تسلط در اجرا؛ مهار حاشیه‌ها
دردنیای رسانه و اجرا، توانمندی‌ها و ویژگی‌های یک مجری نقش حیاتی وتعیین‌کننده‌ای درموفقیت برنامه‌ها ایفا می‌کند. مجری نه‌تنها به‌عنوان یک واسطه بین مهمانان و مخاطبان عمل می‌کند، بلکه بامهارت‌های خود می‌تواند فضایی جذاب ودلنشین برای بینندگان ایجاد کند. توانایی درک موضوعات،آگاهی ازجزئیات و اطلاعات مربوط به مهمانان و همچنین قابلیت مدیریت زمان و شرایط ناگهانی، از جمله ویژگی‌های کلیدی یک مجری موفق هستند.
علاوه بر این،مجری باید بتواند با ایجاد جوی صمیمی و راحت، ارتباط مؤثری با مهمانان و مخاطبان برقرار کند. این ارتباط نزدیک می‌تواند به افزایش رضایت مخاطبان و جذب بیشتر بینندگان منجر شود. به همین‌دلیل، اهمیت توجه به این توانمندی‌ها و ویژگی‌ها در آموزش مجریان جدید و همچنین در بهبود عملکرد مجریان با‌تجربه،غیرقابل انکار است. توجه به این نکته که در نهایت، موفقیت یک برنامه به توانایی مجری درترکیب این عناصربستگی دارد،دردنیای رسانه بسیارحائزاهمیت است.خانم فریده فرخی‌نژاد، پیشکسوت گویندگی و اجرا، با سال‌ها تجربه در این عرصه، در گفت‌‌وگویی با جام‌جم به بررسی نکات کلیدی برای یک اجرای موفق پرداخته است. این پیشکسوت گویندگی و اجرا به جام‌جم می‌گوید: برای یک اجرای موفق نیاز به مجری توانمند داریم. از جمله نکات لازم در شناخت توانمندی مجری و یا گوینده، اشراف کامل فرد موردنظر به همه جوانب اجراست؛ اشراف به موضوع، اطلاع از کنداکتور یا سین برنامه، اطلاعات مورد نیاز درخصوص موضوع برنامه، تحقیق و شناخت کامل از مهمان یا مهمانان برنامه از جمله مواردی است که به مجری برای اجرای موفق کمک می‌کند.
لزوم آگاهی از سوابق مهمانان
وی در ادامه با اشاره به لزوم داشتن اطلاعات نسبت به سوابق مهمان اضافه کرد:دریک برنامه گفت‌وگومحور رادیویی یا تلویزیونی، لازم است مجریان، از سوابق مهمانان مطلع باشند تا هم درمعرفی کامل مهمان به مخاطب موفق ظاهر شوند و هم براساس اطلاعات، در حین گفت‌وگو سؤالاتی را متناسب با موضوع مطرح کنند. چنانچه وزیر یا یکی ازمسئولان کشاورزی مهمان برنامه است، مجری باید درخصوص مشکلات وکمبودها و درخواست‌های کشاورزان، مسائلی را طرح و مطالبه‌گری نماید و چنانچه مسئول مربوطه از پاسخ‌دادن طفره برود، با طرح دوباره سؤال و اصرار محترمانه، درخواست پاسخ کند.مجری باید از فعالیت‌های گذشته آن مجموعه مطلع باشد و وعده‌های مسئولان را یادآوری و نتیجه وعده‌ها را خواستار شود.ازجمله این برنامه‌ها می‌توانیم به برنامه‌های گفت‌وگوی ویژه خبری،حاشیه‌ها و پیگیری مطالبات مردمی در برنامه روی خط خبر شبکه پنج، برنامه صف اول شبکه خبر و شبکه یک اشاره کنیم؛ در این برنامه‌ها، مجریان ضمن آگاهی از سوابق و وعده‌های مسئولان، پیگیر انجام وعده‌ها و مطالبات مردم هستند.
فرخی‌نژاد با ذکر مثال از نمونه‌های موفق اجرا ادامه داد: مثلا آقای مرتضی حیدری در گفت‌وگوی ویژه شبکه دو از جمله مجریانی هستند که در اجراهای تخصصی تبحردارند. ایشان درطول چند سال اجرای مداوم این برنامه، شناخت کاملی از مسائل و موضوعات و همچنین اشخاص و مهمانان داشتند و اغلب گفت‌وگوهای ایشان چالشی و با رضایت‌مندی مخاطب همراه بوده. یادم هست که به‌دلیل همین توانمندی و آگاهی واشراف ایشان به موضوعات ومهمانان،کسانی که برای حضور دربرنامه دعوت می‌شدند،چنانچه آقای حیدری مجری نبودند، دعوت را نمی‌پذیرفتند. بنابراین توانمندی و اِشراف یک مجری،به شبکه و برنامه مورد نظر اعتبار می‌بخشد.
تأثیر فضاسازی و چیدمان دکور
این گوینده سابق خبربااشاره به تأثیرفضاسازی دراجراعنوان کرد:فضای استودیو،چیدمان دکور، انتخاب رنگ‌های مناسب با موضوع برنامه و سن‌و‌سال شرکت‌کنندگان، می‌تواند در اجرای موفق مجری بسیار کمک کند.مثلا در برنامه کودک خاله‌شادونه، بچه‌ها با مجری‌ای سر‌و‌کار دارند که لباس‌هایی با رنگ‌های شاد و متنوع استفاده می‌کند و فضای برنامه شبیه پارک یا بوستان است با درخت و گل و سرسبزی. در برنامه «یه‌خونه یه‌آشپزخونه» شبکه نهال، فضای استودیو به شکل یک آشپزخانه جمع‌وجور و با رنگ‌های شاد و متنوع، فضایی دلنشین و نزدیک به واقعیت را برای بچه‌ها تداعی می‌کند. همین‌طور در دکور برنامه‌های خبری که ذاتی خشک و رسمی دارند، استفاده از دکور و میز و صندلی و رنگ‌های آبی و طوسی، رسمیت موضوع را القا می‌کند.
وی با اشاره به الزامات اجرا برای آسودگی مهمان بیان کرد: در برنامه‌های خانواده‌محور، مثل سیمای خانواده شبکه یک یا عصر خانواده شبکه دو یا از مامان بگو یا به خانه برمی‌گردیم شبکه پنج، استفاده از مبل وصندلی برای نشستن مهمان تدبیر بسیار درستی است. این کار هم محیط گرم و راحت خانه را القا می‌کند هم نشستن و گفت‌وگو برای مهمانان نسبت به فرم ایستاده مناسب‌تر خواهد بود؛ اما خب در برخی برنامه‌ها هم پیش آمده که برای تقدیر از مهمان برنامه که گاهی افراد مسن و یا با‌عصا هستند، هیچ تدارکی برای نشستن آنها دیده نشده و چه‌بسا مهمانان مدت زیادی باید سرپا باشند و با مجری صحبت کنند. باید توجه داشت که این‌کار از کیفیت کار کم و مهمانان را هم خسته و اذیت می‌کند؛ گاهی لازم است مجری روی آنتن زنده، برای مهمان تقاضای صندلی کند. در این موارد، مخاطبان احساس صمیمت و همراهی بیشتری با برنامه خواهند داشت.
ایجاد فضای صمیمی و مدیریت زمان
این پیشکسوت عرصه اجرا ادامه داد: از راه‌های دیگر اجرای موفق، ایجاد جوی صمیمی و راحت برای مهمانان است. به‌خصوص مهمانانی که استرس دارند و ممکن است هنگام حرف‌زدن، تمرکزشان را از دست بدهند. به‌طور مثال در برنامه اخیر عصر خانواده شبکه دو به مناسبت روز مادر، یکی از مهمانان احساساتی شد و با اولین کلمه دیگر نتوانست صحبت کند. مجریان برنامه هر‌کدام با گفتن جمله‌ای مناسب، فضا را تغییر داده و با آرامش‌دادن به مهمان گفت‌وگو را ادامه دادند. در این‌گونه موارد مجری می‌تواند با سؤالات غیرمرتبط یا شوخی‌کردن، فضای دوستانه‌ای را ایجاد کند. گاهی که در کلاس‌ها با هنرجویان فن بیان تمرین می‌کنیم، متوجه استرس و اضطراب آنها در اجرا می‌شوم؛ به همین دلیل شروع می‌کنم به مزاح و سؤالات روزمره پرسیدن تا فضا آرام شده و آرامش برقرار شود و هنرجو بتواند اجرایش را انجام بدهد.
فرخی‌نژادپیرامون مدیریت زمان در اجرا گفت: مجری باید بتواندزمان برنامه رامدیریت کندبه‌خصوص در برنامه‌های گفت‌وگومحور و زمان‌هایی که مهمانان برنامه زیاد هستند. در این‌گونه موارد مجری می‌تواند سؤال‌های کوتاه مطرح کند تا پاسخ کوتاه هم دریافت کند. نمونه این‌گونه برنامه‌ها، برنامه خبری گفت‌وگو با مسئولان است که حتی مجری می‌تواند درخواست کند که مهمان کوتاه و مختصر پاسخ دهد. یا در برنامه آشپزی سیمای خانواده شبکه یک، به‌دلیل کمبود وقت، مجری می‌تواند به کارشناس آشپزی در ارائه توضیحات کمک کند تا مدیریت زمان محقق شود.
نکات اجرایی برنامه‌های تعاملی
در مورد برنامه‌های تعاملی، وی با ذکر مثال از برنامه‌هایی چون طبیب و انارستان، عنوان کرد: به‌طور مثال از بین برنامه‌های تعاملی با مخاطب می‌توان از برنامه طبیب شبکه سه و انارستان شبکه افق نام برد. این تعامل در برنامه‌های زنده بیشتر نمود پیدا می‌کند. چون بینندگان از طریق پیامک سؤال مطرح می‌کنند و مجری با خواندن پیامک، خواسته مخاطب را مطرح می‌کند. باید دقت کرد که این تعامل، در جذب مخاطب و اعتبار برنامه و شبکه بسیار مؤثر است. به‌خصوص وقتی نام مخاطب برده می‌شود یا این‌که مجری به مردم اهل آن استان یا شهرستان ادای احترام می‌کند؛ مثلا «درود می‌فرستیم به مردم خونگرم و مهمان نواز خوزستان» یا این‌که «مردم خونگرم و شریف بلوچستان، به مهمان‌نوازی و سخت‌کوشی شهرت دارند.»
وی با بیان خاطره‌ای از سال‌های اجرای خود تعریف کرد: یادم می‌آید که در سال ۷۴ از بندرعباس، مهمان برنامه صبح بخیر ایران شبکه یک بودم. من مجری مهمان بودم و خانم فریبا محمدی مجری شبکه یک بودند. آن روز من با آمادگی کامل از آداب و رسوم و فرهنگ و فعالیت‌های استان هرمزگان به استودیو آمده بودم و خانم محمدی با سؤالات متعدد و متنوع از من، علاقه‌مندان را با استان هرمزگان بیشتر آشنا کرد. خاطرم است من به‌قدری اطلاعات ارائه دادم که حتی در خلال تیتراژ پایانی برنامه هم حرف‌هایم ادامه داشت. خوب، این‌گونه برنامه‌ها در جذب مخاطب، بیشتر موفق هستند. در همان برنامه از من درباره غذاهای خاص هرمزگان سؤال شد و من هم همان‌جا دستور پخت یک نوع پلوماهی با سبزی مخصوص را به بینندگان آموزش دادم و خداراشکر آن برنامه بازخورد خوبی گرفت. همچنین درباره لباس‌های محلی هرمزگان و قدمت و تاریخچه لباس‌ها و صنایع دستی آن خطه صحبت کردیم و برنامه حالت صمیمی و خودمانی پیدا کرد.
احترام به احساسات مهمانان و مدیریت گفت‌وگو
از عواملی که یک مجری توانمند باید به آن توجه داشته باشد، احترام به احساسات و نظر مهمانان است که فرخی‌نژاد با اشاره به آن ادامه داد: مجری باید احتیاط کند هنگام حرف‌زدن مهمان، توی حرف ایشان نپرد و اجازه دهد کلام به پایان برسد. با مهمان همدردی کند و چنانچه مهمان گلایه یا مشکلی را مطرح می‌کند، ضمن همدردی با او، به ایجاد آرامش کمک کند. در برنامه نود، گاهی مجری برنامه، به‌قدری به گلایه‌ها و نارضایتی مهمان حضوری یا تلفنی دامن می‌زد که کار به مشاجره می‌کشید. یا با سؤالات تحریک‌کننده، دو مهمان برنامه را به جان هم می‌انداخت و آخرش هم کار به دلخوری و دعوا می‌کشید. این اتفاق باعث می‌شد مخاطبان از این‌گونه رفتارها روی آنتن زنده دلخور شوند و صداوسیما زیر سؤال برود. پیشنهاد می‌کنم در این موارد مجری اگر به پاسخ دلخواه و قانع‌کننده نمی‌رسد، از کش‌دادن بی‌جهت بپرهیزد و قضاوت را به مخاطب واگذار کند.وی درباره استفاده از تصاویر، موسیقی یا میان‌برنامه‌های مرتبط حین اجرا توضیح داد: از مواردی که می‌تواند در عین تنوع به انسجام خط روایتگری مجری و کیفیت اجرا کمک کند، استفاده از تصاویر، موسیقی یا میان‌برنامه است. مثلا در برنامه‌های مناسبتی ملی مثل انتخابات یا راهپیمایی‌های ۲۲ بهمن یا روز قدس، علاوه بر بیانات مجری، پخش سرودها و ترانه‌ها و مصاحبه‌های مردمی، در تأثیرگذاری برنامه و اجرا اهمیت زیادی دارد. گاهی می‌بینیم با پخش این میان‌برنامه‌ها، شور و شوق مخاطب برای حضور در مراسمات ملی و جمعی نیز بیشتر می‌شود.
خودداری از ورود به حواشی
پیشکسوت اجرا و گویندگی رسانه‌ملی درباره خودداری مجری از ورود به حواشی تشریح کرد: در برنامه‌ای با حضور منتقد سینما، آقای فراستی خاطرم هست که سؤالات حاشیه‌ای مجری درباره تکراری‌بودن لباس مهمان و تاکید بر نقد بدون دیدن فیلم، موجب شد مهمان برنامه با ناراحتی جلوی آنتن زنده برنامه را ترک کند. باید دقت کرد این‌گونه رفتارها، ضمن این‌که برنامه را از هدف اصلی دور می‌کند، موجبات بی‌اعتمادی مخاطبان به رسانه را هم فراهم می‌کند. باید از ورود به حاشیه‌سازی دوری کرد و بر اصل و هدف برنامه تمرکز کرد. برنامه اگر حرفی برای گفتن داشته باشد، نیاز به حاشیه نخواهد داشت.
توانایی انطباق با شرایط در برنامه‌های زنده
توانایی انطباق با شرایط از توانمندی‌های کاربردی در برنامه‌های چالشی و بالاخص زنده است. فرخی‌نژاد با ذکر این نکته اضافه کرد: مجری باید آمادگی داشته باشد تا چنانچه تغییرات ناگهانی‌ای در برنامه پیش آمد، با مدیریت مناسب، شرایط چالش را برطرف کند. مثلا چنانچه ترتیب کنداکتوربه‌هم خورد،مجری دستپاچه نشود وباگفتن بداهه‌های کوتاه ومختصر،شرایط را برای مخاطب توضیح دهد. در این موارد، مجریانی که دارای اطلاعات بیشتری هستند ودربداهه‌گویی تبحر دارند،موفق‌ترظاهرمی‌شوند.مثلا چند‌روز پیش در برنامه‌ای، مهمان برنامه به‌دلیل ترافیک، دیربه استودیو رسید.مجری برنامه، بامدیریت اجرا وسخنوری، توانست تا رسیدن مهمان اصلی، برنامه را بدون مشکل پیش ببرد.وقتی مهمان آمدهم گلایه وشکایتی مبنی بر تأخیر مهمان مطرح نشد. درهمین برنامه، مجری محترم با هوشمندی، حواسش به حرف‌ها و نکات مطرح‌شده بود که اگر حاشیه‌ای هم مطرح می‌شود، خیلی نرم و محترمانه و گاه توأم با مزاح، شفاف‌سازی می‌کند. این انعطاف‌پذیری مجری، هم به دل مهمانان می‌نشیند، هم مخاطبان.
لزوم آگاهی از سوابق مهمانان
وی در ادامه با اشاره به لزوم داشتن اطلاعات نسبت به سوابق مهمان اضافه کرد:دریک برنامه گفت‌وگومحور رادیویی یا تلویزیونی، لازم است مجریان، از سوابق مهمانان مطلع باشند تا هم درمعرفی کامل مهمان به مخاطب موفق ظاهر شوند و هم براساس اطلاعات، در حین گفت‌وگو سؤالاتی را متناسب با موضوع مطرح کنند. چنانچه وزیر یا یکی ازمسئولان کشاورزی مهمان برنامه است، مجری باید درخصوص مشکلات وکمبودها و درخواست‌های کشاورزان، مسائلی را طرح و مطالبه‌گری نماید و چنانچه مسئول مربوطه از پاسخ‌دادن طفره برود، با طرح دوباره سؤال و اصرار محترمانه، درخواست پاسخ کند.مجری باید از فعالیت‌های گذشته آن مجموعه مطلع باشد و وعده‌های مسئولان را یادآوری و نتیجه وعده‌ها را خواستار شود.ازجمله این برنامه‌ها می‌توانیم به برنامه‌های گفت‌وگوی ویژه خبری،حاشیه‌ها و پیگیری مطالبات مردمی در برنامه روی خط خبر شبکه پنج، برنامه صف اول شبکه خبر و شبکه یک اشاره کنیم؛ در این برنامه‌ها، مجریان ضمن آگاهی از سوابق و وعده‌های مسئولان، پیگیر انجام وعده‌ها و مطالبات مردم هستند.
فرخی‌نژاد با ذکر مثال از نمونه‌های موفق اجرا ادامه داد: مثلا آقای مرتضی حیدری در گفت‌وگوی ویژه شبکه دو از جمله مجریانی هستند که در اجراهای تخصصی تبحردارند. ایشان درطول چند سال اجرای مداوم این برنامه، شناخت کاملی از مسائل و موضوعات و همچنین اشخاص و مهمانان داشتند و اغلب گفت‌وگوهای ایشان چالشی و با رضایت‌مندی مخاطب همراه بوده. یادم هست که به‌دلیل همین توانمندی و آگاهی واشراف ایشان به موضوعات ومهمانان،کسانی که برای حضور دربرنامه دعوت می‌شدند،چنانچه آقای حیدری مجری نبودند، دعوت را نمی‌پذیرفتند. بنابراین توانمندی و اِشراف یک مجری،به شبکه و برنامه مورد نظر اعتبار می‌بخشد.
تأثیر فضاسازی و چیدمان دکور
این گوینده سابق خبربااشاره به تأثیرفضاسازی دراجراعنوان کرد:فضای استودیو،چیدمان دکور، انتخاب رنگ‌های مناسب با موضوع برنامه و سن‌و‌سال شرکت‌کنندگان، می‌تواند در اجرای موفق مجری بسیار کمک کند.مثلا در برنامه کودک خاله‌شادونه، بچه‌ها با مجری‌ای سر‌و‌کار دارند که لباس‌هایی با رنگ‌های شاد و متنوع استفاده می‌کند و فضای برنامه شبیه پارک یا بوستان است با درخت و گل و سرسبزی. در برنامه «یه‌خونه یه‌آشپزخونه» شبکه نهال، فضای استودیو به شکل یک آشپزخانه جمع‌وجور و با رنگ‌های شاد و متنوع، فضایی دلنشین و نزدیک به واقعیت را برای بچه‌ها تداعی می‌کند. همین‌طور در دکور برنامه‌های خبری که ذاتی خشک و رسمی دارند، استفاده از دکور و میز و صندلی و رنگ‌های آبی و طوسی، رسمیت موضوع را القا می‌کند.
وی با اشاره به الزامات اجرا برای آسودگی مهمان بیان کرد: در برنامه‌های خانواده‌محور، مثل سیمای خانواده شبکه یک یا عصر خانواده شبکه دو یا از مامان بگو یا به خانه برمی‌گردیم شبکه پنج، استفاده از مبل وصندلی برای نشستن مهمان تدبیر بسیار درستی است. این کار هم محیط گرم و راحت خانه را القا می‌کند هم نشستن و گفت‌وگو برای مهمانان نسبت به فرم ایستاده مناسب‌تر خواهد بود؛ اما خب در برخی برنامه‌ها هم پیش آمده که برای تقدیر از مهمان برنامه که گاهی افراد مسن و یا با‌عصا هستند، هیچ تدارکی برای نشستن آنها دیده نشده و چه‌بسا مهمانان مدت زیادی باید سرپا باشند و با مجری صحبت کنند. باید توجه داشت که این‌کار از کیفیت کار کم و مهمانان را هم خسته و اذیت می‌کند؛ گاهی لازم است مجری روی آنتن زنده، برای مهمان تقاضای صندلی کند. در این موارد، مخاطبان احساس صمیمت و همراهی بیشتری با برنامه خواهند داشت.
ایجاد فضای صمیمی و مدیریت زمان
این پیشکسوت عرصه اجرا ادامه داد: از راه‌های دیگر اجرای موفق، ایجاد جوی صمیمی و راحت برای مهمانان است. به‌خصوص مهمانانی که استرس دارند و ممکن است هنگام حرف‌زدن، تمرکزشان را از دست بدهند. به‌طور مثال در برنامه اخیر عصر خانواده شبکه دو به مناسبت روز مادر، یکی از مهمانان احساساتی شد و با اولین کلمه دیگر نتوانست صحبت کند. مجریان برنامه هر‌کدام با گفتن جمله‌ای مناسب، فضا را تغییر داده و با آرامش‌دادن به مهمان گفت‌وگو را ادامه دادند. در این‌گونه موارد مجری می‌تواند با سؤالات غیرمرتبط یا شوخی‌کردن، فضای دوستانه‌ای را ایجاد کند. گاهی که در کلاس‌ها با هنرجویان فن بیان تمرین می‌کنیم، متوجه استرس و اضطراب آنها در اجرا می‌شوم؛ به همین دلیل شروع می‌کنم به مزاح و سؤالات روزمره پرسیدن تا فضا آرام شده و آرامش برقرار شود و هنرجو بتواند اجرایش را انجام بدهد.
فرخی‌نژادپیرامون مدیریت زمان در اجرا گفت: مجری باید بتواندزمان برنامه رامدیریت کندبه‌خصوص در برنامه‌های گفت‌وگومحور و زمان‌هایی که مهمانان برنامه زیاد هستند. در این‌گونه موارد مجری می‌تواند سؤال‌های کوتاه مطرح کند تا پاسخ کوتاه هم دریافت کند. نمونه این‌گونه برنامه‌ها، برنامه خبری گفت‌وگو با مسئولان است که حتی مجری می‌تواند درخواست کند که مهمان کوتاه و مختصر پاسخ دهد. یا در برنامه آشپزی سیمای خانواده شبکه یک، به‌دلیل کمبود وقت، مجری می‌تواند به کارشناس آشپزی در ارائه توضیحات کمک کند تا مدیریت زمان محقق شود.
نکات اجرایی برنامه‌های تعاملی
در مورد برنامه‌های تعاملی، وی با ذکر مثال از برنامه‌هایی چون طبیب و انارستان، عنوان کرد: به‌طور مثال از بین برنامه‌های تعاملی با مخاطب می‌توان از برنامه طبیب شبکه سه و انارستان شبکه افق نام برد. این تعامل در برنامه‌های زنده بیشتر نمود پیدا می‌کند. چون بینندگان از طریق پیامک سؤال مطرح می‌کنند و مجری با خواندن پیامک، خواسته مخاطب را مطرح می‌کند. باید دقت کرد که این تعامل، در جذب مخاطب و اعتبار برنامه و شبکه بسیار مؤثر است. به‌خصوص وقتی نام مخاطب برده می‌شود یا این‌که مجری به مردم اهل آن استان یا شهرستان ادای احترام می‌کند؛ مثلا «درود می‌فرستیم به مردم خونگرم و مهمان نواز خوزستان» یا این‌که «مردم خونگرم و شریف بلوچستان، به مهمان‌نوازی و سخت‌کوشی شهرت دارند.»
وی با بیان خاطره‌ای از سال‌های اجرای خود تعریف کرد: یادم می‌آید که در سال ۷۴ از بندرعباس، مهمان برنامه صبح بخیر ایران شبکه یک بودم. من مجری مهمان بودم و خانم فریبا محمدی مجری شبکه یک بودند. آن روز من با آمادگی کامل از آداب و رسوم و فرهنگ و فعالیت‌های استان هرمزگان به استودیو آمده بودم و خانم محمدی با سؤالات متعدد و متنوع از من، علاقه‌مندان را با استان هرمزگان بیشتر آشنا کرد. خاطرم است من به‌قدری اطلاعات ارائه دادم که حتی در خلال تیتراژ پایانی برنامه هم حرف‌هایم ادامه داشت. خوب، این‌گونه برنامه‌ها در جذب مخاطب، بیشتر موفق هستند. در همان برنامه از من درباره غذاهای خاص هرمزگان سؤال شد و من هم همان‌جا دستور پخت یک نوع پلوماهی با سبزی مخصوص را به بینندگان آموزش دادم و خداراشکر آن برنامه بازخورد خوبی گرفت. همچنین درباره لباس‌های محلی هرمزگان و قدمت و تاریخچه لباس‌ها و صنایع دستی آن خطه صحبت کردیم و برنامه حالت صمیمی و خودمانی پیدا کرد.
احترام به احساسات مهمانان و مدیریت گفت‌وگو
از عواملی که یک مجری توانمند باید به آن توجه داشته باشد، احترام به احساسات و نظر مهمانان است که فرخی‌نژاد با اشاره به آن ادامه داد: مجری باید احتیاط کند هنگام حرف‌زدن مهمان، توی حرف ایشان نپرد و اجازه دهد کلام به پایان برسد. با مهمان همدردی کند و چنانچه مهمان گلایه یا مشکلی را مطرح می‌کند، ضمن همدردی با او، به ایجاد آرامش کمک کند. در برنامه نود، گاهی مجری برنامه، به‌قدری به گلایه‌ها و نارضایتی مهمان حضوری یا تلفنی دامن می‌زد که کار به مشاجره می‌کشید. یا با سؤالات تحریک‌کننده، دو مهمان برنامه را به جان هم می‌انداخت و آخرش هم کار به دلخوری و دعوا می‌کشید. این اتفاق باعث می‌شد مخاطبان از این‌گونه رفتارها روی آنتن زنده دلخور شوند و صداوسیما زیر سؤال برود. پیشنهاد می‌کنم در این موارد مجری اگر به پاسخ دلخواه و قانع‌کننده نمی‌رسد، از کش‌دادن بی‌جهت بپرهیزد و قضاوت را به مخاطب واگذار کند.وی درباره استفاده از تصاویر، موسیقی یا میان‌برنامه‌های مرتبط حین اجرا توضیح داد: از مواردی که می‌تواند در عین تنوع به انسجام خط روایتگری مجری و کیفیت اجرا کمک کند، استفاده از تصاویر، موسیقی یا میان‌برنامه است. مثلا در برنامه‌های مناسبتی ملی مثل انتخابات یا راهپیمایی‌های ۲۲ بهمن یا روز قدس، علاوه بر بیانات مجری، پخش سرودها و ترانه‌ها و مصاحبه‌های مردمی، در تأثیرگذاری برنامه و اجرا اهمیت زیادی دارد. گاهی می‌بینیم با پخش این میان‌برنامه‌ها، شور و شوق مخاطب برای حضور در مراسمات ملی و جمعی نیز بیشتر می‌شود.
خودداری از ورود به حواشی
پیشکسوت اجرا و گویندگی رسانه‌ملی درباره خودداری مجری از ورود به حواشی تشریح کرد: در برنامه‌ای با حضور منتقد سینما، آقای فراستی خاطرم هست که سؤالات حاشیه‌ای مجری درباره تکراری‌بودن لباس مهمان و تاکید بر نقد بدون دیدن فیلم، موجب شد مهمان برنامه با ناراحتی جلوی آنتن زنده برنامه را ترک کند. باید دقت کرد این‌گونه رفتارها، ضمن این‌که برنامه را از هدف اصلی دور می‌کند، موجبات بی‌اعتمادی مخاطبان به رسانه را هم فراهم می‌کند. باید از ورود به حاشیه‌سازی دوری کرد و بر اصل و هدف برنامه تمرکز کرد. برنامه اگر حرفی برای گفتن داشته باشد، نیاز به حاشیه نخواهد داشت.
توانایی انطباق با شرایط در برنامه‌های زنده
توانایی انطباق با شرایط از توانمندی‌های کاربردی در برنامه‌های چالشی و بالاخص زنده است. فرخی‌نژاد با ذکر این نکته اضافه کرد: مجری باید آمادگی داشته باشد تا چنانچه تغییرات ناگهانی‌ای در برنامه پیش آمد، با مدیریت مناسب، شرایط چالش را برطرف کند. مثلا چنانچه ترتیب کنداکتوربه‌هم خورد،مجری دستپاچه نشود وباگفتن بداهه‌های کوتاه ومختصر،شرایط را برای مخاطب توضیح دهد. در این موارد، مجریانی که دارای اطلاعات بیشتری هستند ودربداهه‌گویی تبحر دارند،موفق‌ترظاهرمی‌شوند.مثلا چند‌روز پیش در برنامه‌ای، مهمان برنامه به‌دلیل ترافیک، دیربه استودیو رسید.مجری برنامه، بامدیریت اجرا وسخنوری، توانست تا رسیدن مهمان اصلی، برنامه را بدون مشکل پیش ببرد.وقتی مهمان آمدهم گلایه وشکایتی مبنی بر تأخیر مهمان مطرح نشد. درهمین برنامه، مجری محترم با هوشمندی، حواسش به حرف‌ها و نکات مطرح‌شده بود که اگر حاشیه‌ای هم مطرح می‌شود، خیلی نرم و محترمانه و گاه توأم با مزاح، شفاف‌سازی می‌کند. این انعطاف‌پذیری مجری، هم به دل مهمانان می‌نشیند، هم مخاطبان.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
دشمن و تهدید مشترک ایران و چین
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سفارت آمریکا یا پایگاه مهندسی آشوب
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
انتظار از دور جدید مذاکرات ایران و اروپا
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
آمادگی ایران برای مذاکره و مقابله
گفت و گو
در گفت‌وگوی «جام‌جم» با حسن کاظمی قمی دیپلمات نزدیک به حاجقاسم بررسی شد
نبوغ سلیمانی در میدان
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد