فرهنگ عاشورایی در چهارگاه
«چهارگاه» یکی از برنامه‌های شبکه چهار سیماست که با نگاهی فرهنگی و هنری به بررسی مسائل روز و جاری می‌پردازد. این برنامه با ساختاری متفاوت، محتوای عمیق و رویکردی گفت‌وگومحور، سراغ میراث فرهنگی، موسیقایی، ادبی و آیینی این سرزمین می‌رود و تلاش می‌کند صداهای اصیل، فراموش‌شده یا ناشنیده را دوباره به فضای عمومی بازگرداند.
چهارگاه هم به یکی از دستگاه‌های موسیقی ایرانی اشاره دارد وهم چهارراهی است که در آن شعر،موسیقی،تفکر و فرهنگ به هم می‌رسند. این برنامه در فصل‌های مختلف خود، به تناسب مناسبت‌ها و موقعیت‌ها، چهره‌ای نو از خود نشان می‌دهد؛ گاه به‌عنوان برنامه‌ای سحرگاهی در ماه‌رمضان با محور مناجات و نغمه، گاه در ایام محرم با روایتی تحلیلی از آواهای عاشورایی و گاه به مناسبت‌های ملی و فرهنگی دیگر با تمرکز بر گفت‌وگوهایی در حوزه شعر و موسیقی نواحی.
درفصل رمضان و نوروز،چهارگاه با فضایی عرفانی وشاعرانه روی آنتن می‌رود. دراین نسخه‌ها،برنامه میزبان چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون حسام‌الدین سراج (آوازخوان و آهنگساز)، محمداسماعیل آذر (استاد شعر و زبان فارسی)، حسن بلخاری (استاد زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر) و متین رضوانی‌پور (پژوهشگر موسیقی نواحی) بوده و درباره مناجات‌خوانی، دستگاه‌های آوازی، مضامین عرفانی و شعر کلاسیک فارسی گفت‌وگوهایی عمیق شکل گرفته است. در این بخش‌ها، برنامه ترکیبی از آواز زنده، تحلیل شعر و معرفی آیین‌های نغمه‌خوانی در فرهنگ ایرانی را پیش می‌گیرد و فضایی دلنشین و تأمل‌برانگیز در سحرگاه تلویزیون ایجاد می‌کند.
روایت حماسه
فصل محرم این برنامه با نام «چهارگاه؛ روایت حماسه» جلوه‌ای متفاوت دارد. در این نسخه، محور اصلی، بررسی نغمه‌ها، نوحه‌ها، مرثیه‌ها و فرم‌های آیینی عاشورایی است. از گونه‌های محلی چون چهارپایه‌خوانی و نوحه‌خوانی نواحی گرفته تا تحلیل اشعار و لحن‌های حماسی و عرفانی، همه در قاب تحلیلی چهارگاه جای‌گرفته‌است. اجرای این فصل را سیدمحمدسادات اخوی، شاعر و پژوهشگر فرهنگی برعهده دارد که با حضور پژوهشگرانی چون محمدرضا سنگری، شاعر و استاد دانشگاه و مداحان برجسته، به بررسی ریشه‌های تاریخی و ادبی آیین‌های سوگواری عاشورا می‌پردازند. برنامه نه‌فقط یک روایت سنتی از عزاداری، بلکه تلاشی است برای بازشناسی معنا و فرم در آیین‌های مذهبی.
یکی از امتیازات شاخص چهارگاه، فضای هنری و زیبایی‌شناختی آن است. این برنامه معمولا در فضاهای تاریخی مانند عمارت عین‌الدوله (نگارخانه برگ) ضبط می‌شود؛ مکانی که با معماری قاجاری، پنجره‌های رنگی، فرش‌های اصیل و نور ملایم سحرگاهی، خود بخشی از روایت برنامه است. طراحی صحنه، انتخاب قطعات موسیقی و تدوین آرام برنامه، همگی در خدمت نوعی تجربه شاعرانه و فرهنگی است که امروز در تلویزیون به‌ندرت دیده می‌شود.چهارگاه اگرچه برنامه‌ای برای عموم مخاطبان نیست اما برای آنان که دل در گرو فرهنگ، اندیشه، زبان و هنر ایرانی دارند، نقطه‌ای قابل اتکا و آرامش‌بخش است. مخاطبان خاص‌پسندی چون استادان دانشگاه، پژوهشگران، دانشجویان، هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی سنتی، این برنامه را به‌درستی به عنوان یکی از معدود تولیدات اندیشمندانه رسانه‌ملی دنبال می‌کنند.
در نهایت، شاید چهارگاه بیش از آن‌که یک برنامه تلویزیونی صرف باشد، آیین گفت‌وگوی فرهنگ و صداست؛ جایی که تاریخ شفاهی موسیقی، شعر آیینی و تأملات عرفانی از زبان اهل‌فن روایت می‌شود. در هیاهوی برنامه‌های سطحی، چهارگاه تلنگری است به یادآوری اهمیت عمق، اندیشه و اصالت در رسانه. در این ویژه‌برنامه قطعات و نواهای عاشورایی پخش شده و در مورد آنها گفت‌وگو صورت‌می‌گیرد. در بخش‌هایی از برنامه در این فصل، سیدعلی‌محمد سادات‌رضوی خود قطعاتی عاشورایی را می‌خواند و در مورد دستگاه‌ها و خوانش‌های دیگر آن با مهمانان برنامه به گفت‌وگو می‌پردازد. همچنین در بخش‌های دیگر، محمدرضا سنگری بخشی از تاریخ عاشورا را روایت می‌کند. روش‌های مختلف عزاداری در کشور نیز از موضوعاتی است که در برنامه به آن پرداخته می‌شود. این ویژه‌برنامه ۱۴قسمت دارد و هرشب ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما پخش شده و بازپخش آن نیز روز بعد ساعت۱۳ خواهد بود.
چهارگاه، راوی یک اثر اصیل ایرانی است
کامران سیف‌اللهی، تهیه‌کننده چهارگاه؛ روایت حماسه، درباره این فصل برنامه می‌گوید: فصل چهارم چهارگاه را در محرم امسال را تولید کرده‌ایم. دو فصل از سه فصل گذشته مرتبط با ماه‌رمضان و یک فصل برای ماه محرم بوده است و این دومین فصلی است که برای محرم ساخته می‌شود، البته با یک ترکیب و مجری جدید و استادان برجسته. در فصل چهارم مهمانان و استادان برنامه عوض می‌شوند، ولی محورهای موضوعی ثابت می‌ماند؛ کلیت برنامه چهارگاه از ابتدای تولید تا به امروز بررسی فلسفه، شعر و آواز بوده است.
وی ادامه داد: در هر فصل این موضوع شکل و نوع خاصی به خودش می‌گیرد. مثلا در مناجات‌خوانی‌های ماه‌رمضان به یک شکل است و در محرم، قالب دیگری را مورد توجه قرار می‌دهد. به‌عنوان نمونه مداحی را می‌آوریم و از او می‌پرسیم در استان قزوین این مداحی چگونه خوانده می‌شود، یا درباره شعر و فلسفه و تاریخ عاشورا صحبت می‌کنیم و به نوع آوازی که این شعر خوانده می‌شود، توجه می‌کنیم و بر این اساس برنامه چهارگاه تبدیل به یک ستایشگری و نغمه عاشورایی شده است.
این تهیه‌کننده تاکید کرد: درچهارگاه چهار۱۴قسمت داریم که هرشب میزبان یکی از پیرغلامان اهل‌بیت(ع) و امام‌حسین(ع) هستیم و این عزیزان هم از تهران و هم از شهرستان‌های مختلف در برنامه حضور پیدا کرده‌اند یا مؤلف هستند یا با خود سبک‌های قدیمی مداحی را حفظ کرده‌اند و نگه‌داشته‌اند و امروز برای مردم می‌خوانند. در این فصل ما اصیل‌خوانی مداحی‌هایی که هست را بازگو کنیم؛ این‌که در هرکدام از شهرهای ایران چه نوع، سبک و مدل مداحی اصیلی را با توجه به آیین‌های عزاداری و اقلیم خود داشته‌اند و با این شیوه به عزاداری پرداخته‌اند. ما در برنامه چهارگاه تلاش می‌کنیم درباره این سبک‌های اصیل که خاص یک جغرافیای مشخص و یک اقلیم فرهنگی متفاوت است، صحبت کنیم.
وی ادامه داد: در کنار شهرستان‌ها به تهران و مداحی‌های خاص و اصیل آن هم پرداخته‌ایم. مثلا در یک قسمت کامل درباره چهارپایه‌خوانی و دیگر سبک‌های اصیل تهران و آیین‌ها و حتی آواز صحبت می‌کنیم
روند پژوهشی برنامه
سیف‌اللهی یادآور شد: در فصل چهارم چهارگاه سیدمحمد سادات‌اخوی، مجری برنامه است که بعد از ۱۴ سال و پس از فوت مادرشان برای اولین بار مجری این برنامه هستند؛ آقای دکتر محمدرضا سنگری، پژوهشگر و متخصص حوزه تاریخ عاشورا یکی دیگر از مجریان و میزبانان ما هستند و نیز آقای محمدعلی سادات‌رضوی از استادان و ردیف‌دانان مداحی و نغمه‌سرایی از میزبانان ثابت ما هستند.
وی در پاسخ به این سؤال که پژوهش‌های این برنامه بر چه اساسی صورت گرفته است، بیان کرد: هم از منابع مکتوب و هم از میزبانان ما در این برنامه که خودشان مولف‌هستند مثل آقای سنگری و سادات اخوی که کتابی هم نوشته و از دانش‌شان بهره گرفته‌ایم. به همین دلیل منابعی غنی در این حوزه داریم و نیز تیم سردبیرمان که معمولا از آدم‌های مختلف مشورت می‌گیریم در این مسیر همراه ما هستند؛ مشخصا تحقیق و پژوهش فصل چهارم دو ماه و نیم طول کشید. گرچه ابتدا تصمیم‌های دیگری داشتیم اما در نهایت مسیرمان را این گونه پیش گرفتیم که در این فصل تمرکز را بر مداحان و پیرغلامان بگذاریم.
مخاطب دقیق و نکته‌سنج
وی ادامه داد: پس از ماه رمضان بلافاصله شروع کردیم و سؤال اصلی‌مان هم این بود که چکار کنیم. هر وقت می‌خواهیم فصلی جدید و دیگری از این برنامه را شروع کنیم، سوال اصلی ما این است که «چکار کنیم» چون ما در شبکه چهار مخاطب‌مان محدود و دقیق است. در این شبکه نمی‌توان خطایی کرد که به‌سادگی از کنارش گذشت چون مخاطب این شبکه دقیق دنبال می‌کند و کوچک‌ترین خطایی به خصوص در مورد محتوا را بازخورد می‌دهد و خرده می‌گیرد.
این تهیه‌کننده با اشاره به جنس مخاطبان شبکه چهار سیما گفت: در شبکه چهار ما مخاطب عام نداریم چون این خواسته خود سازمان صداوسیماست که مخاطب شبکه چهار عام شود یا افزایش پیدا کند بلکه نظر مدیران این است که این شبکه برای آن دسته از مخاطبانی که بیننده و دنبال‌کننده این شبکه هستند با همین اقلیت دستچین شده پیش برود و بهترین برنامه‌ها ساخته شود.
وی اذعان کرد: شاید از ادبیات حرفه‌ای دور باشد که بگویم برنامه چهارگاه خودش پیش می‌آید اما هر فصلی که ساخته‌ایم برنامه‌ای برای ساخت فصل بعد نداشتیم و خودش پیش آمده است؛ نزدیک ماه رمضان و محرم که می‌شود این برنامه و تیم این برنامه خودشان می‌آیند. نه این که بگویم برنامه‌ریزی نداریم اما بسیاری از مولفه‌ها خودشان رقم می‌خوردند. مثلا برنامه‌ای نداشتیم که برای چهارگاه چهار دکوری بسازیم و ناگهان شد. با دوستان نشسته بودیم و گپ می‌زدیم و به این نتیجه رسیدیم که دکوری بسازیم با محوریت انگشتر و نگین امام حسین(ع) واتفاقاتی که افتاده است و تولید این برنامه عمدتا متاثر از آن حال و هوایی است که همه ما داریم. از مخاطبانی که می‌دانم پای این برنامه بوده‌اند، شنیده‌ام که برنامه خوبی است و تا امروز خدا را شکر برنامه رضایت مخاطبان و مدیران را همراه داشته است و به دلیل این اقبال ما توانسته‌ایم برنامه را در چند فصل بسازیم.
سیف‌اللهی تصریح کرد: چالش‌های تولید این برنامه آن‌قدر نبوده که بخواهم نام ببرم. ضمن این که همه چیز شبکه چهار مشخص و منظم است و مشکل خاصی برای تولید برنامه در این شبکه نداریم.
برنامه‌ای برای بحث درباره «اصالت»
سیف‌اللهی با اشاره به تمرکز برنامه چهارگاه بیان کرد: تمرکز برنامه چهارگاه از فصل اول تا امروز روی اصالت است و به واسطه این برنامه می‌خواهیم بگوییم در ایران برای خودمان مولفه‌هایی در مورد رمضان و عاشورا داریم که برگرفته از فرهنگ ماست و اگر مداحی و نغمه‌ای داریم ریشه در فرهنگ و ریشه‌های اصیل ایرانی ما دارد. بر این اساس چهارگاه راوی یک اثر اصیل ایرانی است. مثلا یک مداحی قزوین را اگر خرد کنیم از کلمات، حروف، لحن و بالا و پایین رفتن تن صدا و ... برای همان اقلیم و برگرفته از حرف زدن و فرهنگ آن منطقه است. اینها مولفه‌های یک مداحی اصیل است.
وی در مورد اولویت انتخاب شهرهای مختلف این برنامه خاطرنشان کرد: ترجیح می‌دهیم به تکرار نیفتیم اما استان‌های مهم‌تر مثلا یزد، اصفهان، بوشهر و خوزستان و استان‌های آذربایجان که در مداحی غنی هستند و قاعدتا به آنان توجه ویژه‌ای هست و ما می‌خواهیم در ظرفیتی که داریم بیشترین تنوع اقلیمی را داشته باشیم کمااین‌که از تهران و بررسی تهران هم دور نشویم. سیف‌اللهی تاکید کرد: در فصل چهارم اولویت انتخاب مهمانان پیرغلام بودن آنان است. ضمن این که بتوانند برای ما یک سبک اصیل را رو کنند. مثلا یکی از مهمانان ما از تفرش فرزند کسی بود که هم‌دوره آقای نکیسا، از مناجات‌خوان‌های بنام دوره قاجار بود و صحبت‌هایی که از ایشان می‌کرد و داده‌هایی که ارائه می‌داد مهم و روشنگر بود. وی در پاسخ به این سؤال که این مهمانان چگونه شناسایی و به برنامه دعوت شده‌اند، بیان کرد: اکثر این پیرغلامان در اقلیم خودشان شناخته شده‌اند و پیداکردن ایشان کار سختی نیست ضمن این که چون تعدادشان زیاد نیست، شناخته شده و شهره هستند؛ مثلا اگر اسم حسین فخری را در بوشهر ببرید، همه ایشان را می‌شناسند.
درفصل رمضان و نوروز،چهارگاه با فضایی عرفانی وشاعرانه روی آنتن می‌رود. دراین نسخه‌ها،برنامه میزبان چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون حسام‌الدین سراج (آوازخوان و آهنگساز)، محمداسماعیل آذر (استاد شعر و زبان فارسی)، حسن بلخاری (استاد زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر) و متین رضوانی‌پور (پژوهشگر موسیقی نواحی) بوده و درباره مناجات‌خوانی، دستگاه‌های آوازی، مضامین عرفانی و شعر کلاسیک فارسی گفت‌وگوهایی عمیق شکل گرفته است. در این بخش‌ها، برنامه ترکیبی از آواز زنده، تحلیل شعر و معرفی آیین‌های نغمه‌خوانی در فرهنگ ایرانی را پیش می‌گیرد و فضایی دلنشین و تأمل‌برانگیز در سحرگاه تلویزیون ایجاد می‌کند.
روایت حماسه
فصل محرم این برنامه با نام «چهارگاه؛ روایت حماسه» جلوه‌ای متفاوت دارد. در این نسخه، محور اصلی، بررسی نغمه‌ها، نوحه‌ها، مرثیه‌ها و فرم‌های آیینی عاشورایی است. از گونه‌های محلی چون چهارپایه‌خوانی و نوحه‌خوانی نواحی گرفته تا تحلیل اشعار و لحن‌های حماسی و عرفانی، همه در قاب تحلیلی چهارگاه جای‌گرفته‌است. اجرای این فصل را سیدمحمدسادات اخوی، شاعر و پژوهشگر فرهنگی برعهده دارد که با حضور پژوهشگرانی چون محمدرضا سنگری، شاعر و استاد دانشگاه و مداحان برجسته، به بررسی ریشه‌های تاریخی و ادبی آیین‌های سوگواری عاشورا می‌پردازند. برنامه نه‌فقط یک روایت سنتی از عزاداری، بلکه تلاشی است برای بازشناسی معنا و فرم در آیین‌های مذهبی.
یکی از امتیازات شاخص چهارگاه، فضای هنری و زیبایی‌شناختی آن است. این برنامه معمولا در فضاهای تاریخی مانند عمارت عین‌الدوله (نگارخانه برگ) ضبط می‌شود؛ مکانی که با معماری قاجاری، پنجره‌های رنگی، فرش‌های اصیل و نور ملایم سحرگاهی، خود بخشی از روایت برنامه است. طراحی صحنه، انتخاب قطعات موسیقی و تدوین آرام برنامه، همگی در خدمت نوعی تجربه شاعرانه و فرهنگی است که امروز در تلویزیون به‌ندرت دیده می‌شود.چهارگاه اگرچه برنامه‌ای برای عموم مخاطبان نیست اما برای آنان که دل در گرو فرهنگ، اندیشه، زبان و هنر ایرانی دارند، نقطه‌ای قابل اتکا و آرامش‌بخش است. مخاطبان خاص‌پسندی چون استادان دانشگاه، پژوهشگران، دانشجویان، هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی سنتی، این برنامه را به‌درستی به عنوان یکی از معدود تولیدات اندیشمندانه رسانه‌ملی دنبال می‌کنند.
در نهایت، شاید چهارگاه بیش از آن‌که یک برنامه تلویزیونی صرف باشد، آیین گفت‌وگوی فرهنگ و صداست؛ جایی که تاریخ شفاهی موسیقی، شعر آیینی و تأملات عرفانی از زبان اهل‌فن روایت می‌شود. در هیاهوی برنامه‌های سطحی، چهارگاه تلنگری است به یادآوری اهمیت عمق، اندیشه و اصالت در رسانه. در این ویژه‌برنامه قطعات و نواهای عاشورایی پخش شده و در مورد آنها گفت‌وگو صورت‌می‌گیرد. در بخش‌هایی از برنامه در این فصل، سیدعلی‌محمد سادات‌رضوی خود قطعاتی عاشورایی را می‌خواند و در مورد دستگاه‌ها و خوانش‌های دیگر آن با مهمانان برنامه به گفت‌وگو می‌پردازد. همچنین در بخش‌های دیگر، محمدرضا سنگری بخشی از تاریخ عاشورا را روایت می‌کند. روش‌های مختلف عزاداری در کشور نیز از موضوعاتی است که در برنامه به آن پرداخته می‌شود. این ویژه‌برنامه ۱۴قسمت دارد و هرشب ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما پخش شده و بازپخش آن نیز روز بعد ساعت۱۳ خواهد بود.
چهارگاه، راوی یک اثر اصیل ایرانی است
کامران سیف‌اللهی، تهیه‌کننده چهارگاه؛ روایت حماسه، درباره این فصل برنامه می‌گوید: فصل چهارم چهارگاه را در محرم امسال را تولید کرده‌ایم. دو فصل از سه فصل گذشته مرتبط با ماه‌رمضان و یک فصل برای ماه محرم بوده است و این دومین فصلی است که برای محرم ساخته می‌شود، البته با یک ترکیب و مجری جدید و استادان برجسته. در فصل چهارم مهمانان و استادان برنامه عوض می‌شوند، ولی محورهای موضوعی ثابت می‌ماند؛ کلیت برنامه چهارگاه از ابتدای تولید تا به امروز بررسی فلسفه، شعر و آواز بوده است.
وی ادامه داد: در هر فصل این موضوع شکل و نوع خاصی به خودش می‌گیرد. مثلا در مناجات‌خوانی‌های ماه‌رمضان به یک شکل است و در محرم، قالب دیگری را مورد توجه قرار می‌دهد. به‌عنوان نمونه مداحی را می‌آوریم و از او می‌پرسیم در استان قزوین این مداحی چگونه خوانده می‌شود، یا درباره شعر و فلسفه و تاریخ عاشورا صحبت می‌کنیم و به نوع آوازی که این شعر خوانده می‌شود، توجه می‌کنیم و بر این اساس برنامه چهارگاه تبدیل به یک ستایشگری و نغمه عاشورایی شده است.
این تهیه‌کننده تاکید کرد: درچهارگاه چهار۱۴قسمت داریم که هرشب میزبان یکی از پیرغلامان اهل‌بیت(ع) و امام‌حسین(ع) هستیم و این عزیزان هم از تهران و هم از شهرستان‌های مختلف در برنامه حضور پیدا کرده‌اند یا مؤلف هستند یا با خود سبک‌های قدیمی مداحی را حفظ کرده‌اند و نگه‌داشته‌اند و امروز برای مردم می‌خوانند. در این فصل ما اصیل‌خوانی مداحی‌هایی که هست را بازگو کنیم؛ این‌که در هرکدام از شهرهای ایران چه نوع، سبک و مدل مداحی اصیلی را با توجه به آیین‌های عزاداری و اقلیم خود داشته‌اند و با این شیوه به عزاداری پرداخته‌اند. ما در برنامه چهارگاه تلاش می‌کنیم درباره این سبک‌های اصیل که خاص یک جغرافیای مشخص و یک اقلیم فرهنگی متفاوت است، صحبت کنیم.
وی ادامه داد: در کنار شهرستان‌ها به تهران و مداحی‌های خاص و اصیل آن هم پرداخته‌ایم. مثلا در یک قسمت کامل درباره چهارپایه‌خوانی و دیگر سبک‌های اصیل تهران و آیین‌ها و حتی آواز صحبت می‌کنیم
روند پژوهشی برنامه
سیف‌اللهی یادآور شد: در فصل چهارم چهارگاه سیدمحمد سادات‌اخوی، مجری برنامه است که بعد از ۱۴ سال و پس از فوت مادرشان برای اولین بار مجری این برنامه هستند؛ آقای دکتر محمدرضا سنگری، پژوهشگر و متخصص حوزه تاریخ عاشورا یکی دیگر از مجریان و میزبانان ما هستند و نیز آقای محمدعلی سادات‌رضوی از استادان و ردیف‌دانان مداحی و نغمه‌سرایی از میزبانان ثابت ما هستند.
وی در پاسخ به این سؤال که پژوهش‌های این برنامه بر چه اساسی صورت گرفته است، بیان کرد: هم از منابع مکتوب و هم از میزبانان ما در این برنامه که خودشان مولف‌هستند مثل آقای سنگری و سادات اخوی که کتابی هم نوشته و از دانش‌شان بهره گرفته‌ایم. به همین دلیل منابعی غنی در این حوزه داریم و نیز تیم سردبیرمان که معمولا از آدم‌های مختلف مشورت می‌گیریم در این مسیر همراه ما هستند؛ مشخصا تحقیق و پژوهش فصل چهارم دو ماه و نیم طول کشید. گرچه ابتدا تصمیم‌های دیگری داشتیم اما در نهایت مسیرمان را این گونه پیش گرفتیم که در این فصل تمرکز را بر مداحان و پیرغلامان بگذاریم.
مخاطب دقیق و نکته‌سنج
وی ادامه داد: پس از ماه رمضان بلافاصله شروع کردیم و سؤال اصلی‌مان هم این بود که چکار کنیم. هر وقت می‌خواهیم فصلی جدید و دیگری از این برنامه را شروع کنیم، سوال اصلی ما این است که «چکار کنیم» چون ما در شبکه چهار مخاطب‌مان محدود و دقیق است. در این شبکه نمی‌توان خطایی کرد که به‌سادگی از کنارش گذشت چون مخاطب این شبکه دقیق دنبال می‌کند و کوچک‌ترین خطایی به خصوص در مورد محتوا را بازخورد می‌دهد و خرده می‌گیرد.
این تهیه‌کننده با اشاره به جنس مخاطبان شبکه چهار سیما گفت: در شبکه چهار ما مخاطب عام نداریم چون این خواسته خود سازمان صداوسیماست که مخاطب شبکه چهار عام شود یا افزایش پیدا کند بلکه نظر مدیران این است که این شبکه برای آن دسته از مخاطبانی که بیننده و دنبال‌کننده این شبکه هستند با همین اقلیت دستچین شده پیش برود و بهترین برنامه‌ها ساخته شود.
وی اذعان کرد: شاید از ادبیات حرفه‌ای دور باشد که بگویم برنامه چهارگاه خودش پیش می‌آید اما هر فصلی که ساخته‌ایم برنامه‌ای برای ساخت فصل بعد نداشتیم و خودش پیش آمده است؛ نزدیک ماه رمضان و محرم که می‌شود این برنامه و تیم این برنامه خودشان می‌آیند. نه این که بگویم برنامه‌ریزی نداریم اما بسیاری از مولفه‌ها خودشان رقم می‌خوردند. مثلا برنامه‌ای نداشتیم که برای چهارگاه چهار دکوری بسازیم و ناگهان شد. با دوستان نشسته بودیم و گپ می‌زدیم و به این نتیجه رسیدیم که دکوری بسازیم با محوریت انگشتر و نگین امام حسین(ع) واتفاقاتی که افتاده است و تولید این برنامه عمدتا متاثر از آن حال و هوایی است که همه ما داریم. از مخاطبانی که می‌دانم پای این برنامه بوده‌اند، شنیده‌ام که برنامه خوبی است و تا امروز خدا را شکر برنامه رضایت مخاطبان و مدیران را همراه داشته است و به دلیل این اقبال ما توانسته‌ایم برنامه را در چند فصل بسازیم.
سیف‌اللهی تصریح کرد: چالش‌های تولید این برنامه آن‌قدر نبوده که بخواهم نام ببرم. ضمن این که همه چیز شبکه چهار مشخص و منظم است و مشکل خاصی برای تولید برنامه در این شبکه نداریم.
برنامه‌ای برای بحث درباره «اصالت»
سیف‌اللهی با اشاره به تمرکز برنامه چهارگاه بیان کرد: تمرکز برنامه چهارگاه از فصل اول تا امروز روی اصالت است و به واسطه این برنامه می‌خواهیم بگوییم در ایران برای خودمان مولفه‌هایی در مورد رمضان و عاشورا داریم که برگرفته از فرهنگ ماست و اگر مداحی و نغمه‌ای داریم ریشه در فرهنگ و ریشه‌های اصیل ایرانی ما دارد. بر این اساس چهارگاه راوی یک اثر اصیل ایرانی است. مثلا یک مداحی قزوین را اگر خرد کنیم از کلمات، حروف، لحن و بالا و پایین رفتن تن صدا و ... برای همان اقلیم و برگرفته از حرف زدن و فرهنگ آن منطقه است. اینها مولفه‌های یک مداحی اصیل است.
وی در مورد اولویت انتخاب شهرهای مختلف این برنامه خاطرنشان کرد: ترجیح می‌دهیم به تکرار نیفتیم اما استان‌های مهم‌تر مثلا یزد، اصفهان، بوشهر و خوزستان و استان‌های آذربایجان که در مداحی غنی هستند و قاعدتا به آنان توجه ویژه‌ای هست و ما می‌خواهیم در ظرفیتی که داریم بیشترین تنوع اقلیمی را داشته باشیم کمااین‌که از تهران و بررسی تهران هم دور نشویم. سیف‌اللهی تاکید کرد: در فصل چهارم اولویت انتخاب مهمانان پیرغلام بودن آنان است. ضمن این که بتوانند برای ما یک سبک اصیل را رو کنند. مثلا یکی از مهمانان ما از تفرش فرزند کسی بود که هم‌دوره آقای نکیسا، از مناجات‌خوان‌های بنام دوره قاجار بود و صحبت‌هایی که از ایشان می‌کرد و داده‌هایی که ارائه می‌داد مهم و روشنگر بود. وی در پاسخ به این سؤال که این مهمانان چگونه شناسایی و به برنامه دعوت شده‌اند، بیان کرد: اکثر این پیرغلامان در اقلیم خودشان شناخته شده‌اند و پیداکردن ایشان کار سختی نیست ضمن این که چون تعدادشان زیاد نیست، شناخته شده و شهره هستند؛ مثلا اگر اسم حسین فخری را در بوشهر ببرید، همه ایشان را می‌شناسند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با «جامجم» مطرح کرد
روایتهای مهندسی شده تلآویو
دکتر حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه و دیپلمات ارشد کشورمان در گفت‌وگو با «جامجم» مطرح کرد