«مردان آهنین» فقط یک مسابقه ورزشی نیست؛ نوستالژیای است که از دل دهه هشتاد دوباره برخاسته، پهلوانی را به قاب تلویزیون بازگردانده و قدرت را با اخلاق آشتی داده است. این برنامه که در بازگشت دوبارهاش با چهرههایی تازه و نگاهی متفاوت روی آنتن رفته،حالا باردیگر به یکی ازپربینندهترین تولیدات تلویزیون بدل شده است.روزنامه«جامجم» در گفتوگو با رضا نصیری، تهیهکننده و علیرام نورایی، مجری برنامه، از احیای «مردان آهنین»، پشتصحنهها، فراز و فرودهای عاطفی و فنی و تأثیر این مسابقه بر نسل جدید ورزشکاران پرده برداشته است؛ گزارشی از ترکیب منش، مرام و ماهیچه. بازگشت «مردان آهنین» به تلویزیون، یکی از اتفاقات ویژه صداوسیما در سالهای اخیر بوده است؛ برنامهای که فراتر از رقابت عضلانی، سعی دارد منش پهلوانی را به خانههای مردم بیاورد. رضا نصیری، تهیهکننده این پروژه، در گفتوگو با روزنامه جامجم از احیای این برند قدیمی و اهداف جدید آن گفتو علیرام نورایی، مجری برنامه، از تلخیها و شیرینیهایی که اجرای این پروژه برایش داشته، پرده برداشت.
از «تهمتن» تا «مردان آهنین»؛ انتقال روح پهلوانی
رضا نصیری با اشاره به تجربهاش در تولید مسابقه «تهمتن» گفت: «در تهمتن تلاش کردیم ورزش را با منش پهلوانی پیوند بزنیم و این نگاه را به مردان آهنین هم آوردیم. حتی فصل جدید را با جملهای از حضرت ابوالفضل(ع) آغاز کردیم. برای ما، فقط زور بازو ملاک نیست؛ اخلاق، مهمترین شاخصه ورزشکار واقعی است.»
به گفته نصیری، «مردان آهنین» برند قدیمی سازمان صداوسیما بود که به دلایلی از آنتن فاصله گرفته بود اما با حمایت مدیران ورزش سیما، تیم جدید تلاش کرد تا هم در انتخاب آیتمها وهم در آرایش شرکتکنندگان، نگاهی تازه و خانوادهمحور داشته باشد: «برخی چهرههای مطرح را کنار گذاشتیم، چون اخلاق و مرام برای ما مهمتر بود. این تصمیم برایمان بیهزینه نبود و با هجمههایی در فضای مجازی مواجه شدیم اما مدیران پشت ما ایستادند.» نصیری درباره تغییر مجری نیز گفت: «آقای جاودانی برای همه خاطرهانگیز است اما ما علیرام نورایی را بهخاطر ترکیب بازیگری، ورزشکاری و منش اخلاقیاش انتخاب کردیم. حالا او جزو چهرههای ثابت برنامه شده و مخاطب هم ارتباط خوبی با او برقرار کرده است.»
چهار قهرمان، چهار مرام؛ بازگشت بزرگان در نقش مربی
چهار چهره شاخص ورزش قدرتی، یعنی مهراب فاطمی، فرامرز خودنگاه، رضا قرایی و عزتپور در این فصل نقش مربی را ایفا کردند. نصیری گفت: «هر چهار نفر، نه فقط از قهرمانان سابقاند که به لحاظ اخلاقی هم برای ما الگو هستند. حضور همزمان آنها، فضایی رقابتی و درعینحال رفیقانه ایجاد کرد که روح تازهای به مسابقه بخشید. هر یک با سابقه قهرمانی و شخصیت اخلاقی خود، نمادی از نسل پیشین «مردان آهنین» هستند: آقای عزتپور، با هفت دوره قهرمانی، پرافتخارترین ورزشکار این رشته است. رقابت این مربیان، در عین رفاقت، فصل جدیدی از برنامه را رقم زد.»
بازخوردها و استقبال مردمی
نصیری با اشاره به گستردگی جامعه بدنسازی در ایران گفت: «۸ تا ۱۰میلیون نفر بهنوعی درباشگاهها فعالاند. اگر مردان آهنین فقط به هیجان بسنده نکند و مفاهیم پاکی، اخلاق و پرهیز از دوپینگ را ترویج دهد، قطعا تأثیرگذار خواهد بود.» به گفته نصیری، آمارهای رسمی سازمان نشان داده مردان آهنین در نوروز و رمضان جزو پربینندهترین برنامههای تلویزیون بوده است: «با بودجهای محدود تولید کردیم، درحالی که بعضی برنامهها چندده برابر ما هزینه داشتند. این یعنی مردم هنوز چنین ورزشهایی را دوست دارند. همین هم مسئولیت ما را بیشتر میکند.» نصیری درباره آینده برنامه گفت: «بعد از این فصل، گروه واقعا خسته است. شاید ادامه کار را گروه دیگری انجام دهد اما تا وقتی بتوانیم مفاهیم اخلاقی را منتقل کنیم، ادامه تولید ارزش دارد.»
از مافیا تا مردان آهنین
علیرام نورایی، بازیگر سینما و تلویزیون، اجرای مسابقه «مردان آهنین» را صرفا یک تجربه حرفهای نمیداند؛ برای او، این برنامه با خاطره و اندوه گره خورده است. نورایی، اجرای تلویزیونی را با برنامه «مافیا» آغاز کرد اما آنچه باعث شد «مردان آهنین» را بپذیرد، حس نوستالژیک این برنامه برای خودش بود: «یاد کودکیام افتادم که با خانواده مینشستیم و این مسابقه را تماشا میکردیم. همین خاطره باعث شد اجرای آن را بپذیرم.» او گفت: «مافیا» آغاز اجرای من بود، ولی خودم را مجری حرفهای نمیدانم. در مردان آهنین اما احساس متفاوتی داشتم؛ همانطور که اشاره کردم، خاطرهای از کودکی بود که با خانواده میدیدم. اجرای آن را به همین خاطر پذیرفتم.» نورایی افزود: «فصل اول سخت بود؛ تجربهام در حوزه ورزش کم بود اما با تلاش تیم، در نوروز ۱۴۰۳ برنامه پربیننده شد. فصل دوم، نوروز ۱۴۰۴، همزمان شد با فوت مادرم. در دومین روز ضبط خبر را شنیدم، شبانه رفتم و برگشتم. نتوانستم درست سوگواری کنم اما نمیخواستم برنامه مختل شود. هنوز هم آن غم در دلم مانده.»
«مردان آهنین»؛ تبلور مرام، قدرت و همدلی
در دورانی که بسیاری از برنامههای تلویزیونی در جهان، بهدنبال جذب مخاطب از راه هیجان صرف هستند، برنامه ایرانی «مردان آهنین» با ترکیب قدرت بدنی و قدرت اخلاق، جایگاه متفاوتی یافته است. برنامهای که نهتنها رقابتی سالم و جذاب را به تصویر میکشد،بلکه پیامهای نوعدوستی،منش پهلوانی واستقامت دربرابر سختیهارا نیز منتقل میکند.بهتعبیر نورایی، مردان آهنین فقط یک مسابقه نیست: «بچهها با جدیت تمرین میکنند، مردم با عشق دنبال میکنند. نوجوانها در خیابان از قهرمانها میپرسند. این یعنی ما توانستیم تأثیر بگذاریم.» او همچنین درباره بودجه برنامه گفت: «برخلاف تصور برخی، مردان آهنین یکی از کمبودجهترین تولیدات ورزشی تلویزیون است. تیم با عشق و زحمت کار کرده، و از منتقدان میخواهم قبل از قضاوت، تلاش پشتصحنه را ببینند.» نورایی در پایان از فعالیتهای هنریاش هم گفت: «سال گذشته ۸ ماه بیکار بودم. چند پیشنهاد را بهخاطر تعهدم به مردان آهنین رد کردم. حالا درگیر پروژه خاصی نیستم اما امیدوارم کارهایی انجام دهم که در شان مردم ایران باشد.»
تأثیرگذاری بر نسل جدید و نوجوانان ورزشکار
هم نصیری و هم نورایی، بر تأثیر این برنامه بر نسل جوان تأکید دارند. از نظر نصیری، جامعه بدنسازی در ایران بزرگ و فعال است و برنامههایی از ایندست میتوانندالگوهای اخلاقی وورزشی ارائه دهند.«اگر تنها هیجان نباشد و اخلاقمداری ترویج شود، تأثیر برنامه دوچندان خواهد بود.» نورایی هم تأیید میکند:«نوجوانها با شور و اشتیاق از قهرمانها حرف میزنند. برنامه تأثیر دارد، چون مردم در آن صداقت و همدلی میبینند