ثبت ۸ اثر طبیعی گهگیلویه وبویراحمد در فهرست آثار ملی

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا،اصغر آتشفراز افزود:این میراث طبیعی کهگیلویه وبویراحمد پس از بررسی و تایید در شورای ملی ثبت ملی آثار طبیعی کشور در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

وی بیان کرد: آبشار مونج، آبشار بهرام بیگی، آبشار تنگ تامرادی، دو درخت کهنسال گردو در دلی خلیفه چرام، دو درخت گردو در روستای گنجگان و یک درخت چنار و یک درخت تاک در کنار امامزاده نورالدین (ع) از میراث طبیعی ارزشمند استان به شمار می‌رود که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

آتشفراز با اشاره به اینکه کهنسالی مهمترین شاخص ارزشمندی این میراث طبیعی محسوب می‌شود تاکید کرد:چنار کنار بارگاه امامزاده نورالدین ۶۰۰سال، درختان گردو ۵۵۰ سال، درخت تاک ۲۵۰ تا ۳۵۰ سال عمر دارد.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: پیش از این ۲۵ اثر طبیعی استان در فهرست آثار ملی ثبت شده بود.

آتشفراز عنوان کرد:آبشار کمردوغ، درخت سرو لار، غار ده شیخ و غار جخونه از جمله میراث طبیعی کهگیلویه وبویراحمد است که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

وی عنوان کرد: ثبت ملی آثار طبیعی راهبرد میراث فرهنگی برای حفظ میراث طبیعی ارزشمند استان است.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد همچنین از تعیین حریم چهار محوطه و بنای تاریخی استان خبر داد.

وی تاکید کرد:حریم، محدوده‌ای است که برای آثار تاریخی بر اساس قانون موجود و در راستای حفظ آن تعیین می‌شود تا از انجام اقدام‌هایی مانند کشاورزی که منجر به خسارت به آنان می‌شود جلوگیری می‌شود.

آتشفراز عنوان کرد:پل قلعه دختر کهگیلویه، ساختمان امامزاده علی (ع) چرام، بنای دوگور دوپا در باشت و بازنگری عرصه و حریم تل شهدای گنجگان در شهرستان بویراحمد از سازه‌ها و بنا‌های تعیین حریم شده در استان است.

کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۸۰۰ اثر ملی در فهرست آثار ملی دارد۶۱ آسیاب، ۵۰ خانه تاریخی، ۴۰ قلعه،۴۰ آب انبار،۲۳ بقعه متبرکه،۱۹ گورستان،۱۷ استودان، ۱۳ پل، ۱۳ بافت تاریخی، پنج حمام، پنج مسجد و سه کاروانسرای این استان در فهرست آثار ملی دارد.

نقوش برجسته تنگ سولک در بهمئی، آثار سنگی چین لوداب، شهر سنگی دلی یاسیر کهگیلویه، قلعه کی نصیر بهادر بویراحمد، قلعه رئیسی کهگیلویه، دو گوردو پا در باشت از جمله بنا‌های تاریخی مهم ثبت ملی شده این استان است.

کهگیلویه و بویراحمد در گذر تاریخ

اسناد تاریخی نشان می‌دهد کهکیلویه و بویراحمد پیش از هخامنشیان سکنه بومی داشته و به‌طور مشخص از زمان هخامنشیان محل سکونت اقوام آریایی بوده و ایل جاکی در این مقطع زمانی به آنان پیوسته‌اند به‌طوری‌که امروزه عمده جمعیت استان کهکیلویه و بویراحمد (به استثنای سادات ساکن در استان) از نسل ایل جاکی محسوب می‌شود.

در اوایل دوره اسلامی تمام منطقه فارس به چهار بخش تقسیم شد و هر بخش را تحت اختیار یک فرمانروای عرب قرار دادند که یکی از این چهار بخش، منطقه کهکیلویه به مرکزیت ارجان بود.

همچنین، ریاست مردم کهکیلویه در اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری به عهده فردی به نام روزبه بود که او را پادشاه این منطقه (پادشاه زمیگان) نیز می‌خواندند، با این تفاسیر، حداقل تا سال ۳۴۶ هجری قمری خاندان گیلویه بر نواحی کهکیلویه حکومت می‌کردند.

از قرن سوم هجری به بعد است که محدوده وسیعی از مملکت ایران، شامل استان‌های لرستان، ایلام، چهار محال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و بخش‌هایی از استان فارس و خوزستان، تحت عنوان بلاد اللور (لرستان) شناخته شد و در سال ۳۰۰ هجری در اختیار دو برادر به نام‌های بدر و منصور قرار گرفت.

منطقه‌ای که استان چهار محال و بختیاری و استان کهکیلویه و بویراحمد کنونی را در بر می‌گرفت در اختیار برادر بزرگ‌تر یعنی بدر قرار گرفت و به همین جهت در قرون بعدی به نام منطقه «لر بزرگ» معروف شد.

در قرن ششم هجری که اتابکان لر بر منطقه لر بزرگ حاکم شدند، مملکت فارس نیز به پنج کوره تقسیم شده بود. قسمت عمده این سرزمین که امروزه استان کهکیلویه و بویراحمد را تشکیل می‌دهد در این مقطع تاریخی جزو «شاپور خوره» محسوب می‌شد و تقریبا به استثنای بخشی از منطقه بهمئی گرمسیر، بقیه مناطق استان جزو کوره مذکور به حساب می‌آمدند.

از دوران شاه طهماسب اول (۹۸۴-۹۳۰) مملکت به ۱۳ ایالت مهم تقسیم و ایالت ارجان که قبلا ضمیمه فارس بود، مجزا شد و به‌عنوان ایالت کهگیلویه رسما به صورت حاکم‌نشینی مستقل در آمد و یکی از ایالت‌های مهم کشور را تشکیل داد.

تا قبل از دوره قاجاریه، استان کنونی کهکیلویه و بویراحمد که منطقه بهبهان هم جزو آن به شمار می‌رفت، به دو قسمت پشت کوه و زیر کوه تقسیم می‌شد، در دوره قاجاریه، جغرافیای تاریخی کهکیلویه تغییری نکرد و مرز‌های جغرافیایی آن تقریبا با دوره زندیه تفاوتی نداشت. تغییری که در این دوره به چشم می‌خورد در زمینه نام‌گذاری مناطق است.

منطقه زیر کوه شامل ناحیه بهبهان و ناحیه لیراو بود و منطقه پشت کوه شامل سه ناحیه تل خسروی، رون و بلاد شاپور می‌شد، اما از اواخر دوره قاجاریه به تدریج به نام ایلات ساکن در آن‌ها شناخته شدند و منطقه پشت کوه به نواحی متعددی، چون چرام، طیبی، نویی، دشمن زیاری و بویراحمد تقسیم و مشهور شد.