فارس چه حرفی برای گفتن دارد؟

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، شهریورماه سال جاری، شورای فرهنگ عمومی کشور با درخواست خانه معدن ایران برای تعیین ۲۲ آذر به عنوان روز «صنعت مس» در تقویم ملی موافقت کرد و طبق مصوبه این شورا اول آذرماه روز صنعت سرب و روی و ۲۲ آذر به‌عنوان روز صنعت مس اعلام شد؛ صنعتی که سالهاست به عنوان یک صنعت اشتغال‌زا و صادرات محور شناخته می‌شود.

در سال‌های اخیر توسعه زنجیره مس به ویژه در پایین‌دست در اولویت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران قرار گرفته و طی این سال‌ها همایش‌های متعددی نیز در سطح کشور برای پرهیز از خام فروشی برگزار شده است؛ طبق آخرین گزارش‌ها در حال حاضر ۲۰میلیارد تن ذخیره سنگ مس اکتشافی در کشور وجود دارد و سالیانه ۳۰۰هزار تن کاتد مس تولید می‌شود.

استان فارس هم از ظرفیت‌های قابل توجهی در این عرصه بهره می‌برد؛ اگرچه مس جیان با عیار اولیه ۲ دهم درصد و ذخیره حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن به عنوان یکی از مهمترین معادن با قابلیت بالای تولید مس در استان فارس شناخته شده، اما رقم خوردن اتفاقی کم‌نظیر در سال جاری این استان را به یکی از استان‌های شاخص در عرصه صنعت مس تبدیل کرد.

۱۲ تیرماه ۱۴۰۳ بود که ساخت شهرک تخصصی تکمیل زنجیره مس در لامرد فارس که در فاصله ۳۷۵ کیلومتری با شیراز قرار دارد آغاز شد و روند عملیات احداث این شهرک با هدف جهش تولید و توسعه این صنعت در پایین‌دست، با راهبری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به مرحله اجرا رسید.

کلنگ احداث این شهرک تخصصی در حالی در لامرد فارس به زمین زده شد که نقاط مختلفی از کشور، برای استقرار این شهرک امکان‌سنجی شده بود، اما در نهایت با در نظر گرفتن توجیه اقتصادی و مشاوره‌های تخصصی از جمله بررسی بنا‌ها و دیگر مؤلفه‌های موردنیاز، بویژه ظرفیت‌های زیرساختی مهیا شده نسبت به مناطق دیگر، منطقه ویژه لامرد برای استقرار شهرک تخصصی مس در کانون توجه قرار گرفت.

یکی از مهمترین عواملی که منجر به رقم خوردن این اتفاق مهم شد نزدیکی منطقه ویژه لامرد به خلیج فارس بود؛ در واقع موقعیت استراتژیک لامرد موجبات افزایش تقاضا برای محصولات پرکاربرد و پرمصرف مسی کشور‌های خارجی بویژه کشور‌های حوزه خلیج فارس را فراهم می‌کند و این اتفاق منجر به ایجاد اشتغال زایی پایدار، خلق ارزش افزوده و مانع از خام‌فروشی می‌شود.

همزمان با عملیاتی شدن زیرساخت‌های این شهرک تخصصی مانند خطوط آب، برق، جاده و دیگر زیربنا‌ها مقرر شده که بسته‌های سرمایه‌گذاری مرتبط و سودآور با زنجیره مس نیز برای ارائه به سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی، تدوین شود و کارخانه‌هایی برای تولید حدود ١٢ محصول تخصصی مس هم در این شهرک تخصصی مستقر شوند.
 
همچنین بازار هدف، نوع تولید محصول و گرفتن سهم از تولید محصولات تکنولوژی از اولویت‌های سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران برای استقرار صنایع در شهرک زنجیره صنایع پایین دستی مس به شمار می‌رود و این ابرپروژه قرار است در زمینی به مساحت ۸۰۰ هکتار و اعتباری افزون بر چهار میلیارد دلار ساخته شود.

بدون شک احداث این شهرک تخصصی گامی بزرگ در مسیر صنعتی شدن استان فارس است، اما به نظر می‌رسد پس از ساخت این شهرک، فعالان در این عرصه با مشکلات بسیاری نیز مواجه خواهند شد چراکه در شرایط کنونی صنعت مس با مشکلات عدیده‌ای در خصوص افت شدید قیمت‌ها، هزینه‌های بالای تولید، بازار راکد مصرف در داخل کشور و تحریم‌های معاملاتی در بازار‌های خارجی دست و پنجه نرم می‌کند؛ حتی شرکت‌های تولیدکننده مس چه در صنایع بالادست و چه در صنایع پایین دست، با مشکلات نقدینگی حاصل از افت قیمت‌ها و رکود بازار مواجه هستند.

این وضعیت در سال‌های اخیر نسبت به سالیان قبل نیز شدیدتر شده که اگر تا پیش از احداث شهرک تخصصی تبدیل زنجیره مس تدابیر لازم برای حل این مشکلات اتخاذ نشود متولیان این شهرک نیز با معضلات زیادی دست به گریبان خواهند شد؛ لذا ضروری است که تا پیش از راه‌اندازی این شهرک، تمهیدات کافی برای حل دغدغه‌های فعالان صنعت مس اندیشیده شود تا در روزگاری که این صنعت حال و روز چندان خوشی ندارد در استان فارس بتواند مسیر توسعه را بدون مواجه شدن با بحران بپیماید.