سد‌های خالی، رودخانه‌های خشکیده و زنگ خطر تشنگی

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، پر بودن ۳۶درصد  حجم مخازن سد‌های استان فارس، نه‌تنها حاکی از تشنگی شدید سدها، بلکه نشان دهنده خشکیدن تدریجی و بی‌جان شدن رودخانه‌هایی است که روزگاری نوید روز‌های پرآب را می‌دادند.

طبق آخرین آمار‌های مرکز هواشناسی استان فارس، میانگین بارندگی سال زراعی جاری ۱۶۸.۱ میلیمتر بوده است، در حالی که این مقدار در همان بازه زمانی سال گذشته ۱۶۷ میلیمتر ثبت شده است.

بحرانی‌ترین وضعیت بارش‌ها در نیمه جنوبی استان مشاهده می‌شود؛ به گونه‌ای که شهرستان لامرد با ۸۸ درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت، لار با ۸۳ درصد، گراش با ۸۲ درصد و مهر با ۷۸ درصد کاهش، در صدر مناطق آسیب پذیر قرار دارند.

مشکل کمبود تامین آب شرب در شهر شیراز، روستا‌های پیرامونی و شهرک‌های اطراف این کلانشهر، به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده است؛ تا جایی که بیش از ۷۰۰ روستای استان در شرایط تنش آبی به سر می‌برند؛ افزون بر این، در برخی مناطق استان فارس و شهر شیراز، مردم با مشکل افت فشار آب و قطعی‌های چندین ساعته مواجه‌اند.

کمبود آب؛ یکی از ۱۰ مخاطره اصلی جهان

مدیر مطالعات پایه منابع آب، با اشاره به جهانی بودن چالش کم آبی گفت: مشکل آب یک موضوع جهانی است و حتی کشور‌هایی مانند استرالیا را نیز تحت تاثیر قرار داده است؛ این در حالی است که حجم آب شیرین موجود در جهان، به تنهایی برای جمعیت کنونی زمین کافی است.

وی دلیل اصلی مواجهه با این چالش را برداشت‌های بی‌رویه و مدیریت نشده دانست و افزود: اگر منابع آب با مدیریتی صحیح و آینده نگرانه مصرف می‌شد، امروز با مشکلات بسیار کمتری روبه‌رو بودیم.

کوهنجانی با استناد به مطالعات جهانی انجام شده در سال ۲۰۰۹، هشدار داد: بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۲۵ میلادی حدود ۶۵ درصد جمعیت جهان با کمبود آب مواجه خواهند شد و این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۷۵ درصد کل ساکنان زمین افزایش می‌یابد.

این پژوهشگر حوزه آب، رشد جمعیت، افزایش فعالیت‌های اقتصادی، بهبود استاندارد‌های زندگی و کنترل نشدن آلودگی منابع آبی را از دلایل اصلی فشار بر منابع آب جهان برشمرد و تاکید کرد: راهکار کلیدی مقابله با این شرایط، اجرای مدیریت به هم پیوسته منابع آب است که شامل مجموعه‌ای از اقدامات فنی، نهادی، قانونی و اجرایی برای برنامه‌ریزی و توسعه پایدار منابع آب می‌شود.

کاهش ۴۶ درصدی میانگین وزنی بارندگی سال آبی جاری در فارس

مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای فارس با اشاره به وضعیت بغرنج آب در کشور، اجرای برنامه‌های مختلف برای صیانت از منابع آبی را ضروری دانست و اعلام کرد: میانگین وزنی بارندگی سال آبی جاری در استان فارس نسبت به میانگین ۵۶ ساله، حدود ۴۶ درصد کاهش داشته است.

محمدمهدی شریفی، با بیان اینکه سال جاری تنها در برخی شهرستان‌ها از جمله شیراز بارندگی مناسبی ثبت شده است، افزود: براساس آخرین آمارها، حجم آب موجود در سد‌های فارس تنها ۳۶ درصد از کل ظرفیت مخازن ۹ سد در دست بهره‌برداری استان را شامل می‌شود.

وی کاهش دسترسی به آب را نتیجه سه عامل اصلی کاهش بارندگی، برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی و تغییرات اقلیمی عنوان کرد و افزود: در شرایطی که امکان تولید آب جدید عملا وجود ندارد، مدیریت مصارف در بخش‌های مختلف، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای مواجهه با محدودیت منابع آبی است.

در میانه این بحران، برخی افراد با انجام تخلفات گسترده در استفاده غیرمجاز از تاسیسات آب و فاضلاب، دسترسی مردم به آب آشامیدنی را با دشواری مضاعف روبه‌رو کرده‌اند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس، از شناسایی و برخورد با ۲ هزار و ۱۷۲ مورد استفاده غیرمجاز و تخلف در حوزه تاسیسات آب و فاضلاب، شامل شیر‌های برداشت غیرقانونی و انشعابات بدون مجوز، در سطح استان خبر داد.

علی شبانی توضیح داد: تیم‌های تخصصی بازرسی این شرکت، در راستای صیانت از حقوق مشترکان قانونی و حفظ منابع حیاتی آب، در سال جاری موفق به کشف و برخورد با ۲۱۷۲ مورد تخلف شده‌اند؛ این موارد شامل انشعابات غیرمجاز، شیر‌های برداشت غیرقانونی و سایر اشکال سرقت آب برای مصارف خانگی، تجاری و کشاورکی بوده که علاوه بر نقض حقوق عمومی، موجب اختلال در شبکه توزیع، افت فشار و نارضایتی مشترکان شده است.

حفاظت از آب؛ یک وظیفه اجتماعی و اخلاقی

شبانی با اشاره به سیاست‌های سختگیرانه شرکت در برخورد با متخلفان، اظهار کرد: استفاده غیرمجاز از خدمات آب و فاضلاب، بر اساس قانون جرم محسوب می‌شود و شرکت آبفا فارس با همکاری مراجع قضایی و نیروی انتظامی، بدون اغماض با متخلفان برخورد می‌کند؛ در بسیاری از پرونده‌ها، مجرمان ملزم به پرداخت خسارت و جریمه‌های قانونی شده‌اند.

وی نقش آگاهی رسانی و مشارکت مردم را در کاهش تخلفات حیاتی خواند و گفت: از شهروندان فرهیخته درخواست داریم در صورت مشاهده هرگونه استفاده غیرمجاز، موارد را از طریق سامانه ۱۲۲ یا دفاتر پیشخوان خدمات اطلاع دهند؛ آب، سرمایه ملی و میراث مشترک همه مردم است؛ حفاظت از آن نه تنها یک تکلیف قانونی، بلکه وظیفه‌ای اخلاقی و اجتماعی است که نیازمند همبستگی همگانی است.

استان فارس با مساحت ۱۲۲ هزار کیلومتر مربع، ۳۷ شهرستان و جمعیتی بیش از پنج میلیون نفر، یکی از پهناورترین و پرجمعیت‌ترین استان‌های ایران محسوب می‌شود.