از این مجموعه مستند که جلوه‌هایی کمتر شناخته‌شده از طبیعت و زندگی بومی ایران را به تصویر می‌کشد، از پس از اضافه شدن زیرنویس به زبان تایی در تلویزیون اینترنتی این نمایندگی در حال اکران است که می‌تواند ضمن تقویت دیپلماسی فرهنگی، ایران را به‌عنوان مقصدی متفاوت و جذاب برای علاقه‌مندان به اکوتوریسم و گردشگری پایدار معرفی کند.
در این میان باید گفت تاکنون تولیدات بسیاری از سوی معاونت برون‌مرزی رسانه‌ملی با مضمون معرفی فرهنگ، تمدن و زیبایی‌ها و جاذبه‌های ایران تولید شده که می‌تواند در عرصه بین‌الملل عرضه شود. شبکه‌های مرتبط با این معاونت، تولیدات و آثاری دارند که قابلیت ارائه در سطح جهانی را دارد.
رسانه‌ملی همیشه آماده تعامل بوده است
نکته مهم این‌که، در سال ۱۳۹۶ یعنی زمانی که دکتر جبلی معاون برون‌مرزی سازمان صداوسیما بود، تفاهم‌نامه‌ای را با رئیس وقت سازمان فرهنگ و ارتباطات امضا کرد تا تشکیل کمیته‌های عملیاتی و کارشناسی برای تولید و ترویج محتوا و بهره‌گیری از امکانات دو طرف برای ترویج پیام انقلاب اسلامی، شکل گیرد. براساس این تفاهم، عنوان شده بود که هر دو مجموعه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رسانه‌های برون‌مرزی صداوسیما هم تولیدکننده و هم توزیع‌کننده محتوا باشند. شبکه‌های برون‌مرزی صداوسیما نیز این توانمندی را اعلام کردند تا به مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، از ظرفیت‌های داخل کشور در تولید محتوا و همچنین از ابزارهای جامعه هدف برای ترویج این محتوا در خارج از کشور بهره ببرند.این تفاهم‌نامه نشان از آن دارد که سازمان صداوسیما که حالا ریاست آن در دست دکتر جبلی است و درهمان زمان هم بر این موارد تاکید کرده بود، این آمادگی را دارد که تفاهم فوق را بیشتر از قبل در دستور کار قرار دهد. کما این‌که سند تحول رسانه‌ملی هم، این مسأله را تایید می‌کند. آن‌طور که در سند تحول رسانه‌ملی قید شده، در محورهای تحول محتوایی، رویکردی با عنوان «هویت جهانی-امتی» ذکر شده است. درواقع براین اساس صداوسیماقصدداردبه سمت ترسیم ظرفیت‌های تعامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مسیر پیشرفت کشور حرکت کند تا دربرابر تصویرسازی دشمن برای مقایسه دروغین وضعیت ایران و منزوی جلوه دادن کشورمان بایستد. به همین دلیل صداوسیما در دوره تحولی مدیریت دکتر جبلی بیش از گذشته آماده تعامل و همکاری با دستگاه‌های دولتی از جمله سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای معرفی جهانی ایران است.
حضور ۱۶ تیم مستندساز در ایران
در این میان، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان یکی از نهادهای دخیل در حوزه این ارتباطات فرهنگی، معاونتی با عنوان دیپلماسی عمومی و تبلیغات خارجی دارد که ذیل آن اداره‌ای با نام همکاری‌های رسانه‌ای و فضای مجازی تعریف شده است. مهدی صالحی، رئیس اداره سمعی و بصری این معاونت است که توضیحاتی درباره تلاش سازمان فوق برای معرفی تولیدات تلویزیونی در عرصه بین‌الملل مطرح می‌کند؛ توضیحاتی که کماکان مهر تاییدی بر این مهم است که نهادهای مسئول در حوزه ارتباطات فرهنگی، به تولیدات سینمایی بیشتر از آثار تلویزیونی پرداخته‌اند. ناگفته نماند که باتوجه به عرضه سریال‌هایی مثل مختارنامه و یوسف پیامبر در کشورهای منطقه و استقبالی که از این تولیدات شد، می‌توان به یقین گفت که ظرفیت لازم برای ارائه آثار این چنینی در کشورهای مختلف وجود دارد. مهدی صالحی، رئیس اداره سمعی و بصری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درباره تلاش‌های این سازمان برای همکاری‌های بین‌المللی و معرفی تولیدات تلویزیونی به این حوزه، به جام‌جم می‌گوید: مستندهای مختلفی در ایران و در شبکه‌های تلویزیونی تولید شده که الان از شبکه‌های خارجی پخش می‌شود؛ مثل مستند ایرانگرد. ما در زمینه حضور مستندسازان خارجی در ایران فعالیت‌های بسیاری داشته‌ایم؛ حدود ۱۶ تیم مستندساز به ایران آمدند و درباره موضوعات مختلفی مستندسازی کردند. نگاه ما این است که هرچه بیشتر بتوانیم مستندهای ایران را در شبکه‌های تلویزیونی کشورهای مختلف پخش کنیم، بهتر است. این مستندها موضوعات متنوعی را پوشش می‌دهند، از مسائل اجتماعی گرفته تا حضور ادیان در جامعه ایران. مستندهایی درباره تحریم‌ها و تاثیرشان بر ایران تولید شده است، همچنین مستندسازی درباره شهرهای تاریخی مثل اصفهان و شیراز انجام شده که سپس از شبکه‌های خودشان پخش شده است. مثلا یک مورد را بگویم: خانم الگا، یکی از مستندسازان و مجری‌های معروف روسیه با اسکورت به ایران آمد و درباره ایران پنج قسمت مستند ساخت.
وی ادامه می‌دهد: بنابراین می‌خواهم بگویم بخشی از موفقیت‌ها به تمهید حضور در جشنواره‌های بین‌المللی برمی‌گردد. در دو سال گذشته در حدود ۳۲ جشنواره شرکت کردیم و جوایز زیادی برای سینمای ایران کسب کردیم که این خود بخشی از دستاوردهای‌مان است. نکته مهم و حائز اهمیت طی این دو سال، این بود که فقط به برگزاری هفته‌های فیلم و اکران محدود نشدیم؛ بلکه به سمت صادرات محصولات و خدمات فیلم و سینما حرکت کردیم.
استقبال پروژه سلمان فارسی از بازیگر پاکستانی
صالحی بیان می‌کند:همچنین توانستیم با همتایان خود در کشورهایی که برنامه داشتیم، بنشینیم و این همکاری‌ها به اتفاقات بسیار خوبی انجامید. برای مثال، اکران فیلم «ببعی» در۱۷۲سینما، فروش«جیران» در پلتفرم روسیه، اکران فیلم «در آغوش درخت» در کراچی ونمایش فیلم‌های«عطرآلود» و«بدون قرارقبلی» دریونان که به‌تازگی رخ داده،ازجمله این موفقیت‌هاست. همچنین هیات‌های سینمایی زیادی از کشورهای هند، تونس و پاکستان به ایران آمدند. برای نمونه، پخش‌کنندگان سینمای پاکستان و بازیگران مطرح سینمای پاکستان و بالیوود، مانند آقای عباس که نزدیک به
۱۰ میلیون فالوور دارد، در این رویدادها حضور داشتند. در این میان، روسای سه جشنواره مهم سینمای هند مثل جشنواره چنای به ایران آمدند. همچنین نمایندگانی از سینمای تونس بودند که وقتی پروژه «سلمان فارسی» را معرفی کردیم، آقای میرباقری با آنها جلسه‌ای داشتند تا امکان همکاری در پروژه فراهم شود. عمران عباس هم قرار است در پروژه سلمان فارسی حضور داشته باشد و یکی از مقاصد این است که آنها ظرفیت واقعی سینمای ایران را ببینند.رئیس اداره سمعی و بصری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تصریح می‌کند: براساس همین رویکرد با نهادهای دولتی داخلی و بخش خصوصی مراوداتی داشتیم تا تولیدات حوزه سینما و تلویزیون را در عرصه بین‌الملل عرضه کنیم. برای‌مان مهم است تا تولیداتی داشته باشیم که قابلیت عرضه بین‌المللی داشته باشد. در این راستا، چهار کاتالوگ تهیه کرده‌ایم؛ یکی شامل فیلم‌هایی که در سه تا پنج سال اخیر ساخته شده و ظرفیت بین‌المللی شدن دارد، دیگری انیمیشن‌ها، بعد مستندها و همچنین سریال‌ها. این کاتالوگ‌ها توسط رایزنی فرهنگی در کشورهای مختلف معرفی و ارائه می‌شود تا بتوانیم هم با شبکه‌های تلویزیونی و هم با پخش‌کنندگان ارتباط برقرار کنیم و این همکاری‌ها به نتایج خوبی منجر شده است. خروجی این کاتالوگ‌ها این بود که چند پخش‌کننده خارجی گفتند که براساس آن فیلم انتخاب کرده‌اند.
کفه سنگین ترازو به سمت مستندها
اما نکته مهم، همراهی سازمان فرهنگ و ارتباطات با رسانه‌ملی است تا تولیدات رسانه‌ملی را در عرصه جهانی معرفی و عرضه کند. صالحی در این‌خصوص می‌گوید: همکاری ما با سازمان صداوسیما دوطرفه است؛ هم درخواست ارسال تولیدات به کشورهای دیگر را به این سازمان می‌دهیم و هم بسیاری از تولیداتش را برای عرضه در سطح بین‌الملل آماده می‌کنیم. بسته به نیاز هر کشور، فیلم‌هایی که قابلیت ارائه دارد را تهیه می‌کنیم. طبعا زبان هم اهمیت زیادی دارد؛ مثلا اگر روسیه درخواست کند، باید زیرنویس یا دوبله روسی تهیه کنیم و اگر قرار باشد فیلم‌ها در کشورهای انگلیسی‌زبان پخش شود، نسخه‌های انگلیسی آنها حاضر می‌شود. ما چند مناسبت ملی، مذهبی و آیینی داریم مانند نوروز، یلدا، همچنین روز جهانی خیام و روز جهانی فردوسی. علاوه‌بر این، سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز گزینه مناسبی برای این مراودات است. هرسال از طرف صداوسیما مستندهایی درباره انقلاب اسلامی تهیه می‌شود و آنها را در اختیار ما قرار می‌دهند. برای این مناسبت‌ها گزارش‌هایی آماده می‌شود که ما آنها را ارائه می‌کنیم.وی با اشاره به معرفی مستندهای تلویزیونی در عرصه جهانی، عنوان می‌کند: مستند «زعفران ایرانی» که توسط شبکه ۴ تولید و در اختیار ما قرار گرفته است و همچنین مستند ۱۴ قسمتی «بانوان موفق ایرانی» که به معرفی زنان برجسته ایرانی در حوزه‌های پزشکی، ورزشی و غیره می‌پردازد، از بسیاری شبکه‌های تلویزیونی در کشورهای مختلف آفریقایی، اروپایی و آسیایی پخش شده و مورد توجه قرار گرفته است. علاوه‌بر این، مستندهایی چون «نقوش ایرانی»، مستند ویژه «یلدا» و مستند «نوروز» نیز توسط صداوسیما ساخته شده در اختیار ما قرار گرفته‌اند. مستندی درباره غذاهای ایرانی هم تولید شده که درباره ۱۰۰ غذای متفاوت ایران صحبت می‌کند و جذابیت زیادی دارد. در زمینه معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران نیز، مستندهایی درباره شهرهای اصفهان، شیراز و... تهیه شده که از شبکه‌های مختلف پخش شده‌اند. همچنین مستند «شاهنامه فردوسی» و مستند «خیام نیشابوری» را نیز داشته‌ایم.
از دیگر آثاری که در فایل ارائه‌شده از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات دیده می‌شود، می‌توان به آثاری مثل دیوار، او یک فرشته بود، مریم مقدس، بلوگا، ته‌چین و مستندهایی مثل دومینو، پرندگان سرزمین برف و آفتاب، ایران و نوروز، پادشاه دل‌ها (مستند امام رضا (ع)) و... اشاره کرد. البته این آمار ارائه‌شده مربوط به سال ۱۴۰۲ بود و آمارهای تازه‌ای در اختیار خبرنگار ما قرار نگرفته است. ناگفته نماند که همین آمار هم حاکی از شکل گرفتن ارتباطات دو سویه میان دو سازمان دارد. با این حال، ظرفیت برای افزایش این سطح از همکاری،کماکان وجود دارد.البته نباید از نظر دور نگاه داشت که سازمان‌های متولی حوزه ارتباطات فرهنگی در عرصه جهانی، می‌توانند با یک همکاری دو سویه با سازمان صداوسیما، منعکس‌کننده تلاش تولیدکنندگان آثار تلویزیونی در این حوزه باشند؛ مسأله‌ای که گویا تاکنون از سمت نهادهای مسئول در حوزه ارتباطات فرهنگی چندان جدی گرفته نشده است.
