنیای فیلم بوده، بنابراین مخاطبان ما عمدتا از این محافل هستند.
سینما‌اولی‌های منطقه بالکان
اکرم فلاح‌پیشه، مدیر برنامه‌های تلویزیونی سحر بالکان یادآوری می‌کند: سینمای نو بالکان، با موضوع سینما‌اولی‌های منطقه بالکان است و در هر قسمت، یک سینماگری که فیلم کوتاه یا مستند خود را به‌تازگی تولید کرده، به عنوان مهمان برنامه دعوت شده و درباره تولیدات خود گفتوگو می‌کند. در فواصل گفتوگو، کار هنری او هم پخش می‌شود. برنامه سینمای نو بالکان، هفته‌ای یک روز روی آنتن است. از آنجا که کانال بالکان، یک شبکه عمومی محسوب می‌شود، پرداختن به وجه هنر و سینما به‌عنوان یکی از مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی می‌بایست در جدول پخش مورد توجه قرار گیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که در رقابت با شبکههای تلویزیونی رقیب یا همسو در منطقه بالکان چه تدابیری اندیشیده شده، بیان می‌کند: یکی از راهکارهای مهم، جذب مخاطبانی بوده که ممکن است نادیده گرفته شوند یا کمتر دیده شده باشند. جذب مخاطب جوان و افرادی که برای اولین‌بار دست به کار تولیدات سینمایی مانند فیلم کوتاه و مستند زده‌اند و آینده روشنی پیش‌روی آنهاست نگاه‌های قشر هنرمند و سینماگر را متوجه کانال بالکان می‌کند. همچنین پخش برنامه از نگاه سینماگران جوان و تازه‌کار به مسائل اجتماعی، فرهنگی، هنری و... جامعه مخاطب یکی دیگر از اهداف جذابی است که کانال بالکان
پیگیری می‌کند.بشخصه معتقدم توجه به مخاطب جوان، هنرمند و نگاه متفاوت به سینمای منطقه، این برنامه را از سایر برنامه‌های کانال بالکان متفاوت ساخته است.
فلاح‌پیشه در پایان به مسئولیت‌هایی که در قبال این برنامه برعهده دارد اشاره می‌کند: نظارت بر سینماگرانی که به‌عنوان مهمان برنامه انتخاب می‌شوند از جهت همسو بودن با اهداف رسانه‌ملی جمهوری اسلامی ایران، نظارت بر موضوعات انتخاب شده در هر قسمت از برنامه و نحوه پرداختن به آنها و نظارت بر فیلم تولیدشده که در فواصل بین گفت‌و‌گوی مهمان و میزبان پخش می‌شود از مسئولیت‌هایی است که سعی می‌کنیم به بهترین شکل ممکن انجام شود.
