شهرداری تهران با اجرای یک طرحی به معرفی مشاهیر ملی در فضای شهری اقدام کرده است؛ حرکتی که میتواند چهره شهر را از شلوغی تبلیغات روزمره جدا کند و آن را به بستری برای ترویج آگاهی فرهنگی بدل سازد. در این طرح، بیلبوردها، بنرها و تابلوهای تبلیغاتی که درگذشته صرفا به تبلیغ کالاهای مصرفی اختصاص پیدا میکرد،به معرفی شخصیتهای برجستهدرحوزههای ادب،هنر،علم وورزش اختصاص یافتهاند.نامهاییچون سعدی،فردوسی،پروین اعتصامی، محمدحسین شهریار، جلال آلاحمد، سیمین دانشور، غلامرضا تختی وبسیاری دیگر،این روزهاچهره شهر را زینت دادهاند.
«تهران دوستداشتنی» با چهرههای تازه
مرکز ارتباطات شهرداری تهران از بامدادروزجمعه۲۹فروردین، تصاویر مشاهیری از میان هنرمندان، نویسندگان، شهدای گرانقدر و چهرههای شاخص حوزه پزشکی، معماری، مدیریت و دیگر رشتهها را با شعار «یه ایران دوستش داره» روی بیلبوردهای شهر اکران کرده است. این، دومین مرحله از اکران چهرههای ماندگار و مشاهیر شهر تهران است. بخش اول این اکران مهرماه سال گذشته و در «هفته تهران»، همزمان با آغاز کمپین «تهران دوستداشتنی» انجام گرفت که با وجود استقبال خوب مردم، انتقاداتی نیز به آن وارد بود.
صادق نیکو، معاون تبلیغات مرکز ارتباطات شهرداری تهران در اینباره به جامجم میگوید: در اسفند سال گذشته، یک نظرسنجی از سوی شهرداری به منظور ارزیابی موفقیت طرح معرفی مشاهیر در پایتخت صورت گرفت که طبق نتایج بهدست آمده، حدود ۷۰درصد مردم این اقدام را پسندیدهبودند. وی میافزاید: البته در اکران اولیه این طرح ضعفهایی مثل کمتر بودن سهم زنان و جوانان در میان مشاهیر وجود داشت. علاوه بر آن، بیشتر از تصویر مشاهیری استفاده شده بود که در قید حیات نبودند که در فاز جدید سعی کردیم تا این ضعفها را جبران و از چهرههای جوانتر و متنوعتری استفاده کنیم. ثریاقاسمی (بازیگر)، مصطفی چمران (فرمانده شهید)، مینو محرز (پزشک)، بهرام شاهمحمدلو (بازیگر)، محمدرضا طالقانی (مربی کشتی)، لیلا عراقیان (طراح و معمار پل طبیعت)، فرامرز قریبیان (بازیگر)، مهدی الوانی (پدر علم مدیریت)، حسین لرزاده (استاد معماری و نقاشی)، مجید قربانخانی (شهید مدافع حرم)، نادر ابراهیمی (نویسنده) و رضا امیرخانی (نویسنده) از چهرههایی هستند که در این دوره از طرح تهران دوستداشتنی تصاویرشان در سطح پایتخت اکران شده است. البته نیکو از فاز جدیدتر این طرح طی چندروزه آینده نیز خبر میدهد و میگوید: اکرام مشاهیر تا آخر این هفته ادامه دارد و بعد از آن، بیلبوردها و پوسترها به شهروندان عادی و اکرام مشاغل اختصاص مییابد. نیکو درخصوص معیار انتخاب چهرهها بیان میکند: معیار انتخاب ما صرفا چهره و سلبریتی بودن افراد نبود، بلکه معیار شایستگی، توانایی و صلاحیت افراد بود. چراکه بسیاری از مشاهیر بهرغم برجسته بودن درحوزه تخصصی خود، دربین عموم مردم ناشناخته بودند. معاون تبلیغات مرکز ارتباطات شهرداری تهران از چاپ کتاب مشاهیر نیز خبر داد و بیان کرد: ما ابتدا برنامه داشتیم که از مشاهیر متولد تهران کتاب تولید کنیم، بر همین اساس نیز ۲۵جلد کتاب در نظر گرفته شد که در نمایشگاه کتاب امسال، ۹جلد از این کتابها رونمایی خواهد شد.
افزایش حس امید در جامعه
اما معرفی مشاهیر صرفا یک جلوه و زینت تازه بر در و دیوار شهر نیست، چراکه بعد اجتماعی این مسأله نیز بسیار حائز اهمیت است. در هر جامعهای، علاوه بر سرمایههای اقتصادی و اجتماعی، سرمایههای نمادین نیز وجود دارند که نقش مهمی در شکلگیری هویت و معنای اجتماعی آن جامعه ایفا میکنند. این سرمایهها شامل آثار تاریخی و شخصیتهای برجستهای است که تأثیر زیادی بر فرهنگ و تاریخ کشور دارند. علیرضا شریفی یزدی، جامعهشناس در گفتوگو با جامجم به این نکته اشاره میکند که وقتی نهادهایی مانند شهرداری، چهرههای مشهور و تأثیرگذار را در حوزههای مختلف علمی، هنری، فرهنگی و اجتماعی برجسته میکنند، این اقدام باعث میشود سرمایههای نمادین جامعه بهطور ملموس برای مردم نمایان شود. وی میافزاید که قدردانی از این افراد نهتنها به معنای احترام به هنر، علم و فرهنگ است، بلکه میتواند به ایجاد حس امید و آرامش در جامعه کمک کند. در زمانی که کشور درگیر چالشهای اجتماعی و فرهنگی است، این نوع از اقدامات باعث میشود مردم در برابر بحرانها احساس اتحاد و همبستگی بیشتری داشته باشند.
جای خالی جشنواره
در دورانی که تقویت همبستگی اجتماعی اهمیتی دوچندان یافته، نمایش چهرههای ماندگار در سطح شهر میتواند الهامبخش نسلها باشد. هرچند که طرح تهران دوستداشتنی شهرداری با اکران تصاویر مشاهیر، سعی دارد زمینه افتخار به هویت ملی را فراهم کند اما کارشناسان بر این باورند که برگزاری جشنوارههای سالانه درکنار این اقدام میتواند تأثیرآن را تعمیق و ماندگارتر کند. درهمین راستا، شریفی یزدی تأکید میکند: سرمایههای نمادین میتوانند به سرمایههای اجتماعی تبدیل شوند که در نهایت به تقویت ارتباطات اجتماعی و ارتقای سطح همدلی و مشارکت عمومی منجر خواهد شد.این جامعهشناس اثربخشتر شدن معرفی مشاهیر را در برگزاری جشنوارههای مختلف نیز میداند و میگوید: بایدسعی شود که درکنار بنرها و پوسترها،جشنوارههای سالانه نیز درحوزههای مختلف برگزارشود تا افرادی که درحوزههای مختلف به موفقیت رسیدهاند، به دیگران معرفی شوند. یقینا با این حرکت، تعمیق بخشی بیشتری در این زمینه صورت میگیرد.