تلویزیون بادرک جایگاه ویژه‌اش، به‌ویژه در مناطق کمتر برخورداروروستایی،نقشی کلیدی درهمبستگی اجتماعی ایفا می‌کند. همان‌طور که در دل بحران‌های اخیر دیدیم، رسانه‌ملی با مدیریت و برنامه‌ریزی مدون، ضمن حفظ چارچوب‌های فرهنگی و ارزش‌های ملی،سعی دارد دلگرمی وآرامش رادرلحظات سخت زندگی روزمره فراهم سازد.تلویزیون نه تنها به سرگرمی‌های سنتی بسنده نکرده، بلکه تلاش کرده با بهره‌گیری از طنز، نقد نرم اجتماعی و موضوعات متنوع سیاسی و فرهنگی، محتوایی تولید کند که مخاطب را هم بخنداند و هم به فکر بیندازد. از این رو، رسانه‌ملی به‌عنوان نزدیک‌ترین بستر ارتباطی میان مسئولان و مردم، وظیفه سنگینی بر دوش دارد تا علاوه بر سرگرمی، نقش رسانه‌ای مسئولانه‌ای را در حفظ استقلال فرهنگی، انسجام ملی و ارتقای آگاهی عمومی ایفا کند. این تعادل میان نشاط‌بخشی و تثبیت امنیت روانی، کلید ماندگاری تلویزیون به‌عنوان رسانه‌ای مورد اعتماد و پرمخاطب در سراسر کشور است.
تلویزیون در آستانه طراوتی دوباره
در همین راستا، با پایان عزاداری‌های محرم و صفر و آغاز ماه ربیع‌الاول، تلویزیون بار دیگر همانند سال‌های گذشته تلاش خواهد کرد در راستای حفظ نشاط و امید در دل مخاطبان خود نقش مهمی داشته باشد. این ایام که پس از سوگواری‌های ملی و مذهبی است، فرصتی طلایی برای رسانه‌ملی فراهم می‌کند تا با بازپخش برنامه‌های موفق و مفرح گذشته و معرفی تولیدات تازه، فضایی متعادل و سرشار از طراوت و شادابی را در سراسر ایران ایجاد کند. تلویزیون با این اقدام نه‌تنها به سنت‌های فرهنگی و مذهبی احترام می‌گذارد، بلکه تلاش می‌کند جامعه را با حفظ تعادل میان رعایت شعائر و ایجاد سرگرمی سالم، در مسیر نشاط جمعی همراه سازد. از شبکه‌های مختلف سیما مسابقه‌هایی چون «هم‌بازی»، «صد» و «قندپهلو» در قالبی تازه به آنتن خواهند آمد که نمونه‌هایی از این رویکرد هنرمندانه‌اند. این تنوع برنامه‌ها نشان می‌دهد تلویزیون نه تنها به دنبال سرگرمی صرف نیست، بلکه می‌کوشد با حفظ جذابیت و تازگی، پیام‌های فرهنگی و اجتماعی را هم منتقل کند.
طنز چندوجهی
البته برای حفظ نشاط جمعی و ایجاد تنوع سرگرمی در تلویزیون، لازم است طنز در اشکال گوناگون و با رویکردهای مختلف عرضه شود. طنز محدود به برنامه‌های سبک و مفرح نیست بلکه گاهی به حوزه‌های جدی‌تر فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی هم ورود می‌کند تا ضمن خنداندن مخاطب، زمینه‌ای برای نقد نرم و تامل‌برانگیز نیز فراهم آورد. این تکثر در حوزه‌ها و سوژه‌های متنوع باعث شده که مخاطب با سلیقه‌ها و سلایق مختلف جذب برنامه‌ها شود و حس همدلی و گفت‌وگو در جامعه تقویت شود.
تنوع برنامه‌ها برای همه گروه‌های سنی
علاوه بر این، برای پوشش همه سلیقه‌ها و نیازهای مختلف سنی، تلویزیون باتکیه برتولیدات تخصصی و متنوع، به هر گروه سنی توجه ویژه‌ای کرده است. به طور مثال، مرکز پویانمایی صبا با تولید آثاری برای کودکان ونوجوانان مثل «شکرستان»، «مثل‌نامه» و «قصه‌های ریرا» که علاوه بر سرگرمی، فرهنگ و تاریخ را نیز منتقل می‌کنند، بخش مهمی از این مخاطبان را هدف قرار داده است. برای نوجوانان و بزرگسالان نیز برنامه‌هایی چون «پانتولیگ» و «ماندنی‌ها» در نظر گرفته شده که با پرداختن به اطلاعات عمومی وفرهنگی درقالب طنز و نقد،فضاهای متنوعی راعرضه می‌کنند.همچنین برنامه‌هایی مثل «هموطنز» و«هزارویک»بامشارکت مستقیم مردم استان‌های مختلف،تنوع وگستردگی فرهنگی ایران را به تصویر می‌کشند.
در مورد برنامه‌های مفرح کودک و نوجوان در چند وقت اخیر تلویزیون، شبکه‌های مختلف با تنوعی از قالب‌های بازی، سرگرمی، مسابقه و گفت‌وگو روی آنتن رفته‌اند، از جمله شبکه نهال با برنامه‌هایی مانند «برپا» (فصل سوم) با اجرای سید حمید امامی، که به آموزش خلاقانه کودکان درباره دانش‌های عمومی و سرگرمی می‌پردازد، روی آنتن خواهد برد. در همین شبکه فصل سوم «پند پارسی» با ماجراهای آموزنده و سرگرم‌کننده برای کودکان، درحال پخش است و مجموعه انیمیشنی «پهلوانان» قصه‌های قهرمانی و اخلاقی را برای کودکان روایت می‌کند. مسابقه «دو نقطه» در شبکه دو، یک رقابت شورانگیز میان نوجوانان است و باحضور۳۲گروه دختروپسر ازسراسر کشور تولیدمی‌شود. مجموعه پویانمایی «شکرستان» که از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین انیمیشن‌های ایرانی به شمار می‌آید، با بیش از ۳۵۰ قسمت تولید شده
از آنتن شبکه نسیم پخش شد. «مثل‌نامه» با ۲۵ قسمت ۱۳ دقیقه‌ای، حکایت‌های کهن و ضرب‌المثل‌های ایرانی را به شکل شیرین و قصه‌گون به کودکان معرفی می‌کند و «قصه‌های ریرا» ویژه خردسالان با ۱۳ قسمت ۱۰ دقیقه‌ای از تولیدات مرکز پویانمایی صباست که روی آنتن شبکه پویا رفته است.
این نمونه‌ها نشان‌دهنده استمرار تلویزیون در تولید محتوای متنوع، فرهنگی و سرگرم‌کننده برای گروه کودک و نوجوان است. در عین حال، این آثار با به‌کارگیری تکنیک‌های مختلف انیمیشن، موفق شده‌اند ضمن همراه‌کردن مخاطبان، به فرهنگ غنی ایرانی وفادار بمانند.
برنامه‌های گفتوگومحور پرمخاطب
برنامه‌های گفت‌وگو محور در رسانه‌ملی نقشی حیاتی دارند، چون با ایجاد فضای صمیمی و به‌دور ازرسمی‌بودن،امکان انتقال مفاهیم‌عمیق وموضوعات متنوع رابه مخاطب‌می‌دهند.این برنامه‌ها موفق شده‌اندباترکیب گفت‌وگوهای تخصصی و موضوعات روز، دامنه گسترده‌ای ازمخاطبان راجذب کنندودرعین حال پایگاه ارتباطی مؤثری میان مردم و جامعه شکل دهند.
یک برنامه پرمخاطب در این قالب، هموطنز با اجرای کامران تفتی است. این برنامه که با محوریت فرهنگ و اقوام ایرانی تهیه و تدارک دیده شده است توانسته در هر قسمت با دعوت از افراد موفق و چهره در حوزه‌های مختلف استان‌ها و شهرهای مختلف از سراسر کشور فرصتی برای دیده‌شدن ظرفیت‌های شهرها کمتری دیده شده فراهم کند. چند وقتی است که برنامه «شادآباد» با اجرای گیتی قاسمی و میرطاهر مظلومی البته در قالب مسابقه نیز تلاش می‌کند با اجرای چالش‌هایی فرهنگ ساده‌زیستی زندگی روستایی در نقاط مختلف ایران را به تصویر بکشد.
برنامه «شوخی شوخی» با اجرای جواد رضویان و کارگردانی محمد لقمانیان، یک تاک‌شوی عروسکی و متفاوت بود که به جای سلبریتی‌ها، از شخصیت‌های عروسکی برای بیان موضوعات استفاده می‌کرد. این برنامه از جمله برنامه‌هایی است که فرصتی برای خانواده‌ها و جوانان فراهم کرده تا لحظاتی مفرح را سپری کنند و در عین حال نسبت به مسائل اجتماعی و محیط زیستی حساس‌تر شوند.
برنامه «شب خوش» به تهیه‌کنندگی سلیم ثنایی و با کارگردانی و اجرای مهران غفوریان، یکی از موفق‌ترین تاک‌شوهای شبانه شبکه سه سیماست که توانست فضایی گرم، صمیمی و سرگرم‌کننده برای مخاطبان فراهم کند. این برنامه هر شب با حضور مهمانان سرشناس، ترکیبی از گفت‌وگوهای جذاب، طنز و آیتم‌های متنوع مثل بازی و مسابقه را عرضه می‌کند. در این برنامه مهران غفوریان به‌عنوان مجری وکارگردان، بازبان طنزوحضور پرانرژی خود،فضایی دلپذیر برای گفت‌وگوهای صمیمانه ایجاد می‌کرد که باعث می‌شد مهمانان با چالش‌های متفاوت روبه‌رو شوند. باید اذعان داشت که بخش مسابقات و بازی‌های شب خوش، با طراحی خلاقانه و رقابتی، شور و نشاط را میان مجری و مهمانان افزایش داد و لحظات شادی را برای مخاطبان رقم زد. شب خوش نه تنها سرگرمی را اولویت قرار داد، بلکه درگفت‌وگوها به موضوعات اجتماعی و فرهنگی پرداخت و توانست با این ترکیب، طیف وسیعی ازخانواده‌ها و جوانان را جذب کند. استمرار و انعطاف‌پذیری در طراحی بخش‌های مختلف این تاک‌شو، باعث شده شب خوش به یکی از برندهای ثابت شب‌های تلویزیونی تبدیل شود که لحظاتی پرنشاط و در عین حال آگاهی‌بخش برای تماشاگران به ارمغان می‌آورد.
همچنین برنامه «هزار و یک» با اجرای محسن کیایی و حضور پرطرفدار عروسک جناب‌خان، یک تاک‌شوی شبانه طنز و سرگرم‌کننده از شبکه نسیم است که توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند.محسن کیایی بابازی واجراهای خوب خود، همراهی جذابی با جناب‌خان دارد و این دو کنار هم فضایی پرنشاط و گرم ایجاد می‌کنند که ترکیبی از طنز، گفت‌وگو و جذابیت‌های نمایشی است. در هر قسمت هزار و یک مهمانانی متنوع از دنیای هنر، ورزش وفرهنگ دعوت می‌شوندتاضمن گفت‌وگوهای صمیمانه، دیدگاه‌های متفاوت درباره موضوعات اجتماعی و روز ایران مطرح شود. این برنامه با نگاهی خلاقانه و چاشنی طنز، موفق شده لحظاتی شاد و ماندگار برای خانواده‌ها و جوانان خلق و جای خود را در دل مخاطبان به‌خوبی باز کند.
نو‌‌آوری در طرح مباحث جدی
نو‌‌آوری در طرح مباحث جدی، یکی از ویژگی‌های بارز برنامه‌هایی مانند «پاورقی»، «کشیده» و «ویدئو چک» است که با بهره‌گیری از شیوه‌های نوآورانه وگاهی طنزآمیز،موضوعات حساس ومهم جامعه رابه شکلی جذاب ومتفاوت مطرح می‌کنند.
برنامه «پاورقی» با اجرای محمدرضا شهبازی، یکی از برنامه‌های گفت‌وگو محور و جنجالی شبکه دوی سیماست که با رویکردی متفاوت به مسائل سیاسی و اجتماعی می‌پردازد. شهبازی، که سابقه طنزپردازی و نویسندگی دارد، در این برنامه با زبانی طنزآمیز و گزنده، لایه‌های پنهان اخبار و شایعات فضای مجازی را تحلیل و نقد می‌کند و مخاطبی را جذب می‌کند که دنبال نگاهی تازه و جسورانه به موضوعات روز است. این برنامه برخلاف برنامه‌های سرگرم‌کننده معمول، با پرداختن به موضوعات حساس و چالشی، توانسته فضایی برای بیان دغدغه‌های جامعه و ارائه نقدهای تند و مستقیم ایجاد کند. اجرای صریح و بی‌پروای محمدرضا شهبازی همراه با تحلیل‌های دقیق و گزیده‌های طنز، فضایی متفاوت و جذاب ساخته که مخاطب راهم به تفکر وامی‌دارد وهم با لحظاتی شفاف وگاه خنده‌دارهمراه می‌کند.این ترکیب خاص،برنامه رابه گزینه‌ای منحصربه‌فرد در میان برنامه‌های گفتوگومحور تبدیل کرده است.
برنامه«کشیده» با اجرای امین میمندیان، یک برنامه طنزتلویزیونی است که بانگاهی خاص ومتفاوت به دنیای کاریکاتورهای ایران و جهان می‌پردازد. این برنامه از شبکه دوی سیما در ۵۲ قسمت ۲۰ دقیقه‌ای تولید شد و بخش‌های متنوعی مثل بررسی موضوعات روز، پرونده‌های خاص و بخش «بریم قدیم» که به گذشته می‌پردازد، باعث شد برنامه علاوه بر جنبه سرگرمی، جنبه پژوهشی و تحلیلی هم داشته باشد. «کشیده» با ترکیب هنر کاریکاتور، طنز و نقد اجتماعی، فرصتی منحصربه‌فرد برای جذب خانواده‌ها و جوانان فراهم ساخت که آنها را در کنار خنده، به تفکر هم دعوت می‌کرد.
برنامه «ویدئو چک» با اجرای عبدالله روا و پخش از شبکه ورزش، برنامه‌ای است که با نگاهی طنز و انتقادی، به بررسی و نقد موضوعات روز ورزش ایران می‌پردازد. عبدالله روا با متنی شوخ و تحلیل‌های دقیق، فضایی مفرح همراه با تفکر درباره فوتبال و مسائل ورزشی خلق کرد که موردعلاقه طرفداران ورزش قرارگرفت. این برنامه با ترکیب طنز، واکنش‌های زنده و بررسی اتفاقات مهم، توانسته مخاطبان جوان و ورزش‌دوست را جذب کرده و لحظاتی جذاب و آگاهی‌بخش رقم بزند.
برنامه‌های مسابقه‌محور و جذاب
برنامه‌های مسابقه‌محور و بانشاط نقش مهمی درجذب مخاطب از اقشار وسنین مختلف دارند،چون بافضای پرانرژی و رقابتی خود، امکان سرگرمی، مشارکت وحتی یادگیری را فراهم می‌کنند. این دست برنامه‌ها به دلیل ساختار ساده وجذاب‌شان، بستری عالی برای شکل‌گیری لحظات شاد و هیجان‌انگیز خانوادگی وجمعی هستند و می‌توانند طیف وسیعی از مخاطبان را پای تلویزیون نگه دارند. در عین حال، این مسابقه‌ها با ایجاد انگیزه رقابتی، مخاطب را درگیر می‌کنند و به برنامه‌های تلویزیونی تنوع و پویایی می‌بخشند.
برنامه «پانتولیگ» با اجرای محمدرضا گلزار یک مسابقه جذاب و متفاوت است که ترکیبی از بازی پانتومیم و سؤالات اطلاعات عمومی را ارائه می‌کند. این مسابقه، به خاطر اجرای پرانرژی گلزار و ریتم سریع و جذابش، توانست در فضای مجازی و بین مخاطبان جوان حسابی محبوب شود.حضور گلزار که پیش‌تر با برنامه‌های «برنده باش» و«هفت خان» شناخته شده بود، یکی از نقاط قوت اصلی برنامه است که مخاطبان زیادی را پای تلویزیون می‌نشاند. پانتولیگ با چالش‌های خلاقانه مثل پانتومیم امدادی و سؤالات هوشمندانه، فضایی پرهیجان و مفرح خلق کرد و باعث شد تجربه‌ای نو و متفاوت در حوزه مسابقات تلویزیونی ایجاد کند. از طرفی خواهید دید که شوخی‌های لحظه‌ای گلزار و واکنش‌های بامزه شرکت‌کنندگان، بخش‌های پرطرفدار برنامه در شبکه‌های اجتماعی هم شده‌اند.
برنامه مسابقه‌ای «ماندنی‌ها» هم با اجرای فرزاد حسنی، یکی از جذاب‌ترین مسابقات اطلاعات عمومی شبکه نسیم است که با سبک متفاوت و پرانرژی، توانسته دل مخاطبان را ببرد. این برنامه با سؤالات چالش‌برانگیز و لحظه‌های هیجان‌انگیز، رقابتی نفس‌گیر را رقم می‌زد. یکی از جذابیت‌های خاص ماندنی‌ها استفاده از صدای بازسازی‌شده زنده‌یاد منوچهر نوذری با فناوری هوش مصنوعی بود که برای مخاطبان برنامه فضایی نوستالژیک و متفاوت ایجاد کرد. در این باره نکته ویژه دیگر هم این است که تمام جوایز صرف خیرات می‌شود که حسی خوب و انسانی خاصی به مسابقه داده است.
برنامه مسابقه‌ای «دونقطه» با اجرای نیما کرمی، یک رقابت جذاب و متفاوت درباره زبان و ادبیات فارسی است که از شبکه دو پخش می‌شود. این مسابقه بین ۳۲ گروه دختران و ۳۲ گروه پسران از سراسر کشور برگزار می‌شود و با ترکیب هیجان رقابت و آموزش زبانی، تلاش می‌کند زبان فارسی را برای نوجوانان جذاب و کاربردی کند. اجرای پرانرژی و همراه با شوخ‌طبعی نیما کرمی باعث شده فضای برنامه زنده، مفرح و قابل لمس باشد و مخاطبان نسل جوان را به خوبی همراه کند. طبق آخرین اخبار به زودی فصل جدید این برنامه با عنوان «فصل خاک» روی آنتن خواهد رفت.
برنامه مسابقه‌ای «مجرینو» با اجرای سعید شیخ‌زاده، فرصتی طلایی برای نوجوانان و جوانان ۱۷ تا ۲۵ سال است که به دنیای اجرا علاقه دارند. این مسابقه کشوری که از شبکه امید هر شب پخش می‌شد توانست با چالش‌های متنوع و داوری حرفه‌ای، استعدادهای نوظهور را کشف و برای اجرا در تلویزیون آماده کند. فضای آموزشی و رقابتی این برنامه با حضور داوران شناخته‌شده، مثل امیرحسین خرمشاهی و شاهین جمشیدی، باعث شد این برنامه در میان جوانان بسیار محبوب و تأثیرگذار باشد. سعید شیخ‌زاده با اجرای پرانرژی و دلسوزانه‌اش، توانست ارتباطی مؤثر میان نسل جوان و دنیای اجرا بسازد و این باعث شد فصل‌های بعدی برنامه نیز با استقبال خوبی از سراسر کشور روبه‌رو شود.
