ازآنجا که اغلب تولیدات گفتوگومحور رسانه ملی بااقبال مخاطبان مواجه میشوند،این ظرفیت رادارندکه سالها و در چندین فصل مهمان خانه مردم باشند وحتی زمینه را برای تولید برنامههای گفتوگومحورجدیدومتناسب با نیازهای روز فراهم کنند.
گعدههای ایرانی در تلویزیون
در جهان پرهیاهوی برنامهسازی تلویزیونی، جایی که قالبهای تکراری گاهی مانع نوآوری میشوند، برخی ایدهها به ناگاه زمینهساز یک تحول تازه میشوند؛ درست مانند «نَقل و نُقل» که شبهای چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته مهمان خانههای علاقهمندان فرهنگ و ادب ایران است. این برنامه گفتوگویی صمیمی دور یک میز را رقم میزند؛ جایی که دغدغهها و حرفها بدون واسطه و تکلف میان اهل اندیشه و هنر رد و بدل میشوند. محمدحسام مدنی درباره ماجرای شکلگیری این برنامه، تفاوتش با دیگر برنامههای گفتوگومحور، دغدغه پرداختن به سوژههای نو و ناشنیده و افقهایی که برای آینده این گعده روایتمحور در ذهن دارد سخن گفته است. «نقل و نقل» تلاش میکند نهتنها صداهای متنوع جامعه را به تصویر بکشد بلکه با حفظ حالوهوای گرم گعدههای ایرانی، فرصتی برای دیدهشدن نگاههای کمتر شنیده شده را فراهم آورد.
تهیهکننده برنامه نقل و نقل درباره روند شکلگیری و افق پیش روی این برنامه گفت: نقل و نقل گعدهای است که مهمانان آن هر بار درباره موضوعات گوناگون فرهنگی، هنری، ادبی، روایتگری و... به گفتوگو مینشینند. محور گفتوگوها مشخص است و معمولا مهمانانی از حوزه شعر و ادب، در محلی که دفتر کار حامد عسکری فرض شده و میزبان برنامه است، گرد هم میآیند. این برنامه سال ۱۴۰۲ طراحی شد و پس از پذیرش ایده توسط مدیر شبکه دو و مدیر گروه، خواسته شد نسخه اولیه را تولید کنیم. نخستین قسمت نقل و نقل همزمان با ولادت پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع) در ۱۷ربیعالاول پخش شد. پس از استقبال مخاطبان در همان دو قسمت اول، تصمیم بر تداوم برنامه گرفتیم و از اواخر ۱۴۰۲ پخش هفتگی دو قسمت از نقل و نقل آغاز شد.
مدنی درخصوص تفاوت این برنامه با سایر برنامههای گفتوگومحور حوزه فرهنگ و ادب بیان کرد: معتقدم نقل و نقل نخستین برنامهای است که بهصورت گعدهای پیش میرود. گپوگفت صمیمی و حضور چند متخصص از حوزههای مختلف در فضایی دوستانه ایدهای تازه است که خوشبختانه با استقبال قابل توجهی روبهرو شده و مخاطبان از نحوه تبادل نظر کارشناسان رضایت دارند.
این برنامهساز با اشاره به پیشبینی خود از استمرار تولید برنامه و تغییرات فصل جدید آن در آینده نزدیک گفت: در فصل جدید حتما جذابیتهای بصری بیشتری خواهیم داشت و دکور برنامه دچار تغییرات اساسی خواهد شد. قالب گعده در نقلو نقل حفظ میشود اما تلاش میکنیم اتفاقات تازهتری در همین چارچوب رقم بزنیم تا برنامه به تکرار نیفتد. حامد عسکری همچنان میزبان برنامه خواهد بود.
اهمیت حضور همه اقشار در سند تحول
مدنی با تأکید بر ضرورت نمایش چهره واقعی همه اقشار جامعه در تولیدات صداوسیما و اهمیت آن در سند تحول خاطرنشان کرد: برخی موضوعات تاکنون مغفول مانده است و ما در نقل و نقل تلاش میکنیم محورهای برنامه را با توجه به ابعاد تازه مسائل فرهنگی و اجتماعی طراحی کنیم. هر ایدهای که به برنامه افزوده میشود، مطابق با مطالبات سند تحول رسانه ملی است تا چشماندازی روشنتر از کشور در تلویزیون نمایان شود.
این تهیهکننده درباره شرایط تداوم یک برنامه گفتوگومحور خاطرنشان کرد: لازم است آنتن ثابت و زمان مشخصی برای برنامه در نظر گرفته شود تا مخاطب بتواند آن را دنبال کند. همچنین مهمانانی که برای گفتوگو دعوت میشوند باید در حوزه کاری خود صاحب تخصص و حرف تازه باشند. ما کوشیدهایم از افرادی دعوت کنیم که صاحب اثر و اندیشهاند اما کمتر به شکل رسانهای معرفی شدهاند.
ترکیبی نوآورانه برای پوشش مقاومت
برنامه «به افق فلسطین» به تهیهکنندگی سیدهاشم موسوی، این روزها یکی از متفاوتترین و پویاترین تولیدات رسانه ملی در حوزه تحولات منطقه بهشمار میرود. ایده شکلگیری این برنامه، همزمان با آغاز طوفانالاقصی و حوادث پس از هفتم اکتبر، برمبنای ضرورت پوشش لحظه به لحظه اخبار،حمایت ازجریان مقاومت درفلسطین و افشای جنایات رژیم صهیونیستی کلید خورد. هرشب و بدون وقفه، مخاطبان شبکه افق شاهد برنامهای ترکیبی و جامع هستند که در آن نهتنها مناقشات جاری در غزه و سرزمینهای اشغالی به بحث گذاشته میشود بلکه آخرین رویدادهای روز با گفتوگوهای تخصصی و کارشناسی عمیق، تحلیل و تبیین میشود.
آنچه این برنامه را از سایر قالبهای گفتوگومحور متمایز کرده، پویایی محتوایی و تمرکز همیشگی بر موضوع فلسطین است؛ موضوعی که با گذشت بیش از هفت دهه، نهتنها فراموش نشده بلکه روزبهروز ابعاد تازهتری مییابد.
موسوی گفت: پوشش رسانهای مستمر وقایع و بازتاب صدای مظلومیت و مقاومت فلسطینیان، همچنان مطالبهای جهانی است؛ تا جایی که صدای اعتراض نهتنها از مردم بلکه از زبان بسیاری از سیاستمداران و سران دولتهای غربی نیز شنیده میشود و مسأله فلسطین، محور بسیاری از گفتوگوها و کنفرانسهای رسانهای در سراسر جهان باقی مانده است.
تهیهکننده برنامه به افق فلسطین که هر شب ازشبکه افق مهمان خانه مخاطبان میشود، در رابطه با اهداف این برنامه توضیح داد: ایده اولیه برنامه از طوفانالاقصی شروع شد و پس از ۷اکتبر شکل گرفت. یکی از مهمترین اهدافش پوشش تحولات و اتفاقات در فلسطین، حمایت از جریان مقاومت و روشنگری درباره جنایات اسرائیل بود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره ارزیابی خود از عملکرد برنامه به افق فلسطین برای انعکاس دقیق و بهنگام اخبار مقاومت اظهار کرد: با توجه به اینکه هر شب با تمرکز بر مسأله فلسطین روی آنتن میرویم، وجه تمایز گفتوگوهایی که در این برنامه صورت میگیرد، استمرار و تمرکز بر آخرین رخدادهای منطقه است. حتی میتوان به افق فلسطین را فراتر از برنامهای گفتوگومحور تصور کرد و بهواسطه بخشهای مختلفی که طراحی شده، این برنامه را یک تولید ترکیبی دانست. از این رو، در نوع خود عملکرد موفقیتآمیزی داشته است.
موسوی یادآوری کرد: علاوه بر گفتوگوهای تخصصی در برنامه، به اتفاقات در سرزمینهای اشغالی و آخرین تحولات این مناطق نیز میپردازیم و با کارشناسان مربوطه درباره تمامی وقایع روز در غزه و سرزمینهای اشغالی در هر قسمت، گفتوگوهایی ترتیب میدهیم.
این تهیهکننده با اشاره به اینکه بهدلیل تعدد وقایع در فلسطین و تحولات منطقه، برنامه بهافق فلسطین به تکرار نمیافتد، افزود: امروز در سراسر دنیا راهپیمایی و اعتراضاتی علیه جنایات صهیونیستها و حمایت از مردم مظلوم غزه صورت میگیرد. هر کدام از این تجمعات، ابعاد تازهای از مسأله فلسطین را مورد تاکید قرار میدهند.
موسوی متذکر شد: میدانیم که بیش از ۷۵سال از مسأله فلسطین میگذرد و همچنان اخبار و حوادث این منطقه قابلیت پرداخت رسانهای دارد و هرگز تکراری نشده و درواقع گرمای قضیه فلسطین در این سالها بالا هم گرفته است و رسانهها موجب رویش فعالیتهای تازهای برای حمایت از غزه شدهاند.
موضوعمحوری در برنامههای گفتوگویی
وی خاطرنشان کرد: برنامه به افق فلسطین موضوعمحور است و تا وقتی عملیات صهیونیستها علیه فلسطین و مردم مظلوم غزه ادامه دارد، ما نیز میتوانیم در این زمینه به فعالیت رسانهای خودمان برای تبیین حقیقت جنایات اسرائیل ادامه دهیم و همچنان حرفی برای گفتن داشته باشیم.
به گفته موسوی، سرفصل نخست سخنان بسیاری از سیاستمداران و حکمرانان دنیای امروز فلسطین است. وی در همین رابطه یادآور شد: ابتدا مردم بسیاری از کشورهای اروپایی به اعتراض علیه اقدامات اسرائیل پرداختند و حالا مشاهده میشود که حتی تعدادی از سران کشورهای اروپایی نیز به این اعتراضات پیوستهاند و در مجامع بینالمللی از مظلومیت فلسطین سخن میگویند. دغدغه فلسطین همیشه پویاست و اگر موضوعی راکد و تکراری بود، بسیاری از کنفرانسها و گفتوگوهای رسانهای در کشورهای متعدد، به این مسأله اختصاص نمییافت.
این برنامهساز در ادامه درباره نقاط قوت به افق فلسطین بیان کرد: در ایامی که عملیات وعده صادق۱، ۲ و پس از آن دفاع مقدس ۱۲روزه را داشتیم، به افق فلسطین توانست فضایی پرافتخار از اقتدار نظامی ایران را به تصویر بکشد و در روزهایی که شهادت فرماندهان مقاومت و اقتدار را پوشش میدادیم نیز با بازخوردهای گستردهای از سوی مخاطبان پیرامون رشادت و شجاعت این فرماندهان مواجه میشدیم.